اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۱۱ خرداد ۱۴۰۲

مردگان صفین و جمل، به هنگام خاک سپاری سخن می گفتند

متن فارسی

 «بیهقی»، آنجا که کسانی را نام می برد که پس از مرگ سخن گفته و صحبت کرده اند، می نویسد: گفت: من «ابو سعید ابی عمر» هستم: این روایت را «ابو العباس محمّد بن یعقوب» و «یحیی بن ابیطالب» روایت کرده اند: من «علی بن عاصم» هستم: من «حصین بن عبد الرحمن» هستم، از «عبد اللّه بن عبید انصاری» نقل است که گفته: «هنگامی که کشتگان روز صفین یا روز جمل را به خاک می سپردند، به ناگاه مردی از انصار از میان کشتگان به سخن آمد و تکلم کرد و گفت: محمّد رسول خدا است، ابو بکر صدیق، عمر شهید، عثمان رحیم. سپس خاموش شد».

«امینی» می نویسد: در مورد اسناد «یحیی بن ابی طالب»، «موسی بن هارون» گفته است: «گواهی می دهم که او در سخن خود از طرف من دروغ می گفته» و «علی بن عاصم» اظهار داشته است: «این خالد حذّاء آدم دروغگویی بوده از او دوری کنید». از «شعبه» روایت شده که گفته است: «از او چیزی نقل نکنید». و از «یحیی بن معین» نقل شده: «او آدم دروغگویی است و قابل اعتبار نیست» و باز از او نقل شده: «سخنش قابل اعتنا نیست و نمی توان استناد کرد و از کسانی نیست که بتوان حدیثش را نوشت» و «یزید بن هارون» گفته است: «ما او را پیوسته به دروغگویی می شناسیم». و «بخاری» گفته است:  «در نزد من آدم قویی نیست». و دقت در متن همان روایت، همان سابقه این روایتها را هم روشن می کند. و ما در اینجا همه آنچه را که آورده اند، ذکر کردیم و نتیجه آنکه این روایت «قتیل انصاری» از «ابن خارجه» بعید تر نیست.

(الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب  ج 11ص 136)

متن عربی

  الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 11، ص: 136

2- أنصاریٌّ یتکلّم بعد القتل

أخرج البیهقی «1» فی عدّ من تکلّم بعد الموت، قال: أنبأنا أبو سعید بن أبی عمر، حدّثنا أبو العبّاس محمد بن یعقوب، حدّثنا یحیی بن أبی طالب، أنبأنا علیّ بن عاصم، أنبأنا حصین بن عبد الرحمن، عن عبد اللَّه بن عبید الأنصاری، قال: بینما هم یُوارون القتلی یوم صفّین أو یوم الجمل إذ تکلّم رجلٌ من الأنصار من القتلی فقال: محمد رسول اللَّه، أبو بکر الصدّیق، عمر الشهید، عثمان الرحیم. ثم سکت «2».

قال الأمینی: فی الإسناد یحیی بن أبی طالب، قال موسی بن هارون: أشهد أنّه یکذب عنّی فی کلامه «3». و علیّ بن عاصم؛ قال خالد الحذّاء: کذّابٌ فاحذروه. و عن

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 11، ص: 137

شعبة أنّه قال: لا تکتبوا عنه. و عن یحیی بن معین: کذّابٌ لیس بشی ء، و عنه: لیس بشی ء و لا یحتجُّ به، لیس ممّن یکتب حدیثه. و قال یزید بن هارون: ما زلنا نعرفه بالکذب، و قال البخاری «1»: لیس بالقویِّ عندهم «2».

و النظر فی المتن لدة النظر فی سابقه فیأتی هاهنا جمیع ما ذکر هنالک فلیس القتیل الأنصاری عن ابن خارجة ببعید.