اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۶ مرداد ۱۴۰۳

سخن ائمه(ع) درباره ابوطالب(ع)

متن فارسی

سخن امام سجاد(ع)
ابن ابى الحدید در شرح خود 3/312 می‌نویسد: آورده‌اند که على بن- الحسین (ع) را در این زمینه- ایمان ابوطالب- بپرسیدند پس گفت اى شگفتا راستى که خداى تعالى رسول خود را منع کرد از این که هیچ زن مسلمانى را در همسرى یک کافر رها کند و فاطمه بنت اسد از نخستین زنان پیشگام در اسلام است که همچنان در همسرى ابوطالب ماند تا او درگذشت.

سخن امام باقر(ع)
او (ع) را در این باره که مردم گویند ابوطالب در آبگینه‌اى از آتش دوزخ است بپرسیدند پس گفت اگر ایمان ابوطالب را در یک کفه ترازو نهند و ایمان این آفریدگان را در کفه دیگر البته ایمان او خواهد چربید سپس گفت مگر نمیدانید که امیر مؤمنان على (ع) در زندگى خود دستور می‌داد که به نیابت از سوى عبد اللّه و پسرش و ابوطالب حج بگزارند؟ و سپس نیز در وصیت نامه‌اش فرمود که از سوى آنان حج کنند؟ شرح ابن ابى الحدید 3/311

سخن امام صادق(ع)
از امام ابو عبد اللّه جعفر بن محمد (ع) آورده‌اند که رسول خدا (ص) گفت راستى را که اصحاب کهف ایمان خویش پنهان داشتند و نمایش به کافرى دادند و خدا نیز دو پاداش به ایشان داد و ابوطالب نیز ایمان خویش نهان داشت و نمایش به بت پرستى داد و خدا دو پاداش به او داد.
شرح ابن ابى الحدید 3/312
امینى گوید این حدیث را ثقة الاسلام کلینى نیز در ص 244 از اصول کافى از زبان امام صادق با زنجیره‌اى پیوسته آورده و عبارت او چنین است: مثل ابوطالب مثل اصحاب کهف است که ایمان را نهان داشتند و نمایش به بت‏پرستى دادند و خدا نیز دو پاداش به ایشان داد.
گزارش بالا با عبارت ابن ابى الحدید، سید ابن معد در ص 17 از کتاب الحجة از طریق حسین بن احمد مالکى آورده و این فراز را نیز افزون روایت کرده: که ابوطالب از دنیا بیرون نشد تا از سوى خداى تعالى او را مژده بهشت رسید.

سخن امام رضا(ع)
ابان بن محمود به على بن موسى الرضا (ع) نوشت فدایت شوم من در اسلام ابوطالب تردید دارم او به وى نوشت: هر کس پس از آن که راه راست براى او آشکار شد مخالفت پیامبر کند و جز به راه مؤمنان رود … تا آخر آیه و پس از آن نوشت: تو اگر معتقد به ایمان ابوطالب نباشى بازگشتگاهت به سوى آتش است.

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏7، ص: 511

متن عربی

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏7، ص: 511

کلمة الإمام السجّاد:

قال ابن أبی الحدید فی شرحه «1» (3/312): روی أنّ علیّ بن الحسین علیه السلام سئل عن هذا- یعنی عن إیمان أبی طالب- فقال: «وا عجبا إنّ اللَّه تعالى نهى رسوله أن یقرّ مسلمة على نکاح کافر و قد کانت فاطمة بنت أسد من السابقات إلى الإسلام و لم تزل تحت أبی طالب حتى مات».

کلمة الإمام الباقر:

سُئل علیه السلام عمّا یقول الناس إنّ أبا طالب فی ضحضاح من نار فقال: «لو وضع إیمان أبی طالب فی کفّة میزان و إیمان هذا الخلق فی الکفّة الأخرى لرجح إیمانه» ثمّ قال: «أ لم تعلموا أنّ أمیر المؤمنین علیّا علیه السلام کان یأمر أن یحجّ عن عبد اللَّه و ابنه «2» و أبی طالب فی حیاته ثمّ أوصى فی وصیّته بالحجّ عنهم».

شرح ابن أبی الحدید «3» (3/311).

 

کلمة الإمام الصادق:

روی عن أبی عبد اللَّه جعفر بن محمد علیهما السلام أنّ رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم قال: «إنّ أصحاب الکهف أسرّوا الإیمان و أظهروا الکفر فآتاهم اللَّه أجرهم مرّتین، و إنّ أبا طالب أسرّ الإیمان و أظهر الشرک فآتاه اللَّه أجرهُ مرّتین». شرح ابن أبی الحدید «4» (3/312).

 

قال الأمینی: هذا الحدیث أخرجه ثقة الإسلام الکلینی فی أصول الکافی «5»

 

 

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏7، ص: 512

 (ص 244) عن الإمام الصادق غیر مرفوع و لفظه: «إنّ مثل أبی طالب مثل أصحاب الکهف أسرّوا الإیمان و أظهروا الشرک فآتاهم اللَّه أجرهم مرّتین».

و بلفظ ابن أبی الحدید ذکره السیّد ابن معد فی کتابه الحجّة «1» (ص 17) من طریق الحسین بن أحمد المالکی و زاد فیه: «و ما خرج من الدنیا حتى أتته البشارة من اللَّه تعالى بالجنّة».

کلمة الإمام الرضا:

کتب أبان بن محمود إلى علیّ بن موسى الرضا علیه السلام: جعلت فداک إنّی قد شککت فی إسلام أبی طالب.

فکتب إلیه: (وَ مَنْ یُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدى‏ وَ یَتَّبِعْ غَیْرَ سَبِیلِ الْمُؤْمِنِینَ‏) «2». الآیة، و بعدها «إنّک إن لم تقرّ بإیمان أبی طالب کان مصیرک إلى النار» شرح ابن أبی الحدید «3» 3/311.