در سنت صحیح و مورد اتفاق، دستور زیارت قبور و ترغیب به آن وارد شده و تمام بزرگان مذاهب اسلامى به طور اتفاق بر طبق آن فتوى داده و گفته‌اند که آن مستحب است، بلکه بعضى از ظاهریه چنانکه بسیارى به آن تصریح کرده‌اند از باب اخذ به ظواهر، حکم به وجوب کرده‌اند.
و اینک مقدارى از آن نصوص را ذیلا می‌آوریم:
1- از بریدة به طور مرفوع آمده است که: از زیارت قبور نهیتان می‌کردم اینک زیارتشان کنید. و ترمذى اضافه کرده است: خداوند به پیامبرش اذن داد که قبر مادرش را زیارت نماید.
مسلم در صحیحش آن را آورده و ترمذى در سننش گفته است: این حدیث حسن و صحیح است.
و نسائى در سنن جلد 4 صفحه 89 آن را آورده است. و حاکم در مستدرک جلد 1 صفحه 374 از صحیح بخارى و مسلم آن را نقل کرده است. و بغوى در مصابیح السنة جلد 1 صفحه 116 آن را آورده و از روایات صحیح شمرده است.
و منذرى در الترغیب و الترهیب جلد 4 صفحه 118 آن را نقل کرده و ابن الدبیع در تیسیر الوصول جلد 4 صفحه 210 گفته است: آن را صاحبان صحاح ششگانه جز بخارى نقل کرده‌اند.
2- از عبید اللّه بن مسعود به طور مرفوع در حدیثى چنین آمده است: «قبرها را زیارت کنید، زیرا آدمى را نسبت به دنیا زاهد و نسبت به آخرت متذکر می‌سازد».
ابن ماجه در سننش جلد 1 صفحه 476 و ابو الولید محمد بن عبد اللّه ازرقى در اخبار مکه جلد 2 صفحه 170 آن را نقل کرده و حاکم در مستدرک صفحه 375 و منذرى در الترغیب و الترهیب آن را صحیح دانسته، و بیهقى در «السنن الکبرى» جلد 4 صفحه 77 نیز آن را آورده است.
3- از انس بن مالک به طور مرفوع آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى کرده بودم، اینک آنها را زیارت کنید، زیرا شما را به یاد مرگ می‌اندازد».
حاکم در مستدرک جلد 1 صفحه 375 آن را آورده و صحیحش دانسته است.
4- از ابن عباس به طور مرفوع آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى کرده بودم، اینک آنها را زیارت کنید و حرفهاى بیهوده نگوئید».
چنانکه در مجمع الزوائد هیثمى، جلد 3 صفحه 58 آمده: طبرانى در «الکبیر» و «الاوسط» آن را آورده است.
5- از زید بن خطاب در حدیث مرفوعى آمده است «من شما را از زیارت قبور نهى می‌کردم اینک هر کس از شما بخواهد زیارت کند، زیارت کند».
طبرانى آن را در «الکبیر» آورده و هیثمى در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 آن را از او نقل کرده است.
6- از ابى هریره به طور مرفوع آمده است: «پس قبرها را زیارت کنید، زیرا آن یادآور مرگ است (شما را به یاد مرگ می‌اندازد).
مسلم در صحیحش و احمد در مسندش جلد 1 صفحه 441، و ابن ماجه در «السنن» جلد 1 صفحه 476 و ابو داود در سننش جلد 2 صفحه 72 و نسائى در «السنن» جلد 4 صفحه 90 و حاکم در «مستدرک» جلد 1 صفحه 376 و بیهقى در سنن کبرایش جلد 4 صفحه 76 و منذرى در «الترغیب و الترهیب» جلد 4 صفحه 118 آن را آورده‌اند.
7- از بریدة به طور مرفوع آمده است: «من قبلا شما را از زیارت قبور نهى می‌کردم و اینک زیارتشان کنید که بر خیراتتان می‌افزاید».
حاکم در مستدرک جلد 1 صفحه 376 آن را آورده و او با ذهبى آن را صحیح دانسته است و بیهقى نیز آن را در سننش جلد 4 صفحه 76 آورده است.
