اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۳ آذر ۱۴۰۳

علت عدم حضور عثمان در جنگ های احد، بدر و بیعت رضوان

متن فارسی

روایتی است که احمد حنبل در”مسند ” ش ثبت کرده است از طریق عثمان بن عبد الله بن موهب. می گوید: “مردی از مصر برای زیارت کعبه آمد. دید جمعی نشسته اند. پرسید: اینها کیستند؟ گفتند: قریش. پرسید: پیرو رئیسشان کیست؟ گفتند: عبد الله بن عمر. گفت: ای پسر عمر من از توچیزی می پرسم و ترا به احترام این خانه سوگند می دهم که جواب درست بدهی  آیا می دانی که عثمان در جنگ ” احد”گریخت؟ گفت: آری. پرسید. می دانی که در بیعت ” رضوان ” حضور نداشت ” گفت: آری دراین هنگام مرد مصری تکبیرگفت. پسر عمر گفت: بیا تا درباره آنچه پرسیدی توضیح بدهم. درباره فرارش از جنگ ” احد گواهی می دهم که خدا از او درگذشت و بخشیدش. درباره حضور نداشتنش در جنگ ” بدر”، چون همسرش که دختر پیامبر خدا (ص) بود مریض شد و پیامبر(ص) به او فرمود: تو پاداش یک شرکت کننده در جنگ ” بدر ” را خواهی داشت یا سهم او را. درباره عدم حضورش در بیعت”رضوان، ” اگر در نظر قبائل مکه کسی بیش از عثمان عزت و احترام می داشت او را می فرستاد، ولی پیامبر خدا (ص) عثمان رافرستاد، و بیعت ” رضوان پس از رفتن او به مکه صورت گرفت، و به همین جهت پیامبر (ص) دست خویش برهم نهاده گفت: این هم برای عثمان. حالا که این مطالب را فهمیدی برو”. این را بخاری هم ثبت کرده است.

(الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ،ج10،ص100)

متن عربی

و منها ما أخرجه أحمد فی مسنده «2» (2/101) من طریق عثمان بن عبد اللَّه بن موهب، قال: جاء رجل من مصر یحجّ البیت، قال: فرأى قوماً جلوساً فقال: من هؤلاء القوم؟ فقالوا: قریش. قال: فمن الشیخ فیهم؟ قالوا: عبد اللَّه بن عمر. قال: یا بن عمر إنّی سائلک عن شی‏ء أو أنشدک بحرمة هذا البیت، أتعلم أنّ عثمان فرّ یوم أحد؟ قال:

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏10، ص: 101

نعم. قال: فتعلم أنّه غاب عن بدر فلم یشهده؟ قال: نعم. قال: و تعلم أنّه تغیّب عن بیعة الرضوان؟ قال: نعم. قال: فکبّر المصریّ، فقال ابن عمر: تعال أُبیّن لک ما سألتنی عنه، أمّا فراره یوم أحد فأشهد أنّ اللَّه قد عفا عنه و غفر له. و أمّا تغیّبه عن بدر فإنّه کانت تحته ابنة رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم و إنّها مرضت، فقال له رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم: لک أجر رجل شهد بدر أو سهمه. و أمّا تغیّبه عن بیعة الرضوان فلو کان أحد أعزّ ببطن مکة من عثمان لبعثه، بعث رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم عثمان، و کانت بیعة الرضوان بعد ما ذهب عثمان، فضرب بها یده و قال: هذه لعثمان. قال: و قال ابن عمر: اذهب بهذا الآن معک. و أخرجه البخاری فی صحیحه «1» (6/122).