اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۱ آبان ۱۴۰۳

امام شیبانی شافعی

متن فارسی

محمد بن احمد بن ابى بکر بن عرام بن ابراهیم بن یاسین بن ابى القاسم بن محمد ربعى شیبانى اسوانى اسکندرانى شافعى تقى الدین ابو عبد الله امام محدث و فقیه مفتى در هیجدهم شوال 703 به دنیا آمده و شنیده است چنانچه در (الدرر الکامنه) ج 3 ص 373 از علّامه رشید الدین اسماعیل بن عثمان معروف بابن معلم حنفى متوفاى 724 و حسن بن عمر کردى ابو على ساکن جیزه مصر و فوت شده در آن در سال 720 و حجّار شهاب الدین ابى العباس احمد بن ابى طالب متوفاى 730 و شریف موسى ابن ابى طالب عز الدین ابى القاسم موسوى متوفاى بمصر سال 715 و علم بن دراده و تاج الدین ابن دقیق العید احمد بن على متوفاى در قاهره و برخى گفته‌اند متوفاى در قوص سال 723 و احمد ابن محمد بن کمال الدین متوفاى 718 و شریف على زینبى و عمر عتبى رکن الدین بن محمد قرشى متوفاى سنه 724 و زینب دختر احمد بن عمر بن ابى بکر بن شکر مقدسى متوفاى سال 722 و غیر ایشان.

و به او اجازه داد مطعم و ابن عبد الدائم و ابن نحاس و یحیى بن سعد و از مکه رضى الدین ابو اسحق ابراهیم طبرى مکى شافعى متوفاى سال 722 و غیر از آنان.

ابن حجر در درر گوید: شیبانى حدیث گفت و فتوا داد و تدریس نمود و تصنیف کرد و بیرون آورد و یگانه است درآوردن بچیزهائى از مسموعات و شنیده‌هایش وفاتش در سال 777 بوده است.

و بیوگرافى و شرح حال او در (شذرات الذهب) ج 6 ص 252 موجود است و شمرده است از کسانیکه از او شنیده‌اند: ابن مخلوف على بن ناهض نویرى مالکى قاضى متوفاى 718.

و شیبانى را هر چند که تعریف بشعر گوئى نکرده‌اند در آنچه که ما بر آن مطّلع شدیم از ترجمه او جز اینکه (مام ابو عبد الله محمد شیبانى شافعى) که این قصیده باو نسبت داده شده در کتب رجالى باین اوصاف یاد شده منطبق نمیشود مگر بر او و خدا داناست.

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏6، ص: 82

متن عربی

الشاعر

محمد بن أحمد بن أبی بکر بن عرام بن إبراهیم بن یاسین بن أبی القاسم بن محمد الربعی الشیبانی الأسوانی الإسکندرانی الشافعی تقیّ الدین أبو عبد اللَّه الإمام المحدِّت الفقیه المفتی، ولد فی ثامن عشر شوّال سنة (703) و سمع کما فی الدرر الکامنة (3/373) من العلّامة رشید الدین إسماعیل بن عثمان المعروف بابن المعلّم الحنفی المتوفّى (724)، و الحسن بن عمر الکردی أبی علیّ نزیل الجیزة بمصر و المتوفّى بها سنة (720)، و الحجّار شهاب الدین أبی العبّاس أحمد بن أبی طالب المتوفّى (730)، و الشریف موسى بن أبی طالب عزّ الدین أبی القاسم الموسوی المتوفّى بمصر

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏6، ص: 82

سنة (715)، و العلم بن درادة، و تاج الدین بن دقیق العید أحمد بن علیّ المتوفّى بالقاهرة و قیل بقوص سنة (723)، و أحمد بن محمد بن کمال الدین المتوفّى (718)، و الشریف علیّ الزینبی، و عمر العتبی رکن الدین بن محمد القرشی المتوفّى (724)، و زینب بنت أحمد بن عمر بن أبی بکر بن شکر المقدسی المتوفّاة سنة (722)، و غیرهم.

و أجاز له المطعم، و ابن عبد الدائم، و ابن النحّاس، و یحیى بن سعد، و من مکة رضی الدین أبو إسحاق إبراهیم الطبری المکّی الشافعی المتوفّى سنة (722) و غیرهم.

قال ابن حجر فی الدرر «1»: و حدّث و أفتى و درّس و صنّف و خرّج، و تفرّد بأشیاء من مسموعاته، و کانت وفاته فی سنة (777).

و توجد ترجمته فی شذرات الذهب «2» (6/252) و عدّ ممّن سمع من ابن مخلوف علیّ بن ناهض النویری المالکی القاضی المتوفّى (718).

و المترجم له و إن لم یوصف بالشعر فیما وقفنا علیه من ترجمته، غیر أنّ الإمام أبا عبد اللَّه محمد الشیبانی الشافعی الذی نسبت إلیه القصیدة بهذه الأوصاف فی المعاجم لم ینطبق إلّا علیه، و اللَّه العالم.