اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۸ مهر ۱۴۰۲

مظلوم نمایی برای قتل عثمان

متن فارسی

مظلوم نمایی برای عثمان !

9/ روایت تاریخی دیگری با همان گونه سند – یعنی با سند ” شعیبی ” آورده – است بدین مضمون : مغیره بن شعبه به علی گفت: این مرد (یعنی عثمان) کشته خواهد شد ، و اگر تو در مدینه باشی و کشته شود تو را به آن جرم خواهند گرفت و متهم خواهند ساخت ، بنابراین به رو به فلان منطقه ، زیرا اگر نروی و کشته شود گرچه در غاری در یمن باشی مردم تو را پیدا خواهند کرد . ولی او نپذیرفت . و عثمان بیست و دو روز محاصره گشت، بعد درب خانه اش را آتش زدند در حالی که خلقی بسیار در خانه بودند از جمله عبد الله بن زبیر و مروان . اینها به عثمان گفتند : به ما اجازه (ی جنگ) بده . گفت : پیامبر خدا (ص) به من سفارشی کرده است و من در اجرای سفارش پایداری خواهم کرد. این جماعت درب خانه را آتش می زنند به منظوری خطرناک تر و مهم تر از آتش زدن درب خانه . به همین جهت من جدا منع می کنم که کسی جنگ جوئی نماید یا بجنگد . و مردم همگی از خانه او بیرون رفتند. و عثمان قرآنی خواست تا قرائت کند. و حسن (بن علی) نزد او بود. عثمان به او گفت : پدرت اکنون مشغول کاری مهم و عظیم است. بنابراین تو را قسم می دهم که بیرون بروی . به ” ابو کرب ” از قبیله همدان – و مرد دیگری که از انصار بود دستور داد بر در خزانه عمومی – که در آن جز دو جوال کاغذ نبود – به نگهبانی بایستند. پس از حملاتی که عبد الله بن زبیر و مروان به مهاجمان کردند آتش خاموش گشت. محمد بن ابی بکر، عبد الله بن زبیر و مروان را تهدید کرد، به همین جهت هنگامی که به اطاق عثمان وارد شد آن دو گریختند . محمد بن ابی بکر ریش عثمان را گرفته بود. عثمان به او گفت : ریشم را ول کن، پدرت هرگز ریشم را نمی گرفت. او هم ریشش را ول کرد. دیگران سر رسیدند. یکی با نوک غلاف شمشیرش بر او می کوفت و دیگری بالگد.

بالاخره یکی نوک پیکانی را که در دست داشت به پشت گوشش فرو کرد و خون از آن بر قرآن ریخت، و در آن حال از کشتنش بیمناک بودند و در تشویش و تردید. او سالخورده بود، بیهوش گشت، و دیگران هم وارد اطاق گشتند. چون دیدند بیهوش افتاده پایش را کشیدند . نائله (همسر عثمان) و دخترانش فریاد و فغان بر آوردند . تجیبی (قاتل عثمان)با شمشیر آخته آمد تا شکمش را بدرد، نائله خود را سپر او ساخت و دستش را شمشیر برید، اما وی شمشیر را بر سینه عثمان فشرد و فرو کرد. بدینسان عثمان – رضی الله عنه – پیش از غروب آفتاب کشته شد. یکی فریاد می زد که هر کس خونش هدر باشد بردن مالش روا خواهد بود پس همه چیز را غارت کردند، و بعد به سراغ خزانه دولتی رفتند. آن دو نگهبان کلیدها را انداخته جان خویش بدر برده و می گفتند : فرار کنیم اینها به دنبال این بودند  .

( الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب  ج 9 ص 322 )

متن عربی

– و أخرج «3» (ص 131) بالإسناد الشعیبی:

قال المغیرة بن شعبة لعلیّ: إنّ هذا الرجل مقتول، و إنّه إن قُتل و أنت بالمدینة اتّخذوا فیک، فاخرج فکن بمکان کذا و کذا، فإنّک إن فعلت و کنت فی غار بالیمن طلبک الناس. فأبی و حُصر عثمان اثنین و عشرین یوماً ثمّ أحرقوا الباب، و فی الدار أُناس کثیر؛ فیهم عبد اللَّه بن الزبیر و مروان، فقالوا: ائذن لنا. فقال: إنّ رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم عهد إلیّ عهداً فأنا صابر علیه، و إنّ القوم لم یحرقوا باب الدار إلّا و هم یطلبون ما هو أعظم منه، فأُحرِّج علی رجل یستقتل و یقاتل، و خرج الناس کلّهم و دعا بالمصحف یقرأ فیه و الحسن عنده، فقال: إنّ أباک الآن لفی أمر عظیم، فأقسمت علیک لمّا خرجت. و أمر عثمان أبا کَرِب- رجلًا من همدان- و آخر من الأنصار أن یقوما علی باب بیت المال، و لیس فیه إلّا غرارتان من ورِق، فلمّا أطفئت النار بعد ما ناوشهم ابن الزبیر و مروان و توعّد محمد بن أبی بکر ابن الزبیر و مروان، فلمّا دخل علی عثمان هربا، و دخل محمد ابن أبی بکر علی عثمان؛ فأخذ بلحیته، فقال: أرسل لحیتی فلم یکن أبوک لیتناولها، فأرسلها، و دخلوا علیه، فمنهم من یجؤه بنعل سیفه و آخر یلکزه، و جاءه رجل بمشاقص معه، فوجأه فی ترقوته، فسال الدم علی المصحف و هم فی ذلک یهابون فی قتله، و کان کبیراً، و غُشی علیه و دخل آخرون، فلمّا رأوه مغشیّا علیه

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 323

جرّوا برجله، فصاحت نائلة و بناته، و جاء التجیبی مخترطاً سیفه لیضعه فی بطنه، فوقته نائله، فقطع یدها، و اتّکأ بالسیف علیه فی صدره، و قتل عثمان رضی الله عنه قبل غروب الشمس، و نادی منادٍ: ما یحلّ دمُه و یحرج ماله، فانتهبوا کلّ شی ء، ثمّ تبادروا بیت المال، فألقی الرجلان المفاتیح و نجوا، و قالوا: الهرب الهرب، هذا ما طلب القوم.