دوستی علی(ع) در دلهای مؤمنین

متن فارسی

ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا.(سوره مریم آیه 96) ترجمه: آنان که ایمان آوردند وکرداری شایسته انجام دادند بزودی پروردگار برایشان دوستی و محبت قرار خواهد داد. ابو اسحق ثعلبی به اسنادش از براء بن عازب روایت کرده که گوید: رسول خدا به علی بن ابیطالب فرمود: ای علی بگو اللهم اجعل لی عندک عهدا واجعل لی فی صدور المومنین موده. خداوندا برای من در پیشگاه خودت عهدی قرار ده و در دل های مومنین دوستی و محبتی برای من جایگزین فرما. بعد که علی مرتضی این دعا را خواند. این آیه نازل شد: ان الذین آمنوا… این روایت را نیز عده زیادی از دانشمندان اسلامی نقل کرده اند از جمله:
1- ابوالمظفر سبط ابن جوزی حنفی در ” تذکره ” ص 10 این روایت را نقل کرده و گوید روایت شده از ابن عباس که: این دوستی را خداوند برای علی در دل های مومنین قرار داده است.

2- در جلد نهم مجمع الزواید ص 125 از ابن عباس روایت کند که وی گوید: در باره علی بن ابیطالب (ع) این آیه نازل شد: ان الذین آمنوا… و آن گاه گوید: یعنی محبتی در دلهای مومنین (این قسمت در چاپ دوم زیاد شده است).
-3 خطیب خوارزمی در ” مناقب ” ص 188 حدیث ابن عباس را روایت کرده و بعد از آن با اسنادی که ذکر کرده از قول علی بن ابی طالب نقل کند که آن حضرت فرمود: مردی بمن رسید و گفت ای علی من تو را بخاطر خدا دوست دارم. من به خدمت پیامبر آمدم و گفتم یا رسول الله مردی به من این چنین گفت حضرت فرمود: ای علی شاید تو در باره او کار خوبی انجام داده ای گفتم: یا رسول الله من هیچ خدمتی باو نکرده ام. پیامبر فرمود: سپاس پروردگارا که دل های مومنین را شیفته محبت و دوستی تو نمود. در این هنگام این آیه نازل شد: ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات…
-4 صدر الحفاظ گنجی در الکفایه ص 121 نیز این روایت را آورده است.
–5 محب الدین طبری در ” ریاض ” ص 207 در باره این آیه از طریق حافظ سلفی از ابن حنفیه نقل کند که او گفت: مومنی نبود مگر این که دوستی علی و خاندانش را در دل داشت.
-6 حموئی در ” فرائد ” در باب چهاردهم از طریق واحدی با دو سند از ابن عباس نقل کرده است.
-7 سیوطی در در المنثور جلد چهارم ص 287 از طریق حافظ ابن مردویه و دیلمی از برا و از طریق طبرانی و ابن مردویه از ابن عباس روایت کرده است.
-8 قسطلانی در ” المواهب ” جلد هفتم ص 14 از طریق نقاش.
9 – شبلنجی در ” نور الابصار ” ص 112 از نقاش و آن چه که قبلا از ابن حنفیه نقل کردیم او نیز متذکر شده است.
10- حضرمی در ” رشفه الصادی ” ص 25.

(الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ج 2 ص 97)

متن عربی

7- (إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا) «2».

أخرج أبو إسحاق الثعلبی فی تفسیره «3»، بإسناده عن البراء بن عازب قال:

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 2، ص: 97

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و سلم لعلیّ: «قل: اللّهمَّ اجعل لی عندک عهداً، و اجعل لی فی صدور المؤمنین مودّة». فأنزل اللَّه هذه الآیة.

و رواه أبو المظفّر سبط ابن الجوزی الحنفیّ فی تذکرته «1» (ص 10) و قال: و رُوی عن ابن عبّاس أنَّ هذا الودّ جعله اللَّه لعلیّ فی قلوب المؤمنین.

و فی مجمع الزوائد (9/125) عن ابن عبّاس قال: نزلت فی علیّ بن أبی طالب (إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا

) الآیة. قال: محبّة فی قلوب المؤمنین.

و أخرج الخطیب الخوارزمی فی مناقبه «2» (ص 188) حدیث ابن عبّاس، و بعده بالإسناد عن علیّ علیه السلام أنّه قال: «لقینی رجلٌ فقال: یا أبا الحسن و اللَّه إنّی أُحبّک فی اللَّه. فرجعت إلی رسول اللَّه فأخبرته بقول الرجل، فقال: لعلّک یا علیُّ اصطنعت إلیه معروفاً. قال: فقلت: و اللَّه ما اصطنعت إلیه معروفاً. فقال رسول اللَّه: الحمد للَّه الذی جعل قلوب المؤمنین تتوق إلیک بالمودّة، فنزل قوله: (إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا). ..».

و أخرجه صدر الحفّاظ الکنجی فی الکفایة «3» (ص 121). و أخرج محبُّ الدین الطبری فی ریاضه «4» (2/207) فی الآیة من طریق الحافظ السلفی، عن ابن الحنفیّة: لا یبقی مؤمنٌ إلّا و فی قلبه ودٌّ لعلیّ و أهل بیته.

و أخرج الحمّوئی فی فرائده «5» فی الباب الرابع عشر، من طریق الواحدی بسندین عن ابن عبّاس، و السیوطی فی الدرّ المنثور «6» (4/287) من طریق الحافظ

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 2، ص: 98

ابن مردویه و الدیلمی عن البراء، و من طریق الطبرانی و ابن مردویه عن ابن عبّاس، و القسطلانی فی المواهب «1» (7/14) من طریق النقّاش، و الشبلنجی فی نور الأبصار «2» (ص 112) عن النقّاش، و ذکر ما مرّ عن ابن الحنفیَّة، و الحضرمی فی رشفة الصادی (ص 25).

اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)

۳ مهر ۱۴۰۲