اینها که بر شمردیم، قطره ای از دریا و مشتی از خروار بود که شاید خواننده محترم آن را زیاد و بزرگ بداند. غافل از اینکه، وضع حدیث و کذب بر رسول خدا و ثقات از صحابة و تابعان، پیش بسیاری از علماء اهل سنت، منافاتی با زهد و پرهیزگاری ندارد بلکه آن را شعار صالحان و عامل تقرب به سوی خدا می دانند! و از این جا است که یحی بن سعید قطان گفته است: «صالحان را در چیزی دروغگوتر از آنها در حدیث ندیدم «1»»، و نیز او گفته است: «اهل خیر را در چیزی دروغگوتر از آنها در حدیث ندیدیم» «2»، و نیز از او نقل شده که: «دروغ را در کسی بیشتر از آن که منسوب به خیر و زهد است ندیدم» «3»
و قرطبی در «التذکار» صفحه 155 گفته است: «التفاتی به آن احادیث دروغ و اخبار نادرستی که حدیث سازان درباره فضیلت سوره های قرآن و دیگر اعمال، ساخته اند نباید کرد، زیرا آنها چنین عملی را بعنوان قصد قربت و پاداش آخرتی انجام داده اند که از این راه، مردم را ترغیب به اعمال نیک نمایند، چنانکه از ابی عصمه نوح بن ابی مریم مروزی و محمد بن عکاشه کرمانی و احمد بن عبد اللّه جویباری، و دیگران روایت شده است.
به ابی عصمه گفته شد: از کجا از عکرمة، از ابن عباس، در فضیلت یکایک سوره ها مطالب نقل کرده ای؟ او در جواب گفت: من دیدم مردم از قرآن اعراض کرده و سرگرم به فقه ابی حنیفه و مغازی محمد بن اسحاق شده اند، از این رو، این روایات را به عنوان عمل خدا پسندانه ساخته ام!
باز قرطبی در صفحه 156 همان کتاب چنین ادامه می دهد: حاکم و دیگر از شیوخ محدثین، آورده اند: به مردی از زهاد که اقدام به وضع حدیث، در فضیلت قرآن و سوره های آن نموده بود، گفته شد: چرا چنین کردی؟ او در جواب گفت: دیدم مردم، از قرآن کناره گرفته اند خواستم بدین وسیله آنان را، به آن ترغیب نمایم. آنگاه به او گفته شد: پس با گفته رسول خدا: «کسیکه از روی عمد بر من دروغ بگوید جایگاهش آتش خواهد بود» چه کردی؟ در جواب گفت: من بر ضرر او دروغ نگفته ام بلکه به نفعش حدیث ساختم!!. «1»
و او در بر حذر داشتن مردم از حدیث سازی گفته است: و بزرگترین آنها از لحاظ ضرر کسانی هستند که منسوب به زهد بودند، ولی به خیال اینکه حدیث سازی کار خوبی است اقدام به آن نموده اند و مردم نیز به خاطر اطمینانی که به آنها داشته اند ساخته های آنان را پذیرفته اند، آنان گمراه بودند و دیگران را نیز گمراه کردند.
و شما در سابق، گفتار «میسرة بن عبد ربه» را شنیدید: هنگامی که به او گفته شده بوده: از کجا این احادیث را آورده اید؟ او در جواب گفت: آنها را به خاطر ترغیب مردم بدان، وضع کرده ام و در این کار پاداش نیک را امیدوارم!.
و حاکم گفته است: حسن (کسی که از مسیب بن واضح روایت می کند) از کسانی است که برای رضای خدا حدیث می ساخته است «2» و نیز نعیم بن حماد به خاطر تقویت سنت، حدیث می ساخته است!
بنابراین، گویا دروغ و تهمت و گفتار نادرست از کارهای زشت نبوده و در آن کوچکترین منقصتی وجود نداشته و با فضائل نفسانی و کرامت انسانی منافاتی ندارد!!.
این حرب بن میمون مجتهد و عابد است که دروغگوترین مردم می باشد!!.
و این هیثم طائی است که تمام شب را به نماز می ایستاد. وقتی که صبح می شده جلوس می کرده و دروغ می گفته است!!.
و این محمد بن ابراهیم شامی است که از زهاد بوده و در عین حال، کذاب و حدیث ساز بوده است!!.
و این حافظ عبد المغیث، حنبلی موصوف به زهد و اعتماد و دین داری و صداقت و امانت و صلاح و اجتهاد و پیروی از سنت و آثار بوده، در عین حال از مطالب ساختگی، کتابی درباره فضائل یزید بن معاویه نوشته است!!.
و این معلی بن صبیح، از عباد موصل بوده که حدیث می ساخته و دروغ می گفته است!!.
و این معلی بن هلال عابد است که کذاب بوده است!!.
و این محمد بن عکاشه گریه کننده هنگام قرائت است که حدیث ساز ماهری بوده است!!.
و این ابو عمر زاهد است که از مطالب ساختگی، کتابی در فضائل معاویة بن ابی سفیان نوشته است!!.
و این احمد باهلی، از بزرگان زهاد است که ابن جوزی درباره دروغگوئی و حدیث سازیش گفته است: او پارسا و تارک دنیا بوده اما شیطان، این عمل قبیح را برایش نیکو جلوه داده است!!!.
و این بردانی، مرد صالح است که در فضیلت معاویه حدیث ساخته است!!.
و این وهب بن حفص، از صالحان است که حتی بیست سال با کسی سخن نگفته ولی دروغ فاحشی می گفته است!!.
و این ابو بشر مروزی فقیه است که پای بندترین مردم زمانش نسبت به سنت، و مدافعترین آنها نسبت به آن بوده، اما در عین حال حدیث می ساخته و آن را پائین و بالا می کرده است!!.
و این ابو داود نخعی است که شب زنده دارترین مردم و روزه گیرترین آنها در روز بوده اما در عین حال وضاع و حدیث ساز بوده است!!.
و این ابو یحیی و کار، از صالحان عباد و فقهاء است که از دروغگویان بزرگ است!!.
و این ابراهیم بن محمد آمدی، یکی از زهاد است که احادیثش ساختگی بوده است!!.
و این ابراهیم ابو اسماعیل اشهلی است که عابد و شصت سال روزه دار بوده ولی حدیثش مورد پیروی قرار نمی گرفته و سندها را دگرگون می کرده و مراسیل را مسانید می کرده است!!.
و این جعفر بن زبیر، مجتهد در عبادت است که وضاع و حدیث ساز بوده است!!
و این ابان بن ابی عیاش، عابد و صالح بوده که دروغ می گفته است!! «1».
در میان این حدیث سازان، افراد مختلفی در شئون گوناگون قرار دارند که برخی امام مقتدی، و بعضی محدث شهیر، و برخی دیگر فقیه حجت، و بعضی شیخ در روایت و برخی دیگر خطیب توانا هستند که جمعی از آنها به خاطر خدمت به دین یا تعظیم برای امام یا تأیید برای مذاهب عمدا دروغ می گفته اند.
و از این رو دروغ و نسبتهای ناروا زیاد شده و اختلاف و تناقض در مناقب و مثالب میان رجال مذاهب به وقوع پیوسته است و اگر کسی نتوانسته با حدیث از رسول خدا به آن حضرت افتراء بزند، مردم را با دروغ های ساختگی پیرامون مذاهب و مردان آن مبهوت می ساخت.
الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 5، ص: 447