دیوان حسان
جز آنچه از اشعار حسّان نقل شد، مدایح بسیارى درباره أمیر مؤمنان على دارد که منتخبى از آن، به زودى ذکرش بیاید. در این هنگام است که دستهاى امین!! شناخته میشود، دستهاى خیانتکارى که به سوى دیوان حسان دراز گشت و دیوان او را چون دیوانهاى دیگر که شامل مدایح و فضائلى درباره ائمه (ع) بود، مورد تحریف قرار داد، و حتى خاطرات پسندیده اصحاب ایشان را حذف نمود.
این قصیده میمیّه فرزدق است با همه شهرتش که در وصف حضرت زین العابدین (ع) سروده شده، از قلم انداختهاند؛ با اینکه ناشر دیوان در مقدمه کتاب به این قصیده اشاره میکند و کتب دیگر و تراجم، جمله این قصیده را از فرزدق میدانند.
و چون دیوان کمیت که اشعارى از آن کم و مقدارى بر آن اضافه نمودهاند و دیوان ابى فراس هم چون دیوان کشاجم، قسمت مهمى از مراثى سید الشهداء حسین (ع) از آنها حذف شده است و کتاب (المعارف) ابن قتیبه را، دستهاى تحریف آنچه دلش خواسته بر آن افزوده و آنچه ملایم مسلکشان نبوده از آن کاستهاند و کتبى که بعد از آن ناقل مطالب کتاب (المعارف) بودند، خود گواه این تحریف و خیانتند که ما مقدارى از آن را قبلا ذکر نموده و بعضى دیگر را هم خواهیم گفت و از این نوع تحریف در کتب بسیارى رخ داده که ما، به جهت اینکه وضع کتاب را به هم نزنیم، از ذکر آنها خوددارى نمودهایم و تفصیل آن در جاى خود بیاید، حال بر میگردیم به دیوان حسان و نقل تکههاى جدا شده از آن، که مصادر مورد اعتماد ثبت نمودهاند مانند قصیده یائیّه او که در پیش ذکر شد.
الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج2، ص: 76