خدایا! من از عثمان راضی شده ام، تو هم راضی باش

متن فارسی

پاره ای از روایات جعلی در فضیلت عثمان

36/ مسعر از زبان عطیه از ابو سعید می گوید : پیامبر خدا (ص) را دیدم که از اول شب تا سپیده دم دستها را به دعا برداشته می گوید : خدایا من از عثمان راضی شده ام تو هم راضی باش .

این را ابن جوزی در دو کتابش ” تبصره ” و ” تلخیص ” بطور ” مرسل ” ثبت کرده است، پنداری حدیثی مسلم و ثابت است. این اولین حدیثی است که در فضائل عثمان آورده . واحدی همین را در ” اسباب النزول ” بطور ” مرسل ” آورده و می افزاید: بر اثر آن خداوند متعال این آیه را که « کسانی که دارائیشان را در راه خدا انفاق می کنند … » فرو فرستاد. ابن کثیر آن را در تاریخش می آورد بدون این که رجال سندش را – جز همان سه نفر نامبرده – ذکر کند. شاید او و دیگر کسانی که آن را بطور ” مرسل ” و با سند ناقص آورده اند دیده اند در سندش نام عناصر بی اعتباری هست که حرفشان قابل پذیرفتن و نقل نیست، و نخواسته اند با انگشت گذاشتن روی عیب ناکی های آن در روایتی که حاکی از فضائل و افتخارات عثمان است خدشه ای بنمایند .

نسبت عجیبی به پیامبر گرامی داده اند . می گویند از اول شب تا سپیده دم مشغول دعا کردن در حق عثمان بود. و معنی حرفشان این می شود که از فرائض خویش غافل ماند، ومثلا نماز شب و نماز ” وتر ” را که تکلیف اختصاصی وی بود بجا نیاورد . آیا وحی تازه ای آمده و او را از پرداختن به تکالیف عبادی اش به دعای عثمان واداشته بود، یا حقیقت چیز دیگری است ؟ حقیقت بنا به نوشته سیوطی این است که در آن شب نه تنها از اول تا سپیده دمان در حق عثمان دعا نمی کرده بلکه یک لحظه هم دعا نکرده است، زیرا وی در ” خصائص الکبری ” اسم همه کسانی را که پیامبراکرم (ص) در حقشان دعا فرموده آورده است حتی ذکر نام یک یهودی را فرو نگذاشته ولی در آن میان اثری از اسم عثمان نیست .

پیامبر (ص) اگر بخاطر کمک عثمان در تدارک سپاه ” تنگدستی ” چنانکه از روایت ” واحدی” بر می آید او را یک شب پیوسته دعا کرده باشد قطعا می بایست ابوبکر را که – به ادعای آن جماعت – همه دارائیش را انفاق نمود، و پیامبر (ص) بیش از هر کس ممنون بخشندگی های او بوده یک شبانه روز دعا کرده باشد. لکن کی و کجا چنین کرده است؟ در صورتی که می خواست هر وقت کسی برای انجام مهمی کمک مالی و بخششی می نماید او را دعا کند باید شبانه روز سرگرم دعا در حق این و آن می بود و چه بسیار بودند چنین کمک کنندگان، و چه دشوار می گشت وظیفه پیامبر (ص) اگر برای عثمان شبی تا به صبح دستها را به دعا بر می داشت برای ابوبکر و انصار که در جنگ و صلح بی دریغ از مال خویش بخشیدند و دیگر کسان که گنجها سیم و زر برای پیشبرد نهضت اسلام تقدیم کردند باید دستها را به دعا نگه می داشت . درباره افزوده ” واحدی ” که آن آیه شریفه در مورد کمک مالی عثمان فرود آمده است در جلد هشتم سخن گفتیم و ثابت کردیم درست نیست .

