اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۷ خرداد ۱۴۰۲

مرثیه جمال الدین خلعى درباره مسلم بن عقیل(ع)

متن فارسی

 آیا براى مسلم بن عقیل قاصد مرگ برخاست وقتیکه اشک شیعیان سرازیر شد.
 آقائی که ولّى و امامش او را خواند پس اجابت کرد دعوت او را بگوش شنوائى.
 حفظ کرد دوستى را براى صاحب خویشاوندى پس برگزید شرافتى را بر اهل و پیروان خود.
 بفدا شوم مرد آزاد پاک پاکیزه‌ایکه داراى عزم راسخ و همواره ساجد و راکع بود.
 بفداى شجاع دلیر بزرگواریکه بسیار وفا داشت.
 افسوس و اندوه براى مسلم در حالیکه نیزه‌ها او را ناراحت میکرد و از او بیقرارى و ترسى دیده نمی‌شد.
 تا آنگاه که بر او غلبه کرد باندهاى بدنام بعد از میدان کارزار و نزاع طولانى.
 آوردند او را نزد (ابن زیاد) ملعون پس بخشم درآورد ابن زیاد را بسخنى که از قلب محکم و شجاع تراوش میکرد.
 و وصیت نمود بابن سعد بآهستگى ولى او به بدجنسى وصیت او را فاش نمود.
 و بدن بى سر او را از بالاى قصر شوم بزیر انداختند در حالیکه روح او به تهلیل و تکبیر گویا بود که گوشها میشنید ذکر او را.
 افسوس براى شمشیرى از شمشیرهاى محمد که شکستگى لبه او از کارش انداخته بود
 افسوس بآمیخته شدن آب آشامیدنش بخونش، افسوس به افتادن دندان براق او.
 افسوس بر او که بالاى خاک افتاده بود در حالیکه پیشانى خونین و دنده‌هاى او خورد شده.
 آقاى من اى پسر عقیل روز تو قرار دهنده دلهاست هدف دردها و المها.
 سیراب کند اشک‏ها باقیمانده‌هاى خانه تو را و ببارد باران بر خانه‌هاى نو و جدید تو.
 سیراب کند هانى بن عروه را باران زیاد پس گوش فرا داد به صداى خواننده‌اى که او را فرا خواند.
 اى آقایان از روزیکه دستم رسید به ایشان نگهدارى و رعایت میکنم شما را.
 غلام شما (خلعى) داستانش را بشما عرض میکند از زهر (دشمنان) که عقرب صفت و مار صفتند.

مطلع شدم که براى (خلیعى) قصائد بسیاریست که تمامش در مدح و رثاء خاندان پاک پیامبر (ص) که اگر جمع شود دیوان بزرگى خواهد شد و بر تو است که فهرست آنرا که در مجموعه‌هاى مخطوطه نجف اشرف و کاظمین مشرفه یافت میشود مطالعه نمائى.

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏6، ص-  27

متن عربی

و له یرثی البطل الهاشمیَّ الشهید مسلم بن عقیل سلام اللَّه علیه قوله:

أ لمسلمِ بنِ عقیلِ قام الناعی             لمَّا استهلّت أدمعُ الأشیاعِ‏

مولىً دعاه ولیُّهُ و إمامُه             فأجابَ دعوتَه بسمعٍ واعِ‏

حفظَ الودادَ لذی القرابةِ فاقتنى             شرفاً على الأهلین و الأتباعِ‏

أفدیه من حُرٍّ نقیٍّ طاهرٍ             ماضی العزیمة ساجدٍ رکّاعِ‏

أفدیه من بطلٍ کمیٍّ ماجدٍ             جمِّ الوفا ندبٍ طویلِ الباعِ‏

لهفی لمسلم و الرماحُ تنوشُه             لا بالجَزوعِ لها و لا المرتاعِ‏

حتى إذا ظفرتْ به عُصَبُ الخنا             من بعد معترکٍ و طولِ نزاعِ‏

جاءوا به نحو اللّعینِ فغاظَهُ             بالقولِ من ثبتِ الجنانِ شجاعِ‏

و إلى ابن سعدٍ بالوصیّةِ مبطناً             أفضى فأظهرها بلؤمِ طباعِ‏

و هوى من القصر المشوم مهلّلًا             و مکبّراً تجلو صدى الأسماعِ‏

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏6، ص: 28

لهفی لسیفٍ من سیوفِ محمدٍ             عبثَ الفلولُ بحدِّهِ القطّاعِ‏

لهفی لمزج شرابِهِ بنجیعِهِ             لهفی لمسقط ثغرِه اللمّاعِ‏

لهفی له فوق الترابِ مجدَّلًا             دامی الجبینِ مهشّمَ الأضلاعِ‏

مولای یا ابن عقیلِ یومُک جاعلٌ             حَبَّ القلوبِ دریئةَ الأوجاعِ‏

جادت معالمک الدموع بریِّها             و سقى الحمیم بواطن الأبداعِ‏

و سقى ابنَ عروةَ هانیاً غدقُ الحیا             فلقد أصاخَ إلى نداءِ الداعی‏

یا سادةً ما زلت مذ علقت یدی             بهمُ أُحافظ ودَّهم و أُراعی‏

مولاکمُ الخلعیُّ رافعُ قصّةٍ             یشکو سمومَ عقاربٍ و أفاعی‏

وقفت للمترجم على قصائد کثیرة کلّها فی العترة الطاهرة مدحاً و رثاءً لو تجمع لجاءت دیواناً فخماً و إلیک فهرستها، توجد فی مجامیع مخطوطة بالنجف الأشرف و أخرى بالکاظمیّة المشرّفة: