اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۳ مهر ۱۴۰۲

توصیف ابن زولاق از روز غدیر

متن فارسی

سخنانى در پیرامون مفاد حدیث «غدیر»
از بزرگان پیشوایان «حدیث» در تألیفاتشان آنچه از معناى (مولى) با حقیقت امر موافقت دارد، در بهترین مظاهرش آشکار و نمایان شد، بطوریکه خصم را دیگر راهى جز تسلیم و گردن نهادن در مقابل آن حقیقت باقى نماند، مگر کسیکه راه عناد و لجاج پوید و مسلک و روش او انحراف از راه راست باشد. و کاوش و تعقیب کشف حقیقت ما را بسخنانى تابناک از گروهى دانشمند واقف و آگاه نمود که حس حقیقت جوئى آنها را بآنچه صراحت (در معناى مقصود) دارد رهبرى نموده و در نتیجه حقایقى را که در این باره بدست آوردند بدان اشعار نموده‏اند بدون اینکه توجه بآهنگهاى ناهنجار و ماجرا جوئیها بنمایند
اینک عین کلمات آنان:
1- ابن زولاق، حسن بن ابراهیم، ابو محمد مصری، متوفای 387 در تاریخ مصر چنین گوید: و در هجدهم ذی حجه سال 362 (که روز غدیر است) گروهی از اهالی مصر و مغاربه و به اتفاق آنها دیگران برای دعا گرد آمدند، زیرا آن روز، روز عید بود. زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله در آن روز امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام را به خلافت برگزید. این کلام مشعر بر این است که: ابن زولاق آن مرد عرب توانا به علم لغت و ادب، از حدیث غدیر، جز همان معنی که نظر ما است معنای دیگری را نفهمیده و آن روز را جز روز بیعت با امیرالمومنین و نصب او به خلافت ندیده.

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏1، ص: 680

متن عربی

 

                       

                        الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏1، ص: 679

کلمات حول مفاد الحدیث للأعلام الأئمّة فی تآلیفهم

لقد تمخّضت الحقیقة عن معنى المولى، و ظهرت بأجلى مظاهرها؛ بحیث لم یبقَ للخصم منُتَدَح عن الخضوع لها، إلّا من یبغی لِداداً، أو یرتاد انحرافاً عن الطریقة المُثلى، و لقد أوقَفَنا السیر على کلمات دُرِّیة لجمع من العلماء حداهم التنقیب إلى صُراح الحقّ، فلهجوا به غیر آبهین بما هنالک من جلبة و لغط، فإلیک عیون ألفاظهم:

1- قال ابن زولاق الحسن بن إبراهیم، أبو محمد المصریّ: المتوفّی (387) فی تاریخ مصر:
و فی ثمانیة عشر من ذی الحجّة سنة (362)- و هو یوم الغدیر- تجمّع خلق من أهل مصر و المغاربة و من تبعهم للدعاء؛ لأنّه یوم عید؛ لأنّ رسول اللَّه صلی الله علیه و سلم عهد إلی أمیر المؤمنین علیّ بن أبی طالب فیه و استخلفه.
یعرب هذا الکلام عن أنَّ ابن زولاق- و هو ذلک العربیّ المتضلِّع- لم یفهم من الحدیث إلّا المعنی الذی نرتئیه، و لم یر ذلک الیوم إلّا یوم عهدٍ إلی أمیر المؤمنین و استخلاف.