8- از انس ابن مالک به طور مرفوع آمده است: «من قبلا شما را از زیارت قبور نهى می‌کردم و اینک هر کس که می‌خواهد قبرى را زیارت کند، زیارت کند زیرا دل را نرم می‌کند و چشم را می‌گریاند و یاد آخرت می‌آورد، و حرفهاى بیهوده نگوئید».
احمد در مسندش جلد 3 صفحه 237- 250 و حاکم در مستدرک جلد 1 صفحه 376 آن را آورده و آنها و ذهبى آن را صحیح دانسته‌اند و بیهقى در سنن کبرایش جلد 4 صفحه 77 نیز آن را آورده است.
9- از زید بن ثابت به طور مرفوع آمده است: «قبور را زیارت کنید و حرفهاى بیهوده نگوئید».
طبرانى در «الصغیر» چنانکه در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 آمده آن را آورده است.
10- از ابى ذر به طور مرفوع آمده است: «قبرها را زیارت کن که ترا به یاد آخرت می‌اندازد.» حاکم در مستدرک جلد 1 صفحه 377 آن را آورده و گفته است، راویان آن، همه ثقه و مورد اعتمادند، و منذرى در «الترغیب و الترهیب» جلد 4 صفحه 118 آن را آورده است.
11- از ابى سعید خدرى به طور مرفوع در حدیثى آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى کرده بودم اینک زیارت کنید و سخنى که خدا را به غضب درآورد نگوئید».
بزار و هیثمى در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 آن را آورده‌اند و هیثمى گفته است: رجال آن، رجال روایات صحیح هستند.
12- از ابى سعید خدرى به طور مرفوع آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى کرده بودم اینک آنها را زیارت کنید و حرفهاى بیهوده نگوئید».
بیهقى در سنن کبرایش جلد 4 صفحه 77 آن را آورده است.
13- از ابى سعید خدرى به طور مرفوع آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى کرده بودم اینک زیارتشان کنید که مایه عبرت است».
احمد در مسندش جلد 3 صفحه 38 و حاکم در مستدرک جلد 1 صفحه 375 آن را آورده و به اتفاق ذهبى آن را صحیح دانسته‌اند. بیهقى در سنن کبرایش جلد 4 صفحه 77 و منذرى در «الترغیب و الترهیب» جلد 4 صفحه 118 آن را آورده و گفته است: راویانش مورد احتجاج در روایت صحیح هستند.
و هیثمى در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 گفته است: رجال آن رجال روایت صحیح هستند.
14- از طلحة بن عبد اللّه آمده است: گفته: با رسول خدا که می‌خواست:
قبور شهدا، را زیارت کند بیرون رفتیم تا اینکه می‌گوید: «وقتى که کنار قبور شهدا، آمدیم، فرمود: «این قبور برادران ما است». ابو داود در سننش جلد 1 صفحه 319 و بیهقى در سنن کبرى جلد 5 صفحه 249 آن را آورده است.
15- از على امیر المؤمنین به طور مرفوع در حدیثى آمده است: «من شما را از زیارت قبور نهى می‌کردم و اینک آنها را زیارت کنید که آخرت را به یادتان می‌آورد».
احمد در مسندش جلد 1 صفحه 145 و هیثمى در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 آن را آورده نهایت آنکه احمد از طریق عبد اللّه بن مسعود در مسندش جلد 1 صفحه 452 آن را مختصرتر آورده است.
16- ابو الولید محمد بن عبد اللّه ازرقى در اخبار مکه، جلد 2 صفحه 170 گفته است: «ابن ابى ملیکه در حدیثى که آن را به رسول خدا رسانده است به من خبر داد که فرموده است: «پیش مردگانتان بروید و بر آنها درود بفرستید یا برایشان دعا کنید (خزاعى شک داشته)، زیرا وسیله عبرت شما است.
17- از بریدة به طور مرفوع آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى می‌کردم اینک زیارتشان کنید که زیارتشان مایه تذکر است». ابو داود در سننش جلد 2 صفحه 72 آنرا آورده است.
