Warning: session_start(): open(/opt/alt/php74/var/lib/php/session/sess_5dcj21uqrbdlpn8if54vnuhk1u, O_RDWR) failed: Disk quota exceeded (122) in /home/ekmalir/domains/ekmal.ir/public_html/wp-content/plugins/jet-search/includes/ajax-handlers.php on line 176 Warning: session_start(): Failed to read session data: files (path: /opt/alt/php74/var/lib/php/session) in /home/ekmalir/domains/ekmal.ir/public_html/wp-content/plugins/jet-search/includes/ajax-handlers.php on line 176 غدیریه ابو الحسن المنصور باللّه – اکمال
اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۱۳ مهر ۱۴۰۳

غدیریه ابو الحسن المنصور باللّه

متن فارسی

ابو الحسن المنصور باللّه

او که در سال 561 ه متولد شده و در سال 614 ه فوت کرده است نیز درباره «غدیر خم» اشعارى دارد که برخى از آنها ذیلا نقل می‌شود:

بنى عمنا ان یوم الغدیر یشهد للفارس المعلم‏
ابونا على وصى الرسول و من خصه باللوا الاعظم:

«پسر عموهاى ما، روز «غدیر» براى انسان دانا گواه خوبى است.
پدر ما على وصى رسول خدا است، او کسى است که پیامبر اکرم او را به «پرچم بزرگ» اختصاص داده است.
احترام شما از راه انتساب با اوست، ولى ما از گوشت و خون اوئیم.
اگر چه همه ما از هاشمیم، اما کوهان شتر کجا و کف پایش کجا؟
اگر شما همانند ستارگان آسمانید ما ماه ستارگانیم.
ما فرزندان دختر و پسر عم با ایمانش هستیم نه شما، پدر ما ابو طالب از او (رسول خدا) حمایت کرد و اسلام آورد، در حالى که همه مردم نسبت به او کافر بودند، گر چه ایمانش را از او پنهان می‌کرد اما هیچ‏گاه علاقمندیش را نسبت به او پنهان نمی‌کرد.
چه فضائلى را ما با بذل و بخشش دارا نیستیم؟ ما دنباله‌رو محمد و پیرو افعال او هستیم، ولى شما پیرو ابا مجرمید (ابو مسلم خراسانى).
او مملکت را همانند عروس تحویل شما داد، ولى شما پاداشى که به اودادید این بود که خونش را ریختید!
ما در میان همه مردم بطور آشکار، وارث قرآن و احکام آن هستیم، و اگر شما به سوى تارها پناه می‌برید، ما به سوى آیه محکم قرآن پناه می‌بریم.
آیا شرب خمر و کار زشت، شایسته انسان‏هاى با فضیلت است؟
شما همانند یزید بدبخت کوردل، فرزندان پاک رسول خدا را کشتید، و به سلطنت بى دوامتان که هیچ گاه به سلطنت پایدار ما نمی‌رسد، افتخار نمودید، ولى بالاخره حق به حقدار خواهد رسید و سلطنت و دولت ما تشکیل خواهد شد و کسى که حق را بخواهد ستم نکرده است»

این ابیات را «ابو الحسن المنصور باللّه» در جمادى الاول سال 602 ه به نظم در آورده و در آن با قصیده «میمیه» «ابن معتز» معارضه کرده که اولش این است:
«پسر عموهاى ما برگردید و ما را دوست بدارید و بر روش‏هاى استوار رفتار کنید، براى ما و شما افتخاراتى است و هر کس از حق پیروى کند پشیمان نمی‌شود، درست است که شما فرزندان دخترش هستید نه ما اما ما هم پسران عموى مسلمانش هستیم».

او قصیده‌اى دارد که در حدود 55 بیت است و از آن جمله است:
«آنان ابا الحسن على را کشتند و فرزند برومندش حسن را باسم شهید کردند، آب فرات را به سوى حسین و یارانش بستند و باران تیر و نیزه بر پیکر شریفش باریدند!».

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 623

متن عربی

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 623

56- أبو الحسن المنصور باللَّه

وُلد (561)

توفّی (614)

بنی عمِّنا إنّ یومَ الغدیرِ             یشهدُ للفارسِ المعلمِ‏

أبونا علیٌّ وصیُّ الرسولِ             و من خصّه باللوا الأعظمِ‏

لکم حرمةٌ بانتسابٍ إلیه             و ها نحن من لحمهِ و الدمِ‏

لئِن کان یجمعنا هاشمٌ             فأین السنام من المنسمِ‏

و إن کنتم کنجومِ السماء             فنحنُ الأهلّةُ للأنجمِ‏

و نحن بنو بنته دونکمْ             و نحن بنو عمِّه المسلمِ‏

حماه أبونا أبو طالبٍ             و أسلم و الناسُ لم تُسلمِ‏

و قد کان یکتمُ إیمانَهُ             فأمّا الولاء فلا یکتمِ‏

و أیّ الفضائلِ لم نحوِها             ببذلِ النوالِ و ضرب الکمی‏

قَفَوْنا محمدَ فی فعلِهِ             و أنتمْ قفوتمْ أبا مجرمِ «1»

هدى لکم الملکَ هدیَ العروسِ             فکافیتموهُ بسفکِ الدمِ‏

ورثنا الکتابَ و أحکامَهُ             على مفصحِ الناسِ و الأعجمِ‏

فإن تفزعوا نحو أوتارِکمْ             فزعنا إلى آیةِ المحکمِ‏

أشربُ الخمورِ و فعلُ الفجورِ             من شِیَمِ النفرِ الأکرمِ‏

 

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 624

قتلتمْ هداةَ الورى الطاهرین             کفعلِ یزیدَ الشقیِّ العمی‏

فخرتمْ بملکٍ لکمْ زائلٍ             یقصِّرُ عن ملکِنا الأدومِ‏

و لا بدَّ للملکِ من رجعةٍ             إلى مسلکِ المنهجِ الأقومِ‏

إلى النفر الشمِّ أهل الکسا             و من طلبَ الحقَّ لم یظلمِ‏

 

هذه الأبیات نظمها المترجم له فی جمادى الأولى سنة (602) یعارض بها قصیدة ابن المعتزّ المیمیّة التی أوّلها:

بنی عمّنا أرجعوا ودّنا             و سیروا على السنن الأقومِ‏

لنا مفخرٌ و لکم مفخرٌ             و من یُؤثر الحقّ لم یندمِ‏

فأنتم بنو بنتِهِ دونَنا             و نحن بنو عمّه المسلمِ‏

 

و له من قصیدة تشتمل على (55) بیتاً:

عجبتَ فهل عجبتَ لفیضِ دمعٍ             لموحشةٍ على طللٍ و رسمِ‏

و ما یغنیک من طللٍ محیلٍ             لهندٍ أو لجُملٍ أو لنُعمِ‏

فعدن عن المنازلِ و التصابی             و هات لنا حدیثَ غدیرِ خمِ‏

فیا لک موقفاً ما کان أسنى             و لکن مرَّ فی آذان صمِ‏

لقد مال الأنامُ معاً علینا             کأنَّ خروجَنا من خلف ردمِ‏

هدینا الناس کلَّهمُ جمیعاً             و کم بین المبیِّن و المعمِّی‏

فکان جزاؤنا منهم قراعاً             ببیضِ الهندِ فی الرهج الأجمِ‏

همُ قتلوا أبا حسنٍ علیّا             و غالوا سبطَهُ حسناً بسمِ‏

و هم حظروا الفراتَ على حسینٍ             و ما صابوه من نصل و سهم «1»