( الغدیر فی الکتاب و السنة و الادبج 9 ص 470 )

متن عربی

36- عن مسعر، عن عطیّة، عن أبی سعید، قال: رأیت رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم من أوّل اللیل إلى أن طلع الفجر رافعاً یدیه لعثمان یقول: اللّهمّ عثمان رضیت عنه فارضَ عنه.
ذکره ابن الجوزی فی کتابه التبصرة کما فی تلخیصه «3» (1/179) مرسلًا إیّاه إرسال المسلّم، و هو أوّل حدیث ذکره فی فضائل عثمان، و ذکره الواحدی فی أسباب النزول «4» مرسلًا (ص 61) فزاد: فأنزل اللَّه تعالى فیه: (الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ) «5». و ذکره ابن کثیر فی تاریخه «6» (7/212) و لم یذکر من رجال إسناده إلّا

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 471

الثلاثة المذکورة، و لعلّه هو و من رواه مرسلًا وجدوا فی سلسلة السند أناساً ساقطین لا یُعبأ بهم و لا یُحتجّ بحدیثهم، و ما راقهم إبطال هذه المنقبة بابداء علله بذکر أُولئک الرجال.
و من العجب العجاب هذا الدأب منه صلى الله علیه و آله و سلم من أوّل اللیل إلى منتهى الفجر على الدعاء لعثمان الذی فوّت علیه مرغّباته و فرائضه، فإنّ صلاة اللیل و الوتر کانت فریضة علیه صلى الله علیه و آله و سلم دون الأُمّة «1»، و لا أدری هل نزل علیه صلى الله علیه و آله و سلم وحی جدید یأمره باستبدال نوافله و فرائضه فی تلک اللیلة بالدعاء لعثمان؟ أو ما ذا کان فیها؟ نعم، الذی یظهر من السیوطی فی الخصائص الکبرى «2» (2/164- 170) أنّ ذلک الوحی لم ینزل، و أنّ الدعاء لعثمان لم یکن فضلًا عن استیعابه اللیل کلّه فإنّه ذکر فیها کلّ من دعا له رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم و سمّاهم حتى یهودیّا سمّت «3» رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم و لم یعدّ منهم عثمان.
و لو کان إنفاق عثمان فی جیش العسرة موجباً للدعاء المستوعب لیله صلى الله علیه و آله و سلم کما یظهر من روایة الواحدی، فإنفاق أبی بکر الذی أنفق کلّ ما کان یملکه ذات یده- کما یحسبه القوم- و کان یراه رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم أمنّ الناس علیه بماله «4» یستوجب دعاءً مستغرقاً لیله و نهاره، فأین؟ و أنّى؟ و لو کان کلّ إنفاق فی مهمّة یستدعی دعاء اللیل فکان علیه صلى الله علیه و آله و سلم أن یقضی حیاته لیلًا و نهاراً بالدعاء للمنفقین، و ما أکثرهم! و لو کان صلى الله علیه و آله و سلم رافعاً یدیه لعثمان فعلیه صلى الله علیه و آله و سلم أن یدیم رفعهما فی الدعاء لأبی بکر و لرجال الأنصار المکثرین من الإنفاق فی السلم و الحرب و لغیرهم من أهل الیسار الذین بذلوا کنوزاً عامرة من الدرهم و الدینار فی مهامّ الإسلام المقدّس و الدعوة إلیه و الذبّ عنه.

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 472

و أمّا زیادة الواحدی من نزول الآیة الکریمة فی عثمان «1»؛ فقد فصّلنا القول فیه و أنّه لا یصحّ فی الجزء الثامن (ص 57)

دسته‌ها: احادیث و کرامات ساختگی تحریف‌ها تهمت‌ها و دروغ‌ها جدل‌ها، نقدها، دقت نظرها و استدلال‌های علمی علامه امینی(ره)خلفا خلفای سه‌گانه رجالی عثمان بن عفان فضایل و کرامات ساختگی خلیفه سوم پاسخ به شبهات

برچسب‌ها: انفاق تدارک جیش العسره دارایی سپاه طلا نقره کمک یهود

اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)

۷ خرداد ۱۴۰۲