اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۳ آذر ۱۴۰۳

آن کسی که دوم آمده بخواند

متن فارسی

 «جزری می گوید»: یکی از مشایخ مورد اعتماد، از اساتید خود روایت کرده: «شاطبی قاسم بن فیره نابینا » صبحها در فاضلیه بغلس نماز می خواند. آنگاه به تعلیم قراءت قرآن می نشست و مردم در رفتن به حضور او به هنگام شب با هم پیشدستی می کردند، و هرگاه که می نشست، فقط می گفت: هر کس اول آمده، او بخواند. آنگاه بترتیب نوبت آمدن از دیگران شروع می کرد. اتفاقا یک روز گفت: آن کسی که نفر دوم است، بخواند و اولی ماند و نخواند. اصحاب نمی دانستند که گناه او چه بوده که از قراءت محروم ماند. او فهمیده بود که این شخص آن شب جنب شده، اما بسبب شدت علاقه ای که بر گرفتن نوبت داشته، آنرا فراموش کرده بود. آنگاه به حمام نزدیک مدرسه رفت و غسل کرد و پیش از آنکه نفر دوم از قراءت فارع شود، خود را بحضور رسانید و شیخ هم- که نابینا بود- نشسته بود. دومی که فارغ شد، شیخ گفت: آن کسی که اول آمده او بخواند. این واقعه، یکی از بهترین وقایعی است که در زندگی بزرگان این طایفه می بینیم و نظیر آن را در دنیا ندیده ام». مفتاح السعاده 1: 388.
«امینی» می گوید: اینکه «جزری» پنداشته این حالت مخصوص «شاطبی» بوده و در دنیا نظیر آن دیده نشده، درست نیست و ما شرح حال گروهی از کسانی را که از دلهای مردم آگاهی داشته و غیب را می دانستند پیش از این نقل کرده ایم گویا این گروه مغیباتی را انتخاب کرده اند که هر بینا و کوری از شنیدن آن در شگفت می ماند یا این مایه غلو در فضایل به اینها نسبت داده اند.

(الغدیر فی الکتاب و السنة  و الادب ج 11 ص 232 )

متن عربی

76- الشاطبی یعلم جنابة الجنب

قال الجزری: أخبرنی بعض شیوخنا الثقات عن شیوخهم أنّ الشاطبی القاسم ابن فیرة الضریر «2» کان یصلّی الصبح بالفاضلیّة بغلس ثم یجلس للإقراء فکان الناس یتسابقون السری إلیه لیلًا، و کان إذا قعد لا یزید علی قوله: من جاء أولًا فلیقرأ. ثم یأخذ علی الأسبق فالأسبق، فاتّفق أن قال یوماً: من جاء ثانیاً فلیقرأ، و بقی الأوّل و کان من أصحابه لا یدری ما الذنب الذی أوجب حرمانه، ففطن أنّه أجنب تلک

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 11، ص: 233

اللیلة، و لشدّة حرصه علی النوبة نسی ذلک، فبادر إلی حمّام جوار المدرسة فاغتسل و رجع قبل فراغ الثانی و الشیخ قاعدٌ أعمی، فلمّا فرغ الثانی قال الشیخ: من جاء أوّلًا فلیقرأ. و هذا من أحسن ما وقع لشیوخ هذه الطائفة بل لا أعلم مثله وقع فی الدنیا.

مفتاح السعادة «1» (1/388).

قال الأمینی: لیس الأمر کما حسبه الجزری من أنَّ هذه الحالة من خاصّة الشاطبی و ما وقع مثلها فی الدنیا، و قد أسلفنا ذکر جماعة حسبوا أنّهم کانوا یخبرون عن الضمائر و یعلمون المغیّب، و کأنّ القوم اتّخذوا المغیّبات أُلعوبة یطلُّ علیها کلُّ أعمی أو بصیر، أو أنَّ الغلوَّ فی الفضائل أسفَّ بهم إلی هذه الهوّة.