اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۱۶ آبان ۱۴۰۳

راویان دروغگو و جاعلان حدیث | حروف «و» – «ی»

متن فارسی

حرف واو
655- ولید بن سلمه طبرانی ازدی، کذاب و به نام افراد مورد اعتماد حدیث ساز است «4»
656- ولید بن عبد اللّه بن ابی ثور همدانی کوفی، متوفی در سال 172 ه نزیل بغداد، کذاب و ناکس است «5»
657- ولید بن فضل عنزی، حدیث می‌ساخته که ابن حبان گفته است: مطالب ساختگی روایت می‌کرده که به هیچ وجه احتجاج به آنها جائز نیست «6»
658- ولید بن محمد موقری غلام بنی امیة، متوفی در سال 181 ه کذاب و متروک الحدیث است و نباید حدیثش نوشته شود «7»
659- وهب بن حفص ابو الولید بجلی حرانی، که تا سال 250 ه زندگی نموده کذاب و حدیث ساز است «1»
660- وهب بن وهب قاضی ابو البختری قرشی مدنی، متوفی در سال 199 یا 200 ه دروغگوترین افراد، کذاب، خبیث، دجال، دشمن خدا و حدیث ساز بوده است و تمام شب را حدیث می‌ساخته که سوید بن عمرو بن زبیر، درباره‌اش چنین گفته است: «ما ابن وهب را هنگامی که برای ما از پیامبر اکرم حدیث می‌گفته چنان یافتیم که دین و پرهیزگاری را ضایع می‌کرده، روایاتی که همه‌اش دروغ و افتراء بوده روایت می‌کرده است اف بر وهب و چیزهائی که روایت کرده و گرد آورده است».
ابن عدی گفته است: ابو البختری، از دروغگویان و حدیث سازان است.
و در هر حدیثی که روایت می‌کرده سندهای دروغ برایش می‌ساخته و به نام ثقات آنها را جا می‌زده است «2»

حرف یا
661- یحیی بن ابی انسیه جزری رهاوی، متوفی در سال 146 ه کذاب و متروک الحدیث است «3»
662- یحیی بن سکن بصری، متوفی در سال 202 ه شیخی است که دروغ می‌گوید و مطالب ساختگی روایت می‌کند «4»
663- یحیی بن شبیب یمانی، از سفیان، مطالبی که هرگز حدیث نکرده بوده روایت می‌کرده و به نام حمید طویل، حدیث ساخته و دروغ گفته است «5»
664- یحیی بن عبدویه ابو زکریا، کذاب و مرد بدی است «1»
665- یحیی بن عقبة بن ابی العیزار، حدیث دروغ می‌ساخته، کذاب، خبیث، دشمن خدا بوده و هیچکدام از چیزهائی که روایت می‌کرده مورد پیروی قرار نگرفته است «2»
666- یحیی بن علاء که از مطرف روایت می‌کرده، کذاب و حدیث ساز بوده است «3»
667- یحیی بن علی بن عبد الرحمن بلنسی مالکی، متوفی در سال 589 ه امام مسجد عتمه، کذاب بوده است «4»
668- یحیی بن عنبسه قرشی بصری، کذاب، دجال، وضاع بوده و حدیث می‌ساخته است که ابن عدی گفته است: حدیثش نادرست و وضعش آشکار بوده است «5»
669- یحیی بن محمد برادر حرمله تجیبی، بر حرمله حدیث می‌ساخته است «6»
670- یحیی بن میمون ابو ایوب بصری، متوفی در سال 190 ه کذاب، دجال، متروک الحدیث بوده و احادیث را دگرگون می‌کرده است «7»
671- یحیی بن هاشم غسانی سمسار ابو زکریا، کذاب و دجال این امت بوده، حدیث می‌ساخته و حدیث دزد بوده است «8»
672- یزید بن خالد العمی، کذاب است «1»
673- یزید بن ربیعة بن یزید دمشقی، کذاب و معروف به دروغ است «2»
674- یزید بن عیاض لیثی بصری، ابو الحکم، کذاب و حدیث ساز و غیر ثقه و متروک الحدیث است «3»
675- یزید بن مروان خلال، کذاب است. «4»
676- یعقوب بن اسحاق بیهسی، که برایش انبساطی در آشکار کردن دروغ بوده، و لذا محدثین تمام آنچه که از او نوشته‌اند دور انداخته‌اند «5»
677- یعقوب بن ولید ابو یوسف ازدی مدنی، از دروغگویان بزرگ بوده که حدیث می‌ساخته است «6».
678- یعقوب ابو یوسف اعشی، کذاب و مرد بدی بوده، و در حدود سال 200 ه فوت کرده است»
679- یعلی بن اشدق ابو الهیثم عقیلی حرانی، که در زمان حکومت رشید زنده بوده کذاب و ناکس است. حدیثش نوشته نمی‌شود، برایش احادیثی وضع کردند، او به آنها حدیث می‌کرده و نمی‌دانست، ابن عدی گفته است: از ابی سمر به من رسیده که گفت به یعلی گفتم: عمویت از پیامبر چه شنید؟ گفت: جامع سفیان و موطأ مالک و چیزی از فوائد را «8»
680- یمان بن عدی حدیث ساز بوده است «1»
681- یوسف بن جعفر خوارزمی، شیخ متأخر، حدیث ساز بوده است «2»
682- یوسف بن خالد سمتی فقیه، کذاب و حدیث ساز بوده، کتابی درباره عذاب نوشته، در آن منکر میزان و قیامت شده، و او نخستین کسی است که کتاب شروط را وضع کرده، و اول کسی است که رأی ابی حنیفه را به بصرة آورده، و در سال 189 ه فوت کرده است «3»
683- یوسف بن سفر ابو الفیض دمشقی، کذاب و متروک الحدیث بوده، دروغ می‌گفته و مطالب نادرست روایت می‌کرده، و در زمره حدیث سازان قرار داشته است «4»

