اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۴ مهر ۱۴۰۲

عمره ماه رجب پیامبر(ص)

متن فارسی

عروه ازعبدالله بن عمر  پرسید: پیامبر خدا (ص) چند بار عمره بجای آورد؟ گفت: چهار باریکی از آنها در ماه رجب بود. نخواستیم حرفش را رد کرده او را دروغگو نمائیم. در همان حال صدای عائشه را در حجره شنیدیم.عروه بانگ برداشت که ای ام المومنین نمی شنوی پسر عمر چه می گوید؟ پرسید: چه می گوید؟ گفت: می گوید: پیامبر خدا (ص) چهار عمره بجای آورد که یکی از آنها در ماه رجب بود. عائشه گفت: خدا ازپسر عمر در گذرد. پیامبر خدا (ص) هر بار که به عمره می رفت او (یعنی پسر عمر) با وی بود و هرگز در ماه رجب عمره بجای نیاورد “. از این روایت پیداست که پسر عمر عمدا عمره ای برای پیامبر خدا (ص) در ماه رجب جعل کرده است. گر چه مجاهد و عروه نخواسته اند او را دروغگو نمایند، واین را از آن جهت جعل کرده تا بتواند بدان وسیله نظرخلاف سنتی را که پدرش درباره متعهحج اظهار کرده تاویل و توجیه نماید. توجیهی که در روایت احمد حنبل در ” مسند ” آمده است: پسر عمر می گوید: عمر به شمانگفته است که عمره در ماه های حج حرام است، بلکه گفته کمال عمره در آن است که در غیر ماه های حج به جای آورید.بنابراین پسر عمر خواسته با جعل عمره ای در ماه رجب برای پیامبر خدا (ص) تایید و پایه ای برای تاویل و توجیه خویش درباره آنرای پدرش بسازد، و ندانسته که این توجیه تکذیب حرف پدرش می باشد که تصریح می کند “: من آن را حرام می سازم ومرتکبش را مجازات می کنم- ” چنانکه در جلد ششم- به تفصیل و بطرزی قاطع و روشن گذشت.پیامبر اکرم (ص) هرگز در رجب عمره بجای نیاورده است چنانکه از حدیث ” انس ” هم پیداست “: پیامبر خدا (ص) چهار عمره به جای آورده همه در ذی القعده ” و در حدیث ابن عباس که ابن ماجه در ” سنن ” ثبت کرده است “: پیامبر خدا (ص) جز درذی قعده عمره ای بجا نیاورده است “.پسر عمرمی پنداشت رسول خدا (ص) فقط دو بارعمره بجای آورده است، و عائشه حرفش را تکذیب کرد. و شاید این حرف راپسرعمر پیش از آنتکذیب عائشه زده باشد. ابو داود و احمد حنبل از طریق مجاهد چنین ثبت کرده اند که ” از پسر عمر پرسیدند: پیامبر خدا (ص)جند بار عمره بجای آورده است؟ گفت: دو بار. عائشه گفت: پسر عمر می داند که پیامبر خدا (ص) غیر از عمره ای که مقارن باحجه الوداع بجای آورده، سه بار عمره بجای آورده است.
(الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 10، ص: 95)

متن عربی

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 10، ص: 95

و منها: ما أخرجه الشیخان «1» من طریق مجاهد قال: دخلت أنا و عروة بن الزبیر المسجد، فإذا عبد اللَّه بن عمر جالس إلی حجرة عائشة و الناس یصلّون الضحی فی المسجد، فسألناه عن صلاتهم فقال: بدعة، فقال له عروة: یا أبا عبد الرحمن کم اعتمر رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم؟ قال: أربع عمر، إحداهنّ فی رجب، فکرهنا أن نکذّبه و نردّ علیه، و سمعنا استنان عائشة فی الحجرة، فقال عروة: ألا تسمعین یا أمّ المؤمنین إلی ما یقول أبو عبد الرحمن؟ فقالت: و ما یقول؟ قال: یقول: اعتمر رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم أربع عمر إحداهنّ فی رجب. فقالت: یرحم اللَّه أبا عبد الرحمن، ما اعتمر رسول اللَّه إلّا و هو معه، و ما اعتمر فی رجب قط

. الظاهر من الروایة أنّ ابن عمر تعمّد باختلاق عمرة لرسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم فی رجب، و إن کره مجاهد و عروة أن یکذّباه، و إنّما فعل ذلک رَوماً لتدعیم ما تأوّل به رأی أبیه الشاذّ فی متعة الحجّ ممّا رواه أحمد فی مسنده «2» (2/95) من قوله: إنّ عمر لم یقل لکم إنّ العمرة فی أشهر الحجّ حرام، و لکنّه قال: إنّ أتمّ العمرة أن تفردوها من أشهر الحج.

فأراد ابن عمر بعزو عمرة رجب المختلقة إلی رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم تأییداً لتأویله الذی یضادّ صریح قول أبیه: إنّی أُحرّمها و أُعاقب علیها. و قد فصّلنا القول فیها فی (ج 6).

و رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم ما اعتمر فی رجب قطّ کما

جاء فی حدیث أنس أیضاً: اعتمر

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 10، ص: 96

رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم أربع عمر کلّها فی ذی القعدة «1»

، و أخرج ابن ماجة فی سننه «2» (2/233) من طریق ابن عبّاس قال: لم یعتمر رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم عمرة إلّا فی ذی القعدة.

و کان ابن عمر یحسب أنّ رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم اعتمر مرّتین فأنکرت علیه عائشة أیضاً، و لعلّه کان قبل إنکارها السابق علیه،

أخرج أبو داود و أحمد «3» من طریق مجاهد قال: سُئل ابن عمر: کم اعتمر رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم؟ فقال: مرّتین. فقالت عائشة: لقد علم ابن عمر أنّ رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم قد اعتمر ثلاثاً سوی التی قرنها بحجّة الوداع.

و لعلّ الباحث یقرب من عرفان حقیقة ابن عمر إن أمعن النظر فیما