خنده ابوبکر بر چهره مبارک حضرت علی(ع)

متن فارسی

و این شعر عبدی:

و الیک الجواز تدخل من شئت / جنانا و من تشاء جحیما

اشارت است به معنی که در اخبار بسیاری وارد شده است و ما به یاد آوری برخی از این اخبار بسنده می کنیم:

1.”- حافظ ابن سمان ” در ” الموافقه ” از قول قیس بن حازم روایت کرده است که گفت: ابو بکر صدیق علی بن ابی طالب را دید و بر روی او لبخند زد؛ علی فرمود: چرا خندیدی؟ گفت: از رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) شنیدم که می گفت: هیچ کسی از صراط نمی گذرد مگر آنکه علی برایش پروانه عبور نوشته باشد.

این روایت در”الریاض النضره ” 2 ص 177 و 244 و در ” الصواعق ” ص 75 و ” اسعاف الراغبین ” صفحه 161 ، یاد شده است.

2. مجاهد از ابن عباس نقل کرده است که پیغمبر خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: چون روز رستاخیز آید، خدای عزوجل، جبرئیل و محمد را بر صراط میایستاند و هیچ کس از آن نمی گذرد، مگر آن که براتی از علی بن ابی طالب دارد.

“خطیب خوارزمی ” در ص 253 ” المناقب ” این حدیث را آورده و ابن مغازلی فقیه نیز در ” المناقب ” یاد کرده و عبارت او چنین است: علی در روز قیامت بر کنار حوض ایستاده، و (به بهشت) در نمی آید مگر کسی که از علی بن ابی طالب جواز آورد.

” قرشی”در ص 36 ” شمس الاخبار ” این حدیث را یاد کرده است.

3.”- حاکمی ” از قول علی (علیه السلام) آورده است که رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: چون خداوند خلق پیشین و پسین را در رستاخیز گرد آورد و صراط بر پل جهنم زده شود، از آن نمی گذرد مگر آن کس که گذرنامه ولایت علی بن ابی طالب داشته باشد. این روایت در باب54فراید السمطین ” و ص 172 ج 2 ” الریاض النضره ” یاد شده است.

4.”- حسن بصری ” از قول عبد الله آورده است که رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: چون قیامت شود، علی بن ابی طالب بر فردوس که کوهی است از جنت بر آمده و بالای آن عرش پروردگار جهانیان است و نهرهای بهشت از آن سرازیر و در بهشت پراکنده است،بر کرسیی از نور می نشیند و ” تسنیم ” از پیش رویش روان است، هیچ کسی را گذری بر صراط نخواهند بود، مگر آن را که برات ولایت او (علی) و خاندانش، باشد (علی) بر جنت مشرف است دوستان خود را به بهشت و دشمنان خویش را به دوزخ در می آورد.

خوارزمی در ص42 “المناقب ” و حموئی در باب 54 ” الفراید السمطین ” این روایت را آورده اند.

5.”- قاضی عیاض ” در ” الشفا ” از پیغمبر(صلی الله علیه وآله) روایت کرده است که فرمود: معرفت خاندان محمد برات آزادی از دوزخ و محبت آل محمد پروانه عبور از صراط و ولایت آل محمد، امان از عذاب است.

این روایت را درص139

الصواعق ص 15 ” الاتحاف ” و ص 159 ” رشفه الصادی ” می توان یافت.

6.” خطیب ” در ص 161 ج 3 ” تاریخش ” از ” ابن عباس ” آورده است که به پیغمبر (صلی الله علیه واله وسلم) گفتم: ای رسول خدا آیا برای رهائی از دوزخ جوازی هست؟ فرمود: آری، گفتم: چیست؟

فرمود: محبت علی بن ابی طالب. و انشاء الله تعالی، حدیث” علی قسیم الجنه و النار ” در جای خود خواهد آمد.

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 2، ص: 457

متن عربی

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 2، ص: 457

قوله:

و إلیک الجواز تُدخل من شئت جِناناً و مَن تشاءُ جحیما

أشار به إلی معنیً ورد فی أخبار کثیرة، نقتصر بذکر بعضها:

1-أخرج الحافظ ابن السمان فی الموافقة عن قیس بن حازم، قال:

التقی أبو بکر الصدّیق و علیّ بن أبی طالب فتبسّم أبو بکر فی وجه علیّ، فقال له: ما لک تبسّمت؟ قال: سمعت رسول اللَّه صلی الله علیه و سلم یقول: «لا یجوز أحدٌ الصراط إلّا من کَتَبَ له علیٌّ الجواز». و ذُکر فی الریاض النضرة «1» (2/177 و 244)، و الصواعق «2» (ص 75)، و إسعاف الراغبین (ص 161).

2-عن مجاهد عن ابن عبّاس قال:

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم: «إذا کان یوم القیامة أقام اللَّه جبریل و محمداً علی الصراط، فلا یجوز أحدٌ إلّا من کان معه براءةٌ من علیِّ بن أبی طالب». أخرجه الخطیب الخوارزمی فی المناقب «3» (ص 253)، و الفقیه ابن المغازلی فی المناقب «4» بلفظ: «علیٌّ یوم القیامة علی الحوض، لا یَدْخلُ إلّا من جاء بجواز من علیِّ بن أبی طالب». و ذکره القرشیُّ فی شمس الأخبار «5» (ص 36).

3-أخرج الحاکمی «6» عن علیّ قال:

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و سلم: «إذا جمع اللَّه الأوّلین و الآخرین یوم القیامة، و نصب

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 2، ص: 458

الصراط علی جسر جهنم ما جازها أحدٌ، حتی کانت «7» معه براءة بولایة علیِّ بن أبی طالب». و ذُکر فی فرائد السمطین «8» فی الباب الرابع و الخمسین، و الریاض النضرة «9» (2/172).

4-عن الحسن البصری عن عبد اللَّه قال:قال رسول اللَّه صلی الله علیه و سلم: «إذا کان یوم القیامة یقعد علیُّ بن أبی طالب علی الفردوس، و هو جبلٌ قد علا علی الجنّة و فوقه عرش ربِّ العالمین، و من سفحه یتفجّرُ أنهار الجنّة و تتفرّق فی الجنان، و هو جالسٌ علی کرسیّ من نور یجری بین یدیه التسنیم، لا یجوز أحدٌ الصراط إلّا و معه براءة بولایته و ولایة أهل بیته، یُشرِف علی الجنَّة، فیُدْخِلُ محبّیه الجنَّة و مبغضیه النار». أخرجه الخوارزمی فی المناقب «10» (ص 42)، و الحمّوئی فی فرائد السمطین «11» فی الباب الرابع و الخمسین.

5-أخرج القاضی عیاض فی الشفا «12» عن النبیِّ صلی الله علیه و سلم أنّه قال:

«معرفة آل محمد براءةٌ من النار، و حبُّ آل محمد جوازٌ علی الصراط، و الولایة لآل محمد أمانٌ من العذاب». و یوجد فی الصواعق «13» (ص 139)، و الإتحاف (ص 15)، و رشفة الصادی (ص 459).

6-أخرج الخطیب فی تاریخه (3/161) عن ابن عبّاس قال:

قلت للنبیّ صلی الله علیه و سلم: یا رسول اللَّه للنار جواز؟ قال: «نعم. قلت: و ما هو؟ قال:

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 2، ص: 459

حبُّ علیِّ بن أبی طالب».و یأتی حدیث: «علیٌّ قسیم الجنّة و النار»فی محلّه إن شاء اللَّه تعالی.

اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)

۶ مرداد ۱۴۰۳