روایاتی که در تمجید خلفای سه گانه آورده اند
4- بخاری در «صحیح» خویش، بخش «مناقب»، فصل «فضائل و برتری ابو بکر پس از پیامبر (ص)» روایتی ثبت کرده است از طریق عبد اللّه بن عمر می گوید:
«ما در زمان پیامبر (ص) افراد مردم را به لحاظ خوبی و برتری متمایز می ساختیم، ابتدا ابو بکر را خوب ترین فرد می شمردیم و سپس عمر بن خطاب را و پس از آندو عثمان بن عفان- رضی اللّه عنهم- را تعیین می کردیم» «1»

در فصل «مناقب عثمان» سخن عبد اللّه بن عمر را بدین عبارت ثبت