صدر الدین سید على خان مدنى شیرازى پسر نظام الدین احمد بن محمّد معصوم است، که او هم پسر احمد نظام الدین پسر ابراهیم پسر سلام پسر مسعود عماد الدین پسر محمّد صدر الدین پسر منصور غیاث الدین پسر محمّد صدر الدین پسر ابراهیم شرف اللّه پسر محمّد صدر الدین پسر اسحق عز الدین پسر على ضیاء الدین پسر عربشاه فخر الدین پسر امیر عز الدین ابو مکارم، پسر امیر خطیر الدین پسر حسن شرف الدین ابو على پسر حسین ابى جعفر عزیزى پسر على ابو سعید نصیبینى پسر زید اعثم «1» ابو ابراهیم، پسر على پسر حسین (ابو شجاع زاهد) پسر (محمّد) ابى جعفر پسر على پسر حسین پسر جعفر ابو عبد اللّه پسر احمد نصیر الدین سکین نقیب پسر جعفر ابو عبد اللّه شاعر، پسر محمّد ابى جعفر پسر محمّد پسر زید شهید، که پسر امام سجاد زین العابدین علیه السّلام است «2».
از خاندان محترمى است که همه به علم و شرافت و سیادت منسوب بودهاند.
از درختى پاک که ریشه در خاک و شاخه در اوج آسمان دارد، و همواره میوههایش را تقدیم میکند، شاخههاى این درخت علم و فضیلت، در همه اقطار دنیا، از عراق و حجاز و ایران کشیده است و تا امروز از میوههاى رسیده آن استفاده میشود، که بینندگان از ثمرات آن خوشوقت و بهرهمند میشوند. نخستین کسى که از رجال این خاندان به شیراز آمد، على ابو سعید نصیبینى است. و اول کسى که شیراز را از این خاندان بقصد زیارت حج ترک کرد، سید محمّد معصوم بوده، که البته این پسر از انتقال عمو و پدر زنش امیر نصیر الدین حسین به مکه بوده، بنا بر آنچه در سلوة الغریب صاحب این ترجمه حال آمده است.
شاعر مورد بررسى ما، صدر الدین، از ذخایر روزگار و نیکان عالم است.
او از افراد برجسته این روزگار، و کسى است که در هر فنى وارد، و در هر فضیلتى پرچمدار بود. بر همه امت اسلام شایسته است، که به مثل چنین شخصیتى افتخار کند، بخصوص شیعه که به فضل با هر و سیادت و شرف والا و مجد ریشهدار او، باید مباهات کند، و بر آثار براعت و نبوغ او شناخت کافى داشته باشد. براستى که هرگاه در هر کتابى که پروریده قلم او یا هر شعرى که ساخته قریحه او باشد، انگشت بگذارى و تأمل کنى، ناگزیر به بیهمتایى و پیشوایى او در هر علمى اعتراف خواهى کرد. در هر کتابى که حاصل قلم اوست، مطالعه کنى، میبینى که برهان این ادعا کاملا روشن است. و دیگر نیازى به آوردن دلایل و مقالات نیست
الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج11، ص: 456