اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۳ آذر ۱۴۰۳

عثمان بسیار با حیاست و فرشتگان از او شرم می کنند

متن فارسی

پاره ای از روایات جعلی در فضیلت عثمان

 طبرانی روایتی ثبت کرده است از قول ابی مروان – محمد بن عثمان – اموی عثمانی از پدرش – عثمان بن خالد – نواده عثمان بن عفان از مالک از ابی زناد (برده آزاد شده دختر عثمان) از اعرج از ابی هریره، که ” پیامبر خدا (ص) فرمود: عثمان پر شرم است و فرشتگان از او شرم می نمایند  “.

در سند این روایت نام ” ابو مروان محمد ” وجود دارد.  صالح اسدی درباره اش می گوید:  از پدرش روایت های نامعلوم و نادرست نقل کرده است.  ابن حبان می گوید:  اشتباه می کند و بر خلاف حقیقت می گوید . درباره عثمان بن خالد-  یکی دیگر از رجال آن روایت – بخاری می گوید:  او را روایات نامعلوم و نادرست است.  نسائی می گوید “: ثقه”  و مورد اعتماد نیست.  عقیلی می گوید : روایاتش محکوم وهم است.  ابو احمد می گوید:  زشت روایت است.  ابن عدی می گوید : همه روایاتش غیر محفوظ است.  ساجی می گوید:  روایاتی دارد نامعلوم و غیر معروف. حاکم نیشابوری و ابی نعیم می گویند:  از مالک و دیگران روایات جعلی نقل کرده است.  ابن حبان می گوید:  از اشخاص مورد اعتماد روایات وارونه نقل می کند.  به روایاتش نمی توان استناد و استدلال فقهی کرد.   سندی در شرح سنن ابن ماجه درباره حدیثی که خواهد آمد می گوید:  سندش ” ضعیف ” و سست است ، در آن نام عثمان بن خالد وجود دارد که به اتفاق حدیث دانان ” ضعیف ” است. کمی پیشتر سخنان قاطع و تعیین کننده ای در خصوص شرم و حیای عثمان گفتیم و از روی آن می فهمیم که این روایت گرچه سندش صحیح باشد باطل است تا چه رسد به این که سندش از متنش سست تر و واهی تر باشد.

( الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ج 9 ص 394 )

متن عربی

4- أخرج الطبرانی من طریق أبی مروان محمد بن عثمان الأموی العثمانی، عن أبیه عثمان بن خالد حفید عثمان بن عفّان، عن مالک، عن أبی الزناد- مولی بنت عثمان- عن الأعرج، عن أبی هریرة أنّ رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم قال: عثمان حیی تستحی منه الملائکة «5».

قال الأمینی: فی الإسناد أبو مروان محمد، قال صالح الأسدی: یروی عن أبیه المناکیر، و قال ابن حبّان «6»: یخطئ و یخالف «7».

و فیه عثمان بن خالد، قال البخاری «8»: عنده مناکیر، و قال النسائی: لیس بثقة، و قال العقیلی «9»: الغالب علی حدیثه الوهم، و قال أبو أحمد: منکر الحدیث، و قال ابن عدی «10»: أحادیثه کلّها غیر محفوظة، و قال الساجی: عنده مناکیر غیر معروفة، و قال الحاکم و أبو نعیم: حدّث عن مالک و غیره بأحادیث موضوعة «11»، و قال ابن

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 395

حبّان «1»: یروی المقلوبات عن الثقات لا یجوز الاحتجاج به «2»، و قال السندی فی شرح سنن ابن ماجة (1/53) فی حدیث یأتی: إسناده ضعیف، فیه عثمان بن خالد و هو ضعیف باتّفاقهم.

و قد فصّلنا القول قُبیل هذا فی حیاء الرجل بما لا مزید علیه، و بذلک تعلم أنّ الحدیث باطل و إن صحّ إسناده، فکیف به و إسناده أوهن من متنه؟!