«امام حسن» علیه السلام کیست؟
این شخصیت بزرگ، که درود خداى بر او باد، اگر هیچ نبود لااقل شخصیتى از مسلمانان و یکى از حاملان قرآن و از کسانى است که روى به خدا آورده و راه نکوکارى و احسان در پیش گرفته‏اند، او علوم شرع را به دوش کشیده و مقاصد کتاب و سنت و همه ملکات فاضله را تعقیب کرده است. در مکارم اخلاق پیشوا و اسوه، و در فرهنگ اسلام سرمشق بوده است. در آیین پاک اسلام اهانت و آزار و محاربه با چنین شخصیتى سخت منع شده است و حدود شرع الهى روش مواجهه با اینان را بخوبى معین داشته، و هر چه این گونه شخصیتها نیکى ببینند، به نفع مسلمانان و هر چه آزار ببینند، بر علیه مسلمین است.
علاوه بر این، او در شمار صحابه گرامى پیغمبر بود و در میان اصحاب، از پدر بزرگوارش که بگذریم، کسى نیست که با او برابرى تواند. و با این پایگاهىکه ایشان در عدالت و شئون دیگر دارند، در بین صحابه کسى یافته نمى‏شود. یکى از فضائل بزرگ این امام، آن است که در میان مردم در آن روزگار، کسى جز او مستحق امامت و پیشوایى نبوده، چرا که در فضل و نزدیکى به پیامبر، از همه برتر بود و سزاورترین صحابه بود که بر طبق مفاد احکام اسلام این پایگاه را احراز مى‏کرد. بنابر این جدایى و مبارزه با چنین بزرگمردى جایز نبوده و به هیچ روى نمى‏ بایست از اندیشه‏ها و سخنانش سرپیچى کرد و با او به مخالفت برخاست، و او را اذیت کرد، تا بدانجا که بر او لعنت بفرستند، مقامش را هتک کنند و شخصیت او را بدینگونه کوچک شمارند.
بر فضائل این امام، این را مى‏باید افزود که سبط رسول خدا است و پاره تن، نور دیده پیامبر، و پیشواى بانوان عالم است. گوشت و خونش از گوشت و خون اوست. پس بر گروندگان نبوت پیامبر خاتم فرض است که شئون صاحب رسالت را پاس بدارند، و رضاى او را بدست آورند، و براستى که او جز به آیین صریح و دین خالص رضایت نمى‏دهد.
وانگهى، این امام بزرگوار، پیش از همه اینها، یکى از اصحاب کساء مى‏باشد که مطابق آیه شریفه، خدا هر گونه رجس و پلیدى را از آنان برداشته و پاک و مطهرشان کرده است.
این امام، یکى از آن معدود کسانى است که خداوند در سوره «هل اتى» ستوده و در حقشان آیه یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً
نازل فرموده است.
این امام یکى از نزدیکان «ذوى القربى» رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله است، که خداوند دوستى ایشان را واجب فرموده و آنرا پاداش رسالت قرار داده است.
او از کسانى است که مطابق آیات قرآنى، پیامبر خدا به وسیله آنها با نصاراى نجران مباهله کرده است.
او یکى از دو امانت بزرگ است که پیغمبر بزرگوار صلّى اللّه علیه و آله پس از خود در میان امت به امانت گذاشته است، تا به آنان اقتداء کنند و فرموده است: «ما دام که به دامن آنها چنگ زده‏اید، گمراه نخواهید شد».
او از خاندانى است که در میان امت، حکم کشتى نوح را دارند، که هر که سوار آن شد نجات یافت و هر که تخلف کرد هلاک گردید.
او از کسانى است که خداوند واجب کرده که در نمازها به ایشان درود فرستند و هر که بر ایشان درود نفرستد نمازش پذیرفته نیست.
او یکى از کسانى است که رسول اکرم صلّى اللّه علیه و آله خطاب بدیشان فرمود: «هر که با شما بجنگد با من جنگیده و هر که با شما دوستى کند با من دوست است».
او یکى از افراد خیمه‏اى است که رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله برافراشت و فرمود: «اى گروه مسلمانان، من با هر که با اهل این خیمه دوستى ورزد، دوست و با هر آنکه دشمنى آنان را برگزیند دشمنم.
دوستار کسى هستم که بر اینان مهر بورزد. ساکنان این خیمه را فقط کسى دوست مى‏دارد که نیکبخت واقعى و از تبار پاک باشد و کسى با اینان دشمنى مى‏ورزد که بدبخت واقعى و از خاندان پست باشد».
این امام، یکى از دو ریحانه رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله است که آن بزرگوار آنها را مى‏بوئید و به سینه خود مى‏فشرد.
او برادر پاک «حسین بن على» است که هر دو پیشوایان جوانان بهشت هستند.
او حبیب رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله است که مردم را به مهر وى توصیه مى‏فرمود و مى‏گفت: «خدایا من او را دوست دارم، تو نیز او را دوست بدار و دوستارش را نیز دوست بدار».
او یکى از دو جگر گوشه پیامبر صلّى اللّه علیه و آله است که آن بزرگوار آنها را بر دوشمى‏گرفت و مى‏فرمود: «هر که این دو فرزندم را دوست بدارد، مرا دوست داشته و هر که با اینان دشمنى کند با من دشمنى کرده است».
او یکى از دو بزرگوارى است که رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله دستشان را گرفت و فرمود:
«هر که مرا و این دو نفر را و پدر و مادر اینان را دوست بدارد، با من است و در روز قیامت در مرتبه من خواهد بود».
او یکى از دو فرزند رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله است که در حق ایشان مى‏فرمود:
«حسن و حسین دو فرزند من هستند. هر کس اینها را دوست دارد، مرا دوست داشته، و هر کس مرا دوست بدارد، خدا او را دوست مى‏دارد و وارد بهشت مى‏کند. و هر کس این دو را دشمن بدارد، با من دشمنى کرده و هر که با من دشمنى کند، خدا او را دشمن مى‏شمارد، و هر که را خدا دشمن بشمارد داخل آتش مى‏کند» «1».
این شخصیت، «امام حسن مجتبى علیه السّلام» است

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏11، ص: 11 الی13