قرطبی در تفسیرش می نویسد: “ابی بن کعب می گوید: سوره والعصر را برای پیامبر (ص) خواندم و پرسیدم: ای پیامبر خدا، تفسیرش چیست؟ فرمود: “والعصر ” سوگندی است از خدا. پروردگارتان به پایان روز سوگند می خورد که آدمی در زیان کاری است. یعنی ابو جهل. “جز کسانی که ایمان آوردند ” ابوبکر است. “و کارهای پسندیده کردند ” عمر است. “و یکدیگر را به حق سفارش نمودند” عثمان است. “و یکدیگر را به صبر و پایداری سفارش کردند” علی است. رضی الله عنهم اجمعین.
و ابن عباس در نطقی بر فراز منبر همین طور تفسیر کرده است. “این را محب طبری در ” ریاض النضره ” و شربینی در تفسیرش نوشته است.
آیا روا است که با چنین روایت مسخره بی سندی به خدا و پیامبرش دروغ ببندند و فرمایش الهی را تحریف معنوی کنند و دگرگونه نمایند؟ آیا شایسته است که مفسری یا حدیث شناسی صفحه کتابش را به چنین چیزی بیالاید؟ آیا در چنین موردی باید سند روایت را بخواهیم و بگوئیم ” مرسل ” و نامنتهی است؟ و مگر دلالت متن روایت به تنهائی برای سستی و نادرستی آن کفایت نمی نماید و از بررسی رجال سند – اگر سندی داشته باشد که ندارد- بی نیاز نمی سازد؟ آیا در صفحه تاریخ زندگی و سیرت مسلم ابن عده و آنچه تاریخ راست و حقیقت نما از آنها حکایت کرده کارها و شواهدی بر صحت این روایت دیده می شود؟ آری، ما یقین داریم که هر محقق و پژوهنده ای در لا به لای مجلدات کتاب مان شواهد بسیار می یابد بر ماهیت و حقیقت آن عده. آیا هیچ خردمندی باور می دارد که ابن عباس- علامه امت- این روایت دروغین و بهتان آمیز را نقل کرده و در نطقی برخوانده باشد و ساحت مقدس رسول اکرم (ص)را بدان آلوده باشد؟ وانگهی از طریق ابن مردویه، از قول ابن عباس درباره فرمایش الهی ” جز کسانی که ایمان آوردند و کارهای پسندیده کردند” آمده است که مقصود علی و سلمان است. و سخن دیگری که ابن عباس درباره آیه ” آیا کسانی که مرتکب کارهای بد گشتند پنداشته اند که آنها را با کسانی که ایمان آوردند و کارهای پسندیده کردند برابر می گردانیم ” گفته موید آن است، این سخن که آن آیه در جنگ ” بدر ” در حق علی نازل گشته است و ” کسانی که مرتکب کارهای بد گشتند ” عبارتند از عتبه و شیبه و ولید، “و کسانی که ایمان آوردند و کارهای پسندیده کردند ” علی علیه السلام است. در جلد دوم ” غدیر ” دیدیم ابن عباس می گوید: “چون آیه ” کسانی که ایمان آوردند و کارهای پسندیده کردند ایشان بهترین خلقند ” فرود آمد پیامبر (ص) به علی فرمود: “آن، تو و شیعه ات هستید.”
بنابر این، روایت ابی بن کعب در برابر این گونه احادیثی که عقل و منطق و بصیرت موید آن است ساخته شده است. چون دروغ بودن این روایت خیلی واضح و رسوا بوده از مفسران جز قرطبی و شربینی هیچ کس نقلش نکرده با این که در اختیار و در برابرشان قرار داشته است. شاید ابن حجر در کتاب ” فتح الباری ” به بطلان و نادرستی این روایت اشاره می زند آنجا که می گوید: “تذکر! در تفسیر این سوره هیچ حدیث صحیحی از زبان پیامبر (ص) نیافتم ” همچنین از سیاق سوره فهمیده می شود عباراتی که پس از “کسانی که ایمان آوردند ” … آمده اوصاف همان اشخاص است نه اینکه اشاره به کسان دیگری باشد و غیر از آنان که در جمله نخست به وصف در آمده اند.
( الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب،ج10،ص191)