حدیث بت شکنی امیر المومنین علی علیه السلام به نقل برخی از اهل حدیث و تاریخ :
این گزارش ها را گروهی از پاسداران «1» و پیشوایان حدیث و تاریخ آورده اند و مردانی هم که در سده های پس از آنان به نگارش می پرداخته اند، آن را از ایشان گرفته و بی آنکه کوچکترین جای تاریکی در زنجیره آن ها بیابند آن را چون و چرا ناپذیر شمرده اند و این هم تنی چند از آنان:
1- اسباط پسر محمد قرشی در گذشته در سال “200” که احمد در ” مسند ” از زبان وی آن را بازگو کرده است.
2- حافظ ابوبکر صغانی در گذشته در سال 211 که سیوطی آن را از وی بازگو کرده.
3- حافظ ابن ابی شیبه در گذشته در سال 235 که سیوطی و زرقانی آن را از وی بازگو کرده اند.
4- پیشوای حنبلیان احمد در گذشته در سال 241 در” مسند ” خود- با زنجیره گزارشی درستی، آن را از زبان کسانی که سخن هیچ یک از آنان چون و چرا بردار نیست آورده است “ج 1 ص 84”
5- ابو علی احمد مازنی در گذشته در سال 263 که نسائی، آن را از گفته وی بازگو کرده است.
6- حافظ ابوبکر بزاز در گذشته در سال 292 نیز به گزارش ” ینابیع = سر چشمه ها ” از بازگو گران این حدیث است.
7- حافظ ابن شعیب نسائی در گذشته در سال 303 در ص 31 از خصایص = ویژگی ها ” آن راآورده است.
8- حافظ ابو یعلی موصلی در گذشته در سال 307 نیز بر بنیاد آنچه در ” مسند ” وی آمده از گزارشگران این حدیث است.
9- حافظ ابو جعفر طبری در گذشته در سال 310- به گفته ” جمع الجوامع = گردآوری فراهم آرنده ها ” از گزارشگران این حدیث است.
10- حافظ ابو القاسم طبرانی- در گذشته در سال 360- به گفته ” تاریخ الخمیس ” از بازگو گران این حدیث است.
11- حافظ حاکم نیشابوری در گذشته در سال 405 در کتاب ” مستدرک = باز یافته ها- ج 2 ص 367 ” حدیث را آورده و جداگانه نیز داوری خود را به درست بودن آن باز گفته است.
12- حافظ ابوبکر شیرازی در گذشته در سال 407 یا 410 در کتاب ” نزول القرآن = فرود آمدن قرآن ” از زبان جابر آن را آورده است.
13- ابو محمد احمد پسر محمد عاصمی در ” زین الفتی شرح سوره هل اتی = زیور جوانمرد در روشنگری این سوره: آیا آمد بر انسان… “
14- حافظ ابو نعیم اصفهانی در گذشته در سال 340 که خطیب- با گزارش از دیکته وی- این حدیث را آورده است.
15- حافظ ابوبکر بیهقی در گذشته در سال 458 که خوارزمی این حدیث را از راه وی بازگو می کند.
16- خطیب بغدادی در گذشته در سال 463 درج 13 از تاریخ خود- ص 302- حدیث را آورده است.
17- دانشمند ابو الحسن ابن مغازلی در گذشته در سال 483 در ” مناقب = برجستگی ها ” از زبان ابو هریره حدیث را بازگو می کند.
18- حافظ ابو عبد الله فراوی در گذشته درسال 530 که گنجی در ” کفایه = بسندگی” حدیث را از راه وی آورده است.
19- برترین سنخوران خوارزم در گذشته درسال 568 در ” مناقب “- ص 73- از راه دو حافظ- بیهقی و حاکم- حدیث را یاد کرده است.
20- حافظ ابو الفرج ابن جوزی در گذشته در سال 597در ” صفه الصفوه = منش بر گزیده “- ج 1ص 119- حدیث را آورده است.
21- حافظ رضی الدین ابو الخیر حاکمی در لابلای چهل حدیث “= اربعین” که از برتری های علی- درود بر او- گرد آورده این یکی را نیز نگاشته است.
22- حافظ ابو عبد الله- ابن النجار، که در سال 643 در گذشته بر بنیاد آنچه در ” کفایه ” آمده- از بازگو گران این حدیث است.
23- ابو سالم ابن طلحه ی شافعی که در سال 652 در گذشته در ص 12 از ” مطالب السئوال = خواسته های خواهند گان ” این حدیث رایاد کرده است.
24- ابو المظفر یوسف- دختر زاده ی ابن جوزی- که در سال 654 در گذشته در ص 17 از ” تذکره = یاد نامه ” این حدیث را آورده است.
25- حافظ ابو عبد الله گنجی که در سال 658 در گذشته در ص 128 از ” کفایه ” آن را آورده و گفته: حاکم وبیهقی آن را گزارش کرده اند و خود حدیثی نیکو است که در میان خداوندان گزارش ها به استواری شناخته شده است.
26- حافظ صالحان به گفته ” تاریخ الخمیس ” از گزارشگران این حدیث است.
27- حافظ محب الدین طبری در گذشته در سال 694 در ” الریاض النضره = بوستان های شاداب “- ج 2 ص200- این حدیث را از گفته ی احمد و ابن جوزی و حاکمی آورده است.
28- جمال الدین ابو عبد الله ابن نقیب در گذشته در سال 698 در تفسیر خود ” و العبر = روشنگری ها ” حدیث را یاد کرده است.
29- شیخ الاسلام حمویی در گذشته در سال 722 در ” فرائد السمطین = یگانه گوهرهای دو گردن بند ” حدیث را بازگو کرده است.
