اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۱۱ خرداد ۱۴۰۲

بخشش عثمان به ولید از بیت المال و برکناری ابن مسعود

متن فارسی

خلیفه به برادر مادری اش- ولید بن عقبه بن ابی معیط بن ابی عمرو بن امیه- آن چه را به وسیله ی عبد الله بن مسعود از بیت المال مسلمین وام گرفته بود بخشید بلاذری در الانساب 30:5 مینویسد: چون ولید به کوفه آمد ابن مسعود را کارگزار بیت المال یافت و از او مالی قرض خواست- که این کار را والیان می کردند و سپس آن چه را گرفته بودند پس می دادند- عبد الله نیز آن چه خواسته بود به وی قرض داد و سپس از وی خواست که آن را بپردازد ولید در این باره با عثمان مکاتبه کرد و عثمان به عبد الله بن مسعود نوشت: تو خزانه دار مائی و بس. پس برای آن چه ولید از اموال ستانده کاری به وی نداشته باش، ابن مسعود کلیدها رابیفکند و گفت من گمان می کردم که خزانه دار مسلمانانم اما اگر قرار شود خزانه دار شما باشم مرا نیازی به آن نیست و پس از افکندن کلید های بیت المال، در کوفه ماندگار شد عبد الله بن سنان گفت: ولید در کوفه بود و ابن مسعود نیز کارگزاری بیت المال درکوفه را داشت یک بار ما در مسجد بودیم که ابن مسعود به سوی ما بیرون شد و گفت”:ای کوفیان یکشبه صدهزار سکه از بیت المال شما گم شد که نه درباره ی آن نوشته ای از خلیفه به من رسیده و نه در مورد آن برائت نامه ای برای من فرستاده”. این سخن را ولید به عثمان نوشت و او ابن مسعود را از کار بیت المال برداشت العقد الفرید .

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 8، ص: 383

 

متن عربی

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 8، ص: 383

35- هبة الخلیفة للولید من مال المسلمین

أعطی الولید بن عقبة بن أبی معیط بن أبی عمرو بن أُمیّة أخا الخلیفة من أُمّه ما استقرض عبد اللَّه بن مسعود من بیت مال المسلمین و وهبه له. قال البلاذری فی الأنساب (5/30): لمّا قدم الولید الکوفة ألفی ابن مسعود علی بیت المال فاستقرضه مالًا و قد کانت الولاة تفعل ذلک ثمّ تردُّ ما تأخذ، فأقرضه عبد اللَّه ما سأله، ثمّ إنّه اقتضاه إیّاه، فکتب الولید فی ذلک إلی عثمان، فکتب عثمان إلی عبد اللَّه بن مسعود: إنّما أنت خازن لنا فلا تعرض للولید فیما أخذ من المال. فطرح ابن مسعود المفاتیح و قال: کنت أظنُّ أنّی خازن للمسلمین، فأمّا إذا کنت خازناً لکم فلا حاجة لی فی ذلک، و أقام بالکوفة بعد إلقائه مفاتیح بیت المال.

و عن عبد اللَّه بن سنان قال: خرج علینا ابن مسعود و نحن فی المسجد و کان علی بیت مال الکوفة، و فی الکوفة الولید بن عقبة بن أبی معیط فقال: یا أهل الکوفة فقدت من بیت مالکم اللیلة مائة ألف لم یأتنی بها کتاب أمیر المؤمنین و لم یکتب لی بها براءة. قال: فکتب الولید بن عقبة إلی عثمان فی ذلک فنزعه عن بیت المال. العقد الفرید «1» (2/272).