46- محمد بن ابی بکر به معاویه می نویسد: «بسم اللّه الرحمن الرحیم. از محمد بن ابی بکر به گمراه گشته معاویه پسر صخر! سلام بر کسانی که فرمان خدا می برند بر آن عده شان که در برابر صاحبان ولایت الهی تسلیمند.
پس از سپاس پروردگار و ستایش پیامبر (ص)، خدا با جلال و عظمت و سلطه و قدرتش خلقی را آفرید بی رنج و بی آنکه سستی یی در قدرتش پدید آید، و به آفریدگانش نیازی ندارد، لیکن آنان را بنده و در خدمت آفریده است و آنها را خوشبخت و بدبخت گردانیده و گمراه و بر راه. آنگاه با علم و اطلاعش، آنان را بر یکدیگر برتری و مزیت نهاده و آنگه از میانشان محمد (ص) را برگزیده و برآورده و به رسالت و پیامبریش اختصاص داده و برای الهامش اختیار کرده و در کار خویش به او اطمینان نموده است و او را به پیامبری برانگیخته تا کتاب های آسمانی پیشین را تصدیق نماید و دلیل و گواه بر شرائع الهی باشد. پس، وی در راه پروردگارش با حکمت و اندرز نیکو دعوت نموده است. نخستین کسی که دعوتش را اجابت نموده و سر سپرده و رسالتش را راست پنداشته و سازگار آمده و تسلیم گشته و اسلام آورده برادرش و پسر عمویش علی بن ابیطالب (ص) بوده است. او را در مورد غیب پوشیده تصدیق کرده و راست شمرده و او را بر هر عزیز و خویشاوندی ترجیح داده و از همه گرامی تر داشته و از هر بیم و گزندی در امان نگهداشته و در هر موقعیت خطرناکی با خویشتن برابر نهاده و برایش جانبازی
نموده است و با هر که با وی در جنگ بوده جنگیده و با هر که آشتی بوده آشتی نموده و همچنان در هنگامه های سختی و شدت و مخاطرات سهمگین جان خویش براهش نهاده و باخته است تا پیشاهنگ و سرآمد همه گشته، و در جهادش بی نظیر شده است و در کارش بی همتا. و تو خود بلند گرائیش را دیده و شاهد بوده ای. و تو توئی، و او او است که پیشاهنگ هر کار خیری است و در پیشاهنگی برجسته و نمایان تر از همه، نخستین انسانی که اسلام آورده است و خوش نیت ترین انسان و دارای پاک ترین دودمان ها، و کسی که همسرش بر همه همسران سر است و پسر عموی بهترین و برترین انسان ها. و تو ملعونی فرزند ملعون، وانگهی تو و پدرت پیوسته بر ضد دین خدا توطئه چیده اید و برای خاموش کردن مشعل خدائی اسلام تلاش نموده اید و در این راه سپاه ها گرد آورده اید، و پولها خرج کرده اید و پیمان ها با قبائل بسته اید و پدرت در حال این کار مرد و تو جانشینش شدی و ادامه دهنده کارش.
و گواهم علیه تو بر این مطلب، همانان که به تو پناهنده گشته و تو را تکیه گاه ساخته اند همان باقیمانده قبائل مشرک و مهاجم و سران نفاق و اختلاف و بدخواهان پیامبر خدا (ص) که در پناه تو و با تواند. و شاهد صادق برای علی- علاوه بر فضل و برتری آشکار و درخشانش و پیشاهنگی و سابقه پرافتخار دیرینه اش، یارانش که در قرآن از فضیلت و افتخارشان یاد شده، و خدا ایشان را که از مهاجران و انصارند تمجید نموده است، ایشان با اویند به صورت تیپ ها و گروه های رزمنده به گردش با شمشیرهاشان دفاع می کنند و خون خویش نثارش می نمایند و فضیلت و افتخار را در پیروی او می بینند و بدبختی و نگونساری را در نافرمانیش.
بنابر این تو- ای مرگ بر تو!- چگونه خودت را در طراز علی قرار می دهی در حالی که او وارث رسول خدا است و وصی او و پدر فرزندانش و اولین شخصی که پیروی او کرده و آخرین کسی که با او بوده و رازهایش را با وی در میان گذاشته و او را در کارش شرکت داده است و تو دشمن اوئی و پسر دشمنش؟! بنابر این، تا می توانی از باطلت بهره برداری و کامجوئی کن و بگذار عمرو بن عاص در گمراهیت ترا مدد رساند، زیرا چیزی نمانده که اجلت بسر رسد و حیله ات بگسلد و آنگه برایت روشن خواهد گشت عاقبت فرخنده برین که را است. من می دانم که تو
به پروردگارت که از تدبیر کیفر گونه اش خودت را در امان یافته ای و از رحمتش مأیوس گشته ای حقه می زنی و او در کمین تو است و تو از او غافل و در غرور. خدا و خاندان پیامبرش ما را از تو بی نیاز گردانیده اند. و سلام بر کسی که دین مایه هدایت را پیروی نماید.» «1»
47- در نامه ای محمد بن ابی بکر به معاویه چنین می نویسد: «من امیدوارم که حرکات جنگ علیه شما بیانجامد و خدا شما را در اثنای نبرد نابود گرداند و شما را به خاک ذلت فرو اندازد تا رو به هزیمت بر تابید، و در صورتی که پیروز شوید و فرمانروائی در دنیا به چنگ شما آید. بجان خودم، چه بسیار ستمکار را که یاری کرده اید و چه بسیار مؤمن را کشته و نعشش را تکه پاره کرده باشید و سرانجام شما و آنان درگاه خدا خواهد بود و کارها (برای رسیدگی و کیفر و پاداشدهی) به خدا مراجعه داده می شود و هو مهربان ترین مشفقان است.» «2»