18- از ثوبان به طور مرفوع آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى کرده بودم اینک زیارتشان کنید و زیارتتان را درود بر آنها و استغفار برایشان قرار دهید».
چنانکه در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 آمده طبرانى در «الکبیر» آن را آورده است.
19- از پیامبر اکرم آمده است: «کسى که می‌خواهد قبرى را زیارت کند، زیارت کند و نگوید مگر خوبى، زیرا مرده از آنچه که زنده ناراحت می‌شود ناراحت می‌گردد».
شیخ شعیب حریفیش در «الروض الفائق فى المواعظ و الرقائق» جلد 1 صفحه 19 آن را نقل کرده است.
20- از جابر به طور مرفوع آمده است: «من شما را از زیارت قبور نهى می‌کردم اینک آنها را زیارت کنید» خطیب آن را در تاریخش جلد 13 صفحه 264 آورده است.
21- از ام سلمة به طور مرفوع آمده است: «شما را از زیارت قبور نهى می‌کردم و اینک زیارتشان کنید که مایه عبرت شما است.
طبرانى آن را، در «الکبیر» آورده چنانکه در مجمع الزوائد هیثمى جلد 3 صفحه 58 آمده است.
22- از عایشه آمده است که «رسول خدا به بقیع می‌رفت و می‌گفت: درود بر شما که در خانه مؤمنین آرمیده‌اید، و به شما آنچه که درباره فردا وعده داده شده بود، عنایت گردید، و ما نیز به شما ان شاء اللّه ملحق خواهیم شد، خدایا اهل بقیع را بیامرز».
مسلم در صحیحش و بیهقى در سنن جلد 4 صفحه 79 و جلد 5 صفحه 249 و شربینى در مغنى جلد 1 صفحه 357 و دیگران آن را نقل کرده‌اند.
23- از عایشه آمده است: «پیامبر اکرم از زیارت قبور نهى کرده آنگاه تجویز فرموده فکر می‌کنم که گفته است: چون آدمى را بیاد آخرت می‌اندازد».
بزار و هیثمى آن را در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 آورده‌اند و هیثمى گفته است: تمام رجال آن مورد اعتمادند.
24- از عایشه آمده است: «رسول خدا از زیارت قبور نهى کرده سپس فرموده است: زیارتشان کنید که در آن موعظه و پند است. خطیب آنرا در تاریخش جلد 14 صفحه 228 آورده است.
25- از عایشه در حدیثى به طور مرفوع آمده است: «برادرانتان را زیارت کنید و بر آنها درود بفرستید که در آنها عبرت است».
طبرانى آن را در اوسط روایت کرده چنانکه در مجمع الزوائد جلد 3 صفحه 58 آمده است.
26- فاطمه رضى اللّه عنها قبر عمویش حمزه را هر جمعه زیارت می‌کرد و در آنجا نماز می‌خواند و گریه می‌کرد.
بیهقى در سننش جلد 4 صفحه 78 و حاکم در مستدرک جلد 1 صفحه 377 آن را آورده‌اند و حاکم گفته است: راویان این حدیث همه‌شان ثقه و مورد اعتمادند.
آنگاه گفته است: در بحث از زیارت قبور بطور همه جانبه بررسى و کوشش کردم تا در ترغیب به این کار شریک باشم و کسى که بخل به گناهش دارد، بداند که آن عمل مستحبى است و درود خدا بر محمد و آلش.
امینى می‌گوید:
در این باره احادیث دیگرى نیز وجود دارد که بیش از این در آن باره سخن را به درازا نمی‌کشانیم، هر کس بخواهد می‌تواند تفصیل آنرا در کتب فقه و حدیث، در باب قربانیها و نوشیدنیها بیابد.
فَلْیأْتُوا بِحَدِیثٍ مِثْلِهِ إِنْ کانُوا صادِقِینَ «اگر راست می‌گویند، حدیثى به مانند آن بیاورند» (سوره طور، آیه 34)
الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج5، ص: 241