اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۴ مهر ۱۴۰۲

مرثیه مهیار دیلمی در رثای استادش سید رضی

متن فارسی

ازجمله کسانی که در سوگ شریف رضی ، مرثیه ساختند، شاگردش مهیار دیلمی است .وی دو قصیده دارد، که یک قصیده آن 70 بیت است، و در دیوان او ج 3 ص 366 ثبت شده، این چنین شروع می شود:

– بازوی ” هاشم ” را که فرو انداخت؟ دست ” لوی ” را در پیچید و از پایگاه حشمت فرو کشید؟

– در ریگزار حجاز، قریش را درهم کوبید و سرا پرده عزتشان برکند؟

– پای بر فرق ” مضر ” نهاده با خفت و خواری پامالشان کرد، و کس دم بر نیاورد؟

– کیست که به مکه تاخت و حرمت خانه خدا بشکست؟

– از آن پس به مدینه تاخت و تربت پاکان عترت را پی سپر ستوران ساخت؟

– رسول خدا گریان است، فاطمه در صحرای ” طف ” برفرزندان عزیزش زار و نالان.

– دین خدا در امن و امان بود، چه کسش بر آشوفت؟ حصار دژ بلند و افراخته چه کسش به عزم تسخیر برخاست؟

– بازوی مردان دلاور از کار ماند که تسلیم شدند؟ یا سر از مسلمانی برتافتند؟

– یا ” شریف رضی ” شبان فداکار این خاندان، طعمه اجل گشت که رمه آنان از چرا باز ماند.

و قصیده دیگرش 40 بیت است و در دیوانش ج 1 ص 249 با این مطلع ثبت شده:

اقریش لالفم اراک و لاید

فتواکلی غاض الندی و خلی الندی

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج‏4، ص: 290 و 291

متن عربی

و ممّن رثاه تلمیذه فی الأدب مهیار الدیلمی- المترجَم فی شعراء القرن الخامس- رثاه بقصیدتین إحداهما ذات (70) بیتاً توجد فی دیوانه (3/366)، مستهلّها:

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏4، ص: 291

من جبَّ غاربَ هاشمٍ و سنامَها             و لوى لویّا فاستزلَّ مقامَها

و غزا قریشاً بالبطاحِ فلفّها             بیدٍ و قوّض عزَّها و خیامَها

و أناخ فی مُضَرٍ بکلکلِ خسفِهِ             یستامُ و احتملتْ له ما سامها

من حلَّ مکّةَ فاستباح حریمَها             و البیتُ یشهد و استحلَّ حرامَها

و مضى بیثربَ مزعجاً ما شاء من             تلک القبورِ الطاهراتِ عظامَها

یبکی النبیُّ و یستنیحُ لفاطمٍ             بالطفِّ فی أبنائِها أیّامَها

الدینُ ممنوعُ الحمى من راعه             و الدارُ عالیةُ البِنا، من رامها

أ تناکرتْ أیدی الرجالِ سیوفَها             فاستسلمت أم أنکرتْ إسلامَها

أم غالَ ذا الحسَبینِ حامیَ ذودِها             قدرٌ أراحَ على الغدوّ سوامَها