اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۳ آذر ۱۴۰۳

هرکس ابوبکر را در خواب ببیند شیطان را ندیده

متن فارسی

و سیوطی در بغیه الوعاة 5/144 می نویسد: ابن عیسی گفته که وی گزارش هائی ناستوده داشته و از زبان مردانی شایسته پشتگرمی آورده است که حذیفه گفت شنیدم رسولخدا (ص) می گفت هر که مرا در خواب دید به راستی مرا دیده که البته اهریمن نتواند خود را مانند من بنماید و هر که ابوبکر راست رو را در خواب دید به راستی او را دیده زیرا البته اهریمن نتواند خود را مانند او بنماید
امینی گوید: اینان هیچ ویژگی ای برای پیامبران- برگزیدگان آدمیان- نگذاشتند مگر آن که مردمانی را انباز ایشان در آن ها گردانیدند که در دوری از همه گناهان و در پاکی و سرمایه های روانی بزرگوارانه و در خوی های برتر همانند ایشان نبودند. بخاری و مسلم این سخن پیامبر را «هر که مرا در خواب دید به راستی مرا دیده زیرا اهریمن خود را مانند من ننماید» آورده اند و پاسداران گزارش ها با زنجیره هائی درست که جای ناخن زدن ندارد آن را گزارش کرده اند و چنان چه در شرح مناوی آمده سیوطی آن را متواتر شمرده و پیشوایان این هنر نیز آن را از برتری ها و ویژگی هائی که تنها در برانگیخته خدا (ص) است دانسته اند و در روشنگری رازهای آن به گستردگی سخن گفته اند و سیوطی نیز در الخصایص الکبری 2/258 آن را از ویژگی های وی شمرده و بخشی نگاشته است زیر نشانی «و از ویژگی های او آن است که هر کس او را (ص) در خواب دید به راستی او را دیده» و هیچ یک از روشنگران این گزارش را- چه از پیشینیان دور و چه از پسینیانشان- نیافتم از آن گزارش ساختگی که خطیب در سده پنجم آورده است نشانی داده باشد که
گوئی همگی از آن روی گردانیده و ساختگی و دروغ بودن آن را دریافتند جز این که خطیب خوش می داشته آن را بازگو کند و چنان چه برنامه او در بازگوگری گزارش ها در برتری این و آن- به جز آنجا که از خاندان پاک پیامبر باشد!- است به هیچ روی سخنی در کژی و کاستی های زنجیره آن نگفته است و شگفت تر آن که ابن حجر نیز در لسان المیزان 2/403 در سرگذشت خلف پسر عامر می نویسد:
وی از محمد پسر اسحاق پسر مهران با زنجیره ای درست گزارش کرده است …»
با آن که خود وی سرگذشت سه تن از میانجیان زنجیره را به گونه ای که شنیدی نوشته است.
بدین گونه است که دست تبهکارانی که به گزاف گوئی در برتر شماری این و آن می پردازند بر سپرده های کیش و دانش داغ می نهد. پس وای بر ایشان از آنچه دستشان نوشت و وای بر ایشان از آن چه به دست می آرند «1»

  الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 8، ص: 71

متن عربی

و قال السیوطی فی بغیة الوعاة «2» (5/144): قال ابن عیسی «3»: یحدّث بمناکیر.

عن رجال ثقات عن حذیفة قال: سمعت رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم یقول: من رآنی فی المنام فقد رآنی فإنّ الشیطان لا یتمثّل بی، و من رأی أبا بکر الصدّیق فی المنام فقد رآه فإنّ الشیطان لا یتمثّل به.

قال الأمینی: لم یدع القوم خاصّة للأنبیاء أماثل البشر إلّا و قد أشرکوا بهم فیها أُناساً لیسوا أمثالهم فی العصمة و القداسة و النفسیّات الکریمة و الملکات الفاضلة،

أخرج الشیخان «4» حدیث «من رآنی فی المنام فقد رآنی فإنّ الشیطان لا یتمثّل بی»

و رواه الحفّاظ من طرق صحیحة لا مغمز لها، و نصّ السیوطی کما فی شرح المناوی «5» علی تواتره، و رآه أئمّة الفنّ من خاصّة رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم و من فضائله التی تخصّ به، و فصّلوا القول فی بیان أسراره، و عدّه السیوطی من خصائصه صلی الله علیه و آله و سلم فی الخصائص الکبری «6» (2/258) تحت عنوان- باب و من خصائصه أنّ رؤیته فی المنام حقّ- و لم أجد أحداً من شرّاح الحدیث سلفاً و خلفاً یوعز إلی هذه الموضوعة التی جاء بها الخطیب فی القرن الخامس، فکأنّ الکلّ ضربوا عنها صفحاً و عرفوا أنّها مکذوبة مختلقة، غیر أنّ الخطیب راقه أن یرویها و یسکت عمّا فی إسنادها من العلل شأنه فی فضائل غیر العترة الطاهرة، و أعجب منه أنّ ابن حجر ذکرها فی لسان

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 8، ص: 72

المیزان «1» (2/403) فی ترجمة خلف بن عامر فقال: روی عن محمد بن إسحاق بن مهران بسند صحیح. و هو الذی ترجم ثلاثة من رجال السند بما سمعت. هکذا تخطّ ید الغلوّ فی الفضائل الجانیة علی ودائع العلم و الدین (فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَ وَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا یَکْسِبُونَ ) «2».