اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۱ مهر ۱۴۰۴

عونی، شاعری شیعه مسلک

متن فارسی

سمعانی در کتاب ” انساب ” می نویسد که: عونی شاعری شیعه مسلک بود صحابه را در شعرخود یاد کرد و به بدی بر شمرد، در قصیده آن آغازش چنین است:

لیس الوقوف علی الاطلال من شانی…

شنیدم که چون عمر عبدالعزیز بشنید که عونی صحابه را ناسزار گوید، فرمان کرد تا با چوبش بزدند تا بمرد.

امینی گوید:  نام عونی و عصر زندگانی او و هم مزار او بر سمعانی پنهان مانده که چنین سخنی بر زبان رانده است، این قصیده ای که نام برده، از قصائد ابو محمد عبد الله بن عمار برقی شاعر اهل بیت علیهم السلام است که درنزد متوکل از او سعایت بردند و همین قصیده را که قافیه نون دارد بر او خواندند، دستور داد “: زبانش قطع کنند و دیوان شعرش بسوزند ” و چنان کردند، نامبرده از این زخم پس از چند روز رخت به دار بقا کشید و این در سال 245 هجری بود، از این قصیده نونیه این چند بیت است:

– اوست که خداوند دلهای مردم را با دوستی و ولایش آزمون کرد که کفر آرند یا ایمان.

– خدای صاحب شان، اراده فرمود که در مقام و مرتبه فضل بی نظیر باشد.

– آنها که درصدد ابطال شما بر آمدند، دچار خشم و عصیان الهی گشتند.

– ممکن نیست حق شما را زیر پا گذارند،جز اینکه آیات قرآن را زیر پا نهند.

– از این رو خلافت را به اهل بیت گذارید، که بیگانه اید و آنان پیوند رسول .

( الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ج 4 ص 194 )

متن عربی

ذکر السمعانی فی الأنساب ( «2»): أنّ العونی کان شاعر الشیعة، و ذکر الصحابة و ثلبهم فی قصیدة أوّلها:

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏4، ص: 195

لیس الوقوف على الأطلال من شانی            …..

 

سمعت أنّ عمر بن عبد العزیز لمّا بلغه عنه سبُّ الصحابة، أمر به فضرب بالعمود بالمدینة فمات فیه.

قال الأمینی: خفی على السمعانی اسم العونی و عصره و مدفنه، و أنّ القصیدة النونیة المذکورة إنّما هی لأبی محمد عبد اللَّه بن عمّار البرقی أحد شعراء أهل البیت، وُشی به إلى المتوکِّل و قُرئت له نونیّته، فأمر بقطع لسانه و إحراق دیوا نه، ففُعل به ذلک و مات بعد أیام، و ذلک سنة (245). و من النونیّة قوله:

فهو الذی امتحنَ اللَّهُ القلوبَ به             عمّا یجمجمنَ من کفرٍ و إیمانِ‏

و هو الذی قد قضى اللَّهُ العلیُّ له             أن لا یکونَ له فی فضلِهِ ثانِ‏

و إنّ قوماً رجوا إبطال حقِّکمُ             أمسوا من اللَّه فی سخطٍ و عصیانِ‏

لن یدفعوا حقَّکم إلّا بدفعهمُ             ما أنزلَ اللَّهُ من آیٍ و قرآنِ‏

فقلِّدوها لأهل البیتِ إنّهمُ             صنوُ النبیّ و أنتمْ غیرُ صنوان