30- حافظ شمس الدین ذهبی در گذشته در سال 748 در ” تلخیص المستدرک = فشرده باز یافته ها ” آن را آورده و گفته: ” زنجیره های گزارش آن پاکیزه ولی مایه و زمینه اش نکوهیده و ناپسند است “
امینی گوید: این ناپسند بودن را هیچ کدام از پاسداران حدیث در سده های گذشته در نیافتند تا روزگار، ذهبی را به ما ارزانی داشت که با چشم خود- حدیث را نیش زد و آتش کینه خویش را- با گفتن این سخن- برافروخت، ولی آن ناپسند آمدن پنداری با خود وی به گور سپرده شد و- در آن زمینه- هیچ کس از حدیث شناسان پس از وی دل به سخن او نداد.
31- حافظ زرندی در گذشته در سال 750 و اندی در نظم درر السمطین = دانه های دو گردن بند را در رشته کشیم ” حدیث را آورده است.
32- حافظ جلال الدین سیوطی در گذشته در سال 911 در ” الجامع الکبیر = فراهم آرنده ی بزرگ “- بر بنیاد آنچه در ج 6 ص 407از تدوین یافته آی آمده- حدیث را آورده است- گزارش ابن ابی شیبه و عبد الرزاق و احمد و ابن جریر و خطیب و حاکم- گفته که حاکم آن را درست می شمرده، از این گذشته در ” الخصائص الکبری = ویژگی های بزرگتر ” از سیوطی نیز این حدیث آمده است- ج 1 ص 264.
33- حافظ ابو العباس قسطلانی در گذشته در 923 در ” المواهب الدنیه = بخشش های پیش خودی “- ج 1 ص 204- حدیث را از ابن نقیب آورده است.
34- قاضی دیار بکری مالکی در گذشته در 966 یا 982 در ” تاریخ الخمیس ج 2 ص 95 ” این حدیث را از زبان طبرانی و زرندی و صالحانی و ابن نقیب مقدسی و محب طبری و نگارنده ” شواهد النبوه = گواهان پیام آوری ” آورده و گفته: “… آنگاه علی خواست که فرود آید پس خویش را از آنجا که ناودان بود به زیر افکند تا مهربانی و ادب خود را به پیامبر درود و آفرین خدا بروی- بنماید “و دوباره پا بر دوش او ننهد” و چون بر روی زمین جای گرفت لبخند زد، پیامبر “ص” پرسید چرا لبخند زدی؟ گفت زیرا من خود را از این جایگاه بلند به زیر افکندم و آسیبی ندیدم. فرمود چگونه گزندی به تو رسد با آنکه محمد ترا بالا برد و چبرئیل فرود آورد، سراینده ای گفته:” مرا گفتند ستایش از علی بگوی که یاد او آتش سوزان را فرو می نشاند گفتم من به ستایش مردی نخواهم پرداخت که شکوه وی چندان خردها را سرگردان کرد تا او را شایسته ی پرستش شمردند.
پیامبر برگزیده به ما فرمود :
در شب معراج چون به جهان برین رسیدم خداوند دست “توانای” خویش بر پشت من نهاد تا دلم خنکی “دلپذیری در خود” یافت و علی گام هایش را در همانجا گذاشت که خداوند دست “توانای” خود بر آن نهاده بود “
35- نور الدین حلبی شافعی در گذشته در 1044 در ” السیره الحلبیه = سرگذشت نامه ای از حلبی- ج 3 ص 97 ” این حدیث راآورده است.
36- ابو عبد الله زرقانی مالکی در گذشته در 1122 در ” شرح المواهب = روشنگری بخشوده ها- ج2 ص 336 ” از زبان ابن ابی شیبه و حاکم حدیث را بازگو کرده آنگاه نوشته: آن سخنور چه نیکو سروده:
” پروردگارا تورا سوگند به گامی که آن را بر قاب قوسین- همان بزرگترین جایگاه ها- فرود آوردی و تو را سوگند به گامی که شانه ی پیام آور یاور خویش را نردبان آن گردانیدی که از سر بزرگواری- گام مرا در راه راست پایدار بداری و رهائی بخش و درودگوی من باشی و آن دو تن را اندوخته وپشتوانه من گردانی که هر کس آن دو، پشتوانه وی باشند هرگز هراسی از دوزخ نخواهد داشت.
37- سید احمد زینی دحلان مکی در گذشته در سال 1232 در “السیره النبویه سرگذشت پیامبر ” که در کنار ” السیره الحلبیه ” چاپ شده در ج 2 ص 293 حدیث را آورده و سپس می نویسد: آن سخنور چه نیکو سروده:
پروردگارا تو را سوگند به گامی… تا پایان سروده هائی که یاد کردیم “
38- شهاب الدین آلوسی در گذشته در سال “1270” در ص75 از گزارش چکامه ای قافیه عین داشته حدیث را آورده که گفتار وی را درج 6 ص 26 آوردیم.
39- خواجه کلان قندوزی در گذشته در سال “1293” در ص 193 از ” ینابیع الموده = سرچشمه های مهر ورزی ” حدیث را از زبان بزارو ابو یعلی موصلی بازگو کرده است.
40- استاد ابوبکر پسر محمد حنفی در گذشته در سال “1270” در ” قره العیون المبصره = فروغ دیدگان بینا-ج 1 ص 185 ” حدیث را آورده است.
41- سید محمود قراغولی حنفی در ” جوهره الکلام = گوهر سخن- ص 55 و 59 ” حدیث را آورده است.
الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 7، ص: 19