اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۶ مرداد ۱۴۰۳

غدیریه ابو محمد بن شیخ صنعان

متن فارسی

 قرن یازدهم ابو محمّد بن شیخ صنعان
نهج البلاغه، باغى پر باران و پر شکوفه است، که انوار خدا را نشان مى‏دهد،
– یا حکمت قدسى است، که آینه ذات الهى را در منظر دیدار قرار داده است،
– یا نور معرفتى است که عالمیان را به شاهراه نکو مردان، هدایت مى‏کند،
– و یا امواج رحمتى که از دریاى علم سرزده، و با فروغ خود موج مى‏زند.
– واژه واژه خطبه‏هایش، گوئیا مروارید است که از روى آن، آب معرفتها جارى است.
– کلماتش، از صفاى بهشتى برق مى‏زند، و نور توحید را در خود پیچیده دارد.
– این نهج البلاغة، گویا چشمه یقین است، که از فراز عرش الهى به جوش آمده است.
– حکمتهایش- همچون ستارگان- پرتو اسرار را به عالمیان پخش مى‏کند.
– بیانش پرده‏ها را یکسو زده، شنوندگان را بصیرت بسزا مى‏بخشد.
– در کلمات قصارش، آنچنان معانى جمع است، که ترا از کتابها بى‏نیاز مى‏کند.
– الفاظى که سیاهى دل را برداشته، و فروغ و سپیدى روز را در دل نشانده است.
– تاریکى را از معانى آنچنان زدوده، گوئیا که صبح صادق به خوش آمد گویى و تهنیت برخاسته است.
– در میان مدارک اندیشه و تفکر، از هر مطلب برگزیده‏اى، تفکرى در آن مى‏بینم و بر همه تفکرات برترى دارد.
– سخنوران از آوردن نظیر آن ناتوانند، چرا که بلاغتش، خود، حجت و برهان اقرار بخش است.
– در کلام على علیه السّلام که تأمل و پژوهش کنى، خواهى دید که با کلمات علم آفریدگار، با ما سخن گفته است.
– اوقیانوسى است که از امواج خروشانش، سفاین علوم به حرکت درآمده،
– و یا سرزمین حاصلخیزى، که زیر پاى همه، پهنه پر باران و پر برکتش را گسترده است.
– در آن کتاب، عفو و سماحت را در عین قدرت و توانائى، همراه یکدیگر مى‏بینى.
– در آن کتاب، قدرتى از سوى پروردگار یگانه توانا تجلى کرده، و براه افتاده است.
– قدرتى مى‏بینى که اوصاف و نشانه‏هایش مورد عنایت (ممسوس «1») ذاتخدا است، ذاتى که در آثار جلوه مى‏کند.
– فروزنده چراغ نور الهى، و مشکوة هدایت، و باز کننده در گنجینه اسرار است.
– على علیه السّلام داماد پیامبر، و اولین کسى است که به پیغمبر ایمان آورد، و خدا را عبادت کرد، همچنانکه یگانه داماد برگزیده پیغمبر نیز بود.
– خداى، دین پیامبرش را بوجود او پایدار کرد، و نعمتش را بوجود او بر بندگان کامل گردانید «1».
الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏11، ص: 435

متن عربی

                        الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏11، ص: 435

92- أبو محمد ابن الشیخ صنعان

         نهجُ البلاغةِ روضةٌ ممطورةٌ             بالنور من سبحاتِ وجهِ الباری‏

             أو حکمةٌ قدسیّةٌ جُلِیتْ بها             مرآةُ ذاتِ اللَّهِ للنظّارِ

             أو نورُ عرفانٍ تلألا هادیاً             للعالمین مناهجَ الأبرارِ

             أو لجّةٌ من رحمةٍ قد أشرقتْ             بالعلمِ فهی تموجُ بالأنوارِ

             خطبٌ روت ألفاظها عن لؤلؤٍ             من مائه بحرُ المعارفِ جاری‏

             و تهلّلت کلماتُها عن جنّةٍ             حفّتْ من التوحیدِ بالنوارِ

             و کأنّها عین الیقینِ تفجّرتْ             من فوقِ عرشِ اللَّهِ بالأنهارِ

             حِکَمٌ کأمثالِ النجومِ تبلّجتْ             من ضوءِ ما ضمنتْ من الأسرارِ

             کشفَ الغطاءَ بیانُها فکأنّها             للسامعین بصائرُ الأبصارِ

             و ترى من الکلمِ القصارِ جوامعاً             یُغنیک عن سِفْرٍ من الأسفارِ

             لفظٌ یمدُّ من الفؤادِ سواده             و القلبُ منه بیاض وجهِ نهارِ

             و جلا عن المعنى السواد کأنّه             صبحٌ تبلّج صادقَ الأسفارِ

             من کلّ عاقلةِ الکمالِ عقیلةٍ             تشتاف فوق مدارک الأفکارِ

             عن مثلِها عجزَ البلیغُ و أعجزت             ببلاغةٍ هی حجّةُ الإقرارِ

             و إذا تأمّلتَ الکلامَ رأیتَهُ             نطقت به کلماتُ علمِ الباری‏

             و رأیتَ بحراً بالحقائقِ طامیاً             من موجهِ سفنُ العلومِ جواری‏

             و رأیت أنّ هناک برّا شاملًا             وسع الأنامَ کدیمةٍ مدرارِ

 

                        الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏11، ص: 436

         و رأیت أنّ هناک عفوَ سماحةٍ             فی قدرةٍ تعلو على الأقدارِ

             و رأیت أنّ هناک قدراً ماشیاً             عن کبریاءِ الواحدِ القهّارِ

             قدر الذی بصفاتِه و سماتِه             ممسوسُ ذاتِ اللَّه فی الآثارِ «1»

             مصباحُ نورِ اللَّهِ مشکاةُ الهدى             فتّاحُ بابِ خزائنِ الأسرارِ

             صنوُ الرسولِ و کان أوّلَ مؤمنٍ             عبدَ الإلهَ کصنوِهِ المختارِ

             و به أقام اللَّهُ دینَ نبیِّه             و أتمَّ نعمتَه على الأخیارِ «2»