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 437

متن عربی

حرف الواو

656- الولید بن سلمة الطبرانی الأزدی: کذّاب، یضع الحدیث على الثقات. میزان الاعتدال «3» (3/271)، الإصابة (2/159).

657- الولید بن عبد اللَّه بن أبی ثور الهمدانی الکوفی المتوفّى (172)، نزیل بغداد: کذّاب، لیس بشی‏ء. تاریخ بغداد (13/470).

658- الولید بن الفضل العنزی: کان یضع الحدیث، قال ابن حبّان «4»: یروی الموضوعات، لا یجوز الاحتجاج به بحال. میزان الاعتدال (3/273)، تذکرة الموضوعات (ص 27) «5».

659- الولید بن محمد الموقّری مولى بنی أُمیّة المتوفّى (181): کذّاب، متروک الحدیث، لا یکتب حدیثه «6». میزان الاعتدال (3/275)، اللآلئ المصنوعة (1/228).

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 438

660- وهب بن حفص أبو الولید البجلی الحرّانی، عاش إلى (250): کذّاب، کان یضع الحدیث «1». میزان الاعتدال (3/277)، اللآلئ المصنوعة (1/45، 2/215).

661- وهب بن وهب القاضی أبو البختری القرشی المدنی المتوفّى (199، 200): أکذب الناس، کذّاب خبیث دجّال عدوُّ اللَّه، کان یضع الحدیث وضعاً، و کان عامّة اللیل یضع الحدیث، قال سوید بن عمرو بن الزبیر فی أبیات له:

إنّا وجدنا ابنَ وهبٍ حین حدّثنا             عن النبیّ أضاعَ الدینَ و الورعا

یروی أحادیثَ من إفکٍ مجمّعةً             أُفٍّ لوهبٍ و ما روى و ما جمعا

 

قال ابن عدی «2»: أبو البختری من الکذّابین الوضّاعین، و کان یجمع فی کلِّ حدیث یرویه أسانید من جسارته على الکذب، و وضعه على الثقات. تاریخ بغداد (13/485)، میزان الاعتدال (3/278)، اللآلئ المصنوعة (1/44، 54)، لسان المیزان (6/232) «3».

حرف الیاء

662- یحیى بن أبی أنیسة الجزری الرهاوی المتوفّى (146): کذّاب، متروک «4». میزان الاعتدال (3/283)، تذکرة الموضوعات (ص 95).

663- یحیى بن السکن البصری المتوفّى (202): شیخ یکذب و یحدّث

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 439

بالموضوعات. تاریخ بغداد (14/146)، اللآلئ المصنوعة «1» (1/141).

664- یحیى بن شبیب الیمانی: یروی عن سفیان ما لم یحدّث به قطُّ، و وضع على حمید الطویل و کذب علیه «2». میزان الاعتدال (3/293)، اللآلئ المصنوعة (2/15، 145).

665- یحیى بن عبدویه أبو زکریّا: کذّاب، رجل سوء. تاریخ بغداد (14/166).

666- یحیى بن عقبة بن أبی العیزار: کان یفتعل الحدیث، کذّاب خبیث عدوّ اللَّه، کان یسخر به، عامّة ما یرویه لا یتابع علیه. لسان المیزان «3» (6/270).

