یزید بن قیس ارحبی

متن فارسی

یزید بن قیس ارحبی

وی نیز از مصاحبان پیامبر (ص) بوده و از روسای بزرگ و معتبر قبیله خویش بشمارمی امده و نزد مردم عزت و احترامی وافر داشته است. هنگامی که مردم کوفه بر عثمان شوریدند استادان قرآن کوفه انجمن نمودند و در آن به ریاست وی رای داده اند تا استاندار و فرمانده آن خطه گشت. در جنگهای علی (ع) شرکت داشت، و آن حضرت او را بریاست شهربانی کوفه منصوب فرمود و سپس استانداری اصفهان و ری و همدان را به او سپرد. در بیت زیر، وی منظور است: معاویه اگر بسوی ما نمی شتابی باید با علی یا یزید یمنی بیعت کنی در دوره جنگ صفین اقدامات ونطق های درخشانی داشت که از روحیه عالی و ملکات فاضله اش داستان میکرد و خاطره اش را با نیکنامی مقرون ساخته است “. ابن مزاحم ” قسمتی از آن را در کتاب ” صفین ” و طبری در تاریخش و ابن اثیر در تاریخ الکامل آورده اند. از جمله این سخنان را “: مسلمان سلیم کسی است که دین و آرائش سالم بماند. این جماعت- دار و دسته معاویه- با ما بر سر این بجنگ برنخاسته اند که دیده اند ما دین را ضایع کرده ایم و آنها میخواهند آنرا برقرار و برپا گردانند، و نه بر سر این که دیده اند عدالت را ما از بین برده ایم و آمده اند تاآنرا احیا گردانند. تنها بر سر این بجنگ ما برخاسته اند که دنیای خویش برپا دارند و در دنیا جمعی دیکتاتور و پادشاه باشند. بنابراین اگر بر شما چیره شوند- و خدا نکند که چیره و شادمان شوند- در آنصورت افرادی مثل سعید (بن العاص) و ولید و عبیدالله بن عامر ابله را بر شما تحمیل خواهند کرد که یکی از آنها در جلسه ای سخن بیاوه میراند، و مال خدا- یعنی اموال و مالیاتهای عمومی- را میستاند و آنوقت میگوید: این مال من است و هر گونه آنرا صرف کنم گناهی بر من نخواهد بود، پنداری میراث پدرش را بدست آورده است، در حالیکه آن مال خدا است و خدا بقدرت شمشیر و نیزه مان بغنیمت ما در آورده است. خداپرستان با این جماعت ستمکاری که با قوانینی جز آنچه خدا الهام کرده حکومت میکنند بجنگید، و در جهاد بر ضد آنها دستخوش هیچگونه سرزنش و تبلیغ تزلزل آور نشوید. بدانید که اگر آنها بر شما چیره و مسلط شوند دین و دنیاتان را خراب خواهند کرد، و آنها همان کسانی هستند که شما شناخته آزموده اید. بخدا قسم نیت و تصمیمی تبهکارانه دارند. از خدای بزرگ برای خود و برای شما آمرزش می خواهم.

(الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ج 9 ص 72)

متن عربی

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 72

8- یزید بن قیس الأرحبی: له إدراک، و کان رئیساً کبیراً عظیماً عند الناس، و لمّا ثار أهل الکوفة علی عثمان اجتمع قرّاء الکوفة و أمّروه، و کان مع علیّ فی حروبه و ولّاه شرطته ثمّ ولّاه أصبهان و الریّ و همذان، و هو المعنیّ فی قول ثمامة:

معاوی إن لا تُسرع السیر نحونا فبایع علیّا أو یزید الیمانیا

و له یوم صفّین مواقف و خطابات تُعرب عن نفسیّاته الکریمة و ملکاته الفاضلة، تُذکر و تُشکر، ذکر جملة منها ابن مزاحم فی کتاب صفّین، و الطبری فی تاریخه، و ابن الأثیر فی الکامل «2»، و ممّا ذکروه قوله:

إنّ المسلم السلیم من سلم دینه و رأیه، إنّ هؤلاء القوم [و اللَّه ] «3» ما إن یقاتلونا علی إقامة دین رأونا ضیّعناه، و لا إحیاء عدل رأونا أمتناه، و لا یقاتلونا إلّا علی إقامة الدنیا، لیکونوا جبابرة فیها ملوکاً، فلو ظهروا علیکم- لا أراهم اللَّه ظهوراً و لا سروراً- إذاً ألزموکم مثل سعید و الولید و عبد اللَّه بن عامر السفیه، یحدّث أحدهم فی مجلسه بذیت و ذیت، و یأخذ مال اللَّه و یقول: هذا لی و لا إثم علیّ فیه، کأنّما أُعطی تراثه من أبیه، و إنّما هو مال اللَّه أفاءه علینا بأسیافنا و رماحنا، قاتلوا، عباد اللَّه القوم الظالمین الحاکمین بغیر ما أنزل اللَّه، و لا تأخذکم فی جهادهم لومة لائم، إنّهم إن

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 73

یظهروا علیکم یُفسدوا دینکم و دنیاکم، و هم من قد عرفتم و جرّبتم، و اللَّه ما أرادوا إلی هذا إلّا شرّا، و أستغفر اللَّه العظیم لی و لکم «1».

اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)

۷ خرداد ۱۴۰۲