اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۷ خرداد ۱۴۰۲

علی(ع) بعد از عثمان فقط در زمان خودش «ولی» است

متن فارسی

11- ابو شکور محمد بن عبد السعید بن محمد کشی، سالمی حنفی در ” التمهید فی بیان التوحید ” گوید: رافضیان گویند: امامت برای علی بن ابی طالب رضی الله عنه منصوص است، به دلیل اینکه پیغمبر صلی الله علیه و آله او را وصی خود و خلیفه بعد از خود قرار داد، آنجا که فرمود: آیا خشنود نیستی که بوده باشی از من به منزله هارون از موسی جز اینکه بعد از من پیغمبری نیست، پس (همانطور که) هارون علیه السلام خلیفه موسی علیه السلام بود، همچنین علی رضی الله عنه، و دلیل دوم این است که پیغمبر صلی الله علیه و آله او را ولی مردم قرار داد، پس از آنکه از مکه مراجعت فرمود و در غدیرخم فرود آمد امر کرد پیغمبر صلی الله علیه و آله که جهاز شتران را گرد آورند و آنها را به صورت منبری ساخت و بر آن بالا رفت و فرمود: “الست باولی المومنین من انفسهم ” گفتند آری، پس فرمود ” من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله، ” و خدای جل جلاله فرماید: انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا: الذین یقیمون الصلوه و یوتون الزکوه و هم راکعون، این آیه که در شان علی رضی الله عنه نازل گشته، دلالت دارد بر اینکه او بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله اولای (سزاوارترین) مردم بوده. سپس در جواب از آنچه ذکر شد، گوید: و اما سخن (رافضیان) که پیغمبر علیه السلام او را ولی قرار داد، میگوئیم: مراد او (پیغمبرصلی الله علیه و آله) در وقت او (علی علیه السلام) است، یعنی بعد از عثمان رضی الله عنه و در زمان معاویه رضی الله عنه و ما نیز همین را میگوئیم و همچنین است جواب از قول خدای تعالی انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا… ما میگوئیم که: علی رضی الله عنه به این دلیل ولی و امیر بوده، در ایام خود و در وقت خود و آن بعد از عثمان رضی الله عنه است و اما قبل از آن وقت چنین سمتی را نداشته.

 علامه امینی در پاورقی ذکر می کند: قصد ما از ذکر این قول و اقوال بعد از آن، صرفا موافقت (این علماء) در مفاد« ولایت» است و اما در زمان ولایت و افضلیت، ما با این مرد هم عقیده نیستم و در مطالب گذشته بررسى و بحث کامل نموده ‏ایم و در مطالب بعد هم بیان صریح ما در این موضوع خواهد آمد.)

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏1، ص: 689

متن عربی

11- قال أبو شکور محمد بن عبد السعید بن محمد الکشّی، السالمیّ، الحنفیّ فی التمهید فی بیان التوحید «2»:

قالت الروافض: الإمامة منصوصةٌ لعلیِّ بن أبی طالب رضى الله عنه بدلیل أنَّ النبیَّ صلى الله علیه و سلم جعله وصیّاً لنفسه و جعله خلیفةً من بعده، حیث

قال: «أما ترضى أن تکون منّی بمنزلة هارون من موسى إلّا أنَّه لا نبیّ بعدی»، ثمّ هارون علیه السلام کان خلیفة موسى علیه السلام فکذلک علیٌّ رضى الله عنه. و الثانی: و هو أن النبیّ علیه السلام جعله والیاً للناس لمّا رجع من مکّة و نزل فی غدیر خُمّ، فأمر النبیُّ أن یجمع رحال الإبل، فجعلها کالمنبر، و صعد علیها،

فقال:

 «أ لست بأولى المؤمنین «3» من أنفسهم؟ فقالوا: نعم.

فقال صلى الله علیه و سلم: من کنتُ مولاه فعلیٌّ مولاه، اللّهمّ والِ من والاه، و عادِ من عاداه، و انصر من نصره، و اخذل من خذله»، و اللَّه- جلَّ جلاله- یقول: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ‏) نزلت فی شأن علیّ رضى الله عنه، دلّ على أنَّه کان أَولى الناس بعد رسول اللَّه صلى الله علیه و سلم.

ثمّ قال فی الجواب عمّا ذکر:

و أمّا قوله: بأنّ النبیّ علیه السلام جعله ولیّا، قلنا: أراد به فی وقته یعنی بعد عثمان رضى الله عنه، و فی زمن معاویة رضى الله عنه و نحن کذا نقول، و کذا الجواب عن قوله تعالى: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ‏

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏1، ص: 689

وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا…) الآیة. فنقول: إنَّ علیّا رضى الله عنه کان ولیّا و أمیراً بهذا الدلیل فی أیّامه و وقته، و هو بعد عثمان رضى الله عنه، و أمّا قبل ذلک فلا.