اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۱۶ آبان ۱۴۰۳

ضرب‌المثل‌ها | حرف «الف»

متن فارسی

1- اتّسع الخرق علی الراقع
دریدگی جامه چندان شد که رفوگر را درمانده ساخت (کار از کار گذشت)

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب ج‏9 ص 424 و 355 و ج‏7 ص 204[divider]

2- اختلط الحابل بالنابل
یعنی تورانداز و تیرانداز داخل هم شدند شکار بدست نمی‌آید

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏1، ص: 633[divider]

3- أخطب من سحبان وائل
در خطابه از سحبان وائل پیشی گرفته

4- أنطق من قُسّ الأیادی
و در نطق و بیان از قسّ الایادی گوی سبقت ربوده

5- أصدق فی مقاله من قطاة
و در راستگوئی از قطاة جلو افتاده و برتری یافته است

6- أعلی الناس ذا فوق
او از دیگران سهم بیشتری برده و سخنرانی ماهر و خطیبی کامل بوده است

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 141[divider]

7- أدبر غریره و أقبل هریره
از اخلاق و صفات نیک رو گردان و بصفات زشت توجه کرده

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص:31[divider]

8- أهلک من ترّهات البسابس
بیک وادی گم سر میکشد

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص: 31، 215، 452[divider]

9- إذا حککت قرحةً نکأتها
من کسی هستم که اگر زخمی را خاراندم آنرا فشار می‌دهم تا به خون بیفتد

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 227 و ج‏9، ص: 197، 298 و ج‏11، ص: 89[divider]

10- اربَع علی ظَلعک
بجایت بنشین و رسوائی و زبونیت را بیاد آر!

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 183[divider]

11- أساء سمعاً و أساء جابه
کج شنید و کج جواب داد

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏4، ص: 180[divider]

12- أسرعُ من نکاح أمِّ خارِجة
در شتابزدگی بکار می‌برند

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 372[divider]

13- أشأم من رغیف الحولاء
شومتر از نان حولاء

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏4، ص: 173[divider]

14- أشأم من عطر مَنْشِم
خدا میانه شما دو نفر را به دشمنی بکشاند

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏9، ص: 130[divider]

15- التقت بها حلقتا البطان
کار را به نهایت زشتی در آورده تا جائیکه کار بر سوائی کشیده است

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص: 49 و ج2، ص: 224[divider]

16- إنّ فی الشرّ خیاراً
به راستی که گزینش با بدی‌ها همراه است

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏7، ص: 204[divider]

17- أنا جُذیلها المحکک و عُذیقها المرجّب
منم که به رأیم تکیه کنند و منم نگهبان مورد اعتماد

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص: 360 و ج7، ص: 100 و ج4 ص: 472[divider]

18- الأیام عُوج رواجع
روزگار، دارای فراز و نشیب است

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 49

متن عربی

 1- اتّسع الخرق على الراقع 

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب ج‏9 ص 424 و 355

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب  ج‏7 ص 204[divider]

  2- اختلط الحابل بالنابل 

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏1، ص: 633[divider]

 3- أخطب من سحبان وائل،

4- أنطق من قُسّ الأیادی

5- أصدق فی مقاله من قطاة 

6- أعلى الناس ذا فوق

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 141[divider]

 7- أدبر غریره و أقبل هریره

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص:31[divider]

 8- أهلک من ترّهات البسابس

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص: 31،215،452[divider]

 9- إذا حککت قرحةً نکأتها

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 227

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏9، ص: 197،298

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏11، ص: 89[divider]

 10- اربَع على ظَلعک

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 183[divider]

 11- أساء سمعاً و أساء جابه

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏4، ص: 180[divider]

 12- أسرعُ من نکاح أمِّ خارِجة

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 372[divider]

 13- أشأم من رغیف الحولاء

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏4، ص: 173[divider]

 14- أشأم من عطر مَنْشِم

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏9، ص: 130[divider]

 15- التقت بها حلقتا البطان

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص: 49  و ج2 ص224[divider]

 16- إنّ فی الشرّ خیاراً

[divider]الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏7، ص: 204

 17- أنا جُذیلها المحکّک  و عُذیقها المرجّب

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏3، ص: 360 و ج7 ص: 100 و ج4 ص: 472[divider]

18- الأیّام عُوج رواجع

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏2، ص: 49