پس از سپاس پروردگار و ستایش پیامبر (ص)، خدا با جلال و عظمت و سلطه و قدرتش خلقی را آفرید بی رنج و بی آنکه سستی یی در قدرتش پدید آید، و به آفریدگانش نیازی ندارد، لیکن آنان را بنده و در خدمت آفریده است و آنها را خوشبخت و بدبخت گردانیده و گمراه و بر راه. آنگاه با علم و اطلاعش، آنان را بر یکدیگر برتری و مزیت نهاده و آنگه از میانشان محمد (ص) را برگزیده و برآورده و به رسالت و پیامبریش اختصاص داده و برای الهامش اختیار کرده و در کار خویش به او اطمینان نموده است و او را به پیامبری برانگیخته تا کتاب های آسمانی پیشین را تصدیق نماید و دلیل و گواه بر شرائع الهی باشد. پس، وی در راه پروردگارش با حکمت و اندرز نیکو دعوت نموده است. نخستین کسی که دعوتش را اجابت نموده و سر سپرده و رسالتش را راست پنداشته و سازگار آمده و تسلیم گشته و اسلام آورده برادرش و پسر عمویش علی بن ابیطالب (ص) بوده است. او را در مورد غیب پوشیده تصدیق کرده و راست شمرده و او را بر هر عزیز و خویشاوندی ترجیح داده و از همه گرامی تر داشته و از هر بیم و گزندی در امان نگهداشته و در هر موقعیت خطرناکی با خویشتن برابر نهاده و برایش جانبازی
نموده است و با هر که با وی در جنگ بوده جنگیده و با هر که آشتی بوده آشتی نموده و همچنان در هنگامه های سختی و شدت و مخاطرات سهمگین جان خویش براهش نهاده و باخته است تا پیشاهنگ و سرآمد همه گشته، و در جهادش بی نظیر شده است و در کارش بی همتا. و تو خود بلند گرائیش را دیده و شاهد بوده ای. و تو توئی، و او او است که پیشاهنگ هر کار خیری است و در پیشاهنگی برجسته و نمایان تر از همه، نخستین انسانی که اسلام آورده است و خوش نیت ترین انسان و دارای پاک ترین دودمان ها، و کسی که همسرش بر همه همسران سر است و پسر عموی بهترین و برترین انسان ها. و تو ملعونی فرزند ملعون، وانگهی تو و پدرت پیوسته بر ضد دین خدا توطئه چیده اید و برای خاموش کردن مشعل خدائی اسلام تلاش نموده اید و در این راه سپاه ها گرد آورده اید، و پولها خرج کرده اید و پیمان ها با قبائل بسته اید و پدرت در حال این کار مرد و تو جانشینش شدی و ادامه دهنده کارش.
و گواهم علیه تو بر این مطلب، همانان که به تو پناهنده گشته و تو را تکیه گاه ساخته اند همان باقیمانده قبائل مشرک و مهاجم و سران نفاق و اختلاف و بدخواهان پیامبر خدا (ص) که در پناه تو و با تواند. و شاهد صادق برای علی- علاوه بر فضل و برتری آشکار و درخشانش و پیشاهنگی و سابقه پرافتخار دیرینه اش، یارانش که در قرآن از فضیلت و افتخارشان یاد شده، و خدا ایشان را که از مهاجران و انصارند تمجید نموده است، ایشان با اویند به صورت تیپ ها و گروه های رزمنده به گردش با شمشیرهاشان دفاع می کنند و خون خویش نثارش می نمایند و فضیلت و افتخار را در پیروی او می بینند و بدبختی و نگونساری را در نافرمانیش.
بنابر این تو- ای مرگ بر تو!- چگونه خودت را در طراز علی قرار می دهی در حالی که او وارث رسول خدا است و وصی او و پدر فرزندانش و اولین شخصی که پیروی او کرده و آخرین کسی که با او بوده و رازهایش را با وی در میان گذاشته و او را در کارش شرکت داده است و تو دشمن اوئی و پسر دشمنش؟! بنابر این، تا می توانی از باطلت بهره برداری و کامجوئی کن و بگذار عمرو بن عاص در گمراهیت ترا مدد رساند، زیرا چیزی نمانده که اجلت بسر رسد و حیله ات بگسلد و آنگه برایت روشن خواهد گشت عاقبت فرخنده برین که را است. من می دانم که تو
به پروردگارت که از تدبیر کیفر گونه اش خودت را در امان یافته ای و از رحمتش مأیوس گشته ای حقه می زنی و او در کمین تو است و تو از او غافل و در غرور. خدا و خاندان پیامبرش ما را از تو بی نیاز گردانیده اند. و سلام بر کسی که دین مایه هدایت را پیروی نماید.» «1»
47- در نامه ای محمد بن ابی بکر به معاویه چنین می نویسد: «من امیدوارم که حرکات جنگ علیه شما بیانجامد و خدا شما را در اثنای نبرد نابود گرداند و شما را به خاک ذلت فرو اندازد تا رو به هزیمت بر تابید، و در صورتی که پیروز شوید و فرمانروائی در دنیا به چنگ شما آید. بجان خودم، چه بسیار ستمکار را که یاری کرده اید و چه بسیار مؤمن را کشته و نعشش را تکه پاره کرده باشید و سرانجام شما و آنان درگاه خدا خواهد بود و کارها (برای رسیدگی و کیفر و پاداشدهی) به خدا مراجعه داده می شود و هو مهربان ترین مشفقان است.» «2»
الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 10، ص: 226