667- یحیى بن العلاء: یروی عن مطرف، کذّاب، یضع الحدیث «4». نصب الرایة (1/125).

668- یحیى بن علیّ بن عبد الرحمن البلنسی المالکی المتوفّى (589): إمام مسجد العتمة، کان کذّاباً. لسان المیزان «5» (4/49، 6/270).

669- یحیى بن عنبسة القرشی البصری، کذّاب، دجّال، وضّاع، کان یضع الحدیث، قال ابن عدیّ «6»: منکر الحدیث، مکشوف الأمر. تاریخ بغداد (14/162)، میزان الاعتدال (3/299). تذکرة الموضوعات (ص 37)، أسنى المطالب (ص 123)،

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 440

اللآلئ المصنوعة (2/68، 75، 123، 210) «1».

670- یحیى بن محمد أخی حرملة التجیبی: کان یضع الحدیث على حرملة. لسان المیزان «2» (6/275).

671- یحیى بن میمون أبو أیّوب البصری المتوفّى (190): کذّاب دجّال متروک یقلّب الأحادیث «3». میزان الاعتدال (3/305)، تهذیب التهذیب (11/291)، اللآلئ المصنوعة (2/125).

672- یحیى بن هاشم الغسّانی السمسار أبو زکریّا: کذّاب، دجّال هذه الأمّة، کان یضع الحدیث و یسرقه «4». تاریخ بغداد (14/164)، تذکرة الموضوعات (ص 57، 101، 104، 110)، میزان الاعتدال (3/305)، أسنى المطالب (ص 169)، اللآلئ المصنوعة (1/64، 2/44، 122).

673- یزید بن خالد العمی، کذّاب. أسنى المطالب «5» (ص 140).

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 441

674- یزید بن ربیعة بن یزید الدمشقی: کذّاب معروف بالکذب. تاریخ الشام «1» (4/395).

675- یزید بن عیاض اللیثی البصری أبو الحکم: کذّاب یضع الحدیث، لیس بثقة، متروک الحدیث «2». تاریخ بغداد (14/330)، مجمع الزوائد (1/121، 2/173).

676- یزید بن مروان الخلّال: کذّاب. تاریخ بغداد (14/348).

677- یعقوب بن إسحاق البیهسی: کان له انبساط فی تصریح الکذب، فرمى المحدّثون کلّ ما کتبوا عنه. تاریخ بغداد (14/290).

678- یعقوب بن الولید أبو یوسف الأزدی المدنی: کان من الکذّابین الکبار، یضع الحدیث «3». تاریخ بغداد (14/266)، میزان الاعتدال (3/325)، تاریخ الشام (4/231)، أسنى المطالب (ص 159)، اللآلئ المصنوعة (1/118، 2/12، 146).

679- یعقوب أبو یوسف الأعشى: کذّاب، رجل سوء، توفّی حدود (200). میزان الاعتدال «4» (3/326).

680- یعلى بن الأشدق أبو الهیثم العقیلی الحرّانی: کان حیّا فی دولة الرشید، کذّاب، لیس بشی‏ء، و لا یُصدّق و لا یکتب حدیثه، وضعوا له أحادیث فحدّث بها و لم یدر، قال ابن عدی «5»: بلغنی عن أبی سمَر، قال: قلت لیعلى: ما سمع عمّک من

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 442

النبی صلى الله علیه و آله و سلم؟ قال: جامع سفیان، و موطّأ مالک، و شیئاً من الفوائد. میزان الاعتدال «1» (2/26، 3/326).

681- یمان بن عدی، یضع. اللآلئ المصنوعة «2» (2/96، 99).

682- یوسف بن جعفر الخوارزمی: شیخ متأخّر، کان یضع الحدیث. میزان الاعتدال «3» (3/329).

683- یوسف بن خالد السمتی الفقیه، کذّاب، کان یضع الحدیث، وضع کتاباً فی التجهّم ینکر فیه المیزان و القیامة، و هو أوّل من وضع کتاب الشروط، و أوّل من جلب رأی أبی حنیفة إلى البصرة، توفّی سنة (189) «4». میزان الاعتدال (3/329)، تهذیب التهذیب (11/413)، حاشیة السنن لابن ماجة تألیف السندی (1/395).

684- یوسف بن السفر أبو الفیض الدمشقی: کذّاب، متروک الحدیث یکذب، روى بواطیل، کان فی عداد من یضع الحدیث «5». میزان الاعتدال (3/331)، مجمع الزوائد (1/82)، اللآلئ المصنوعة (2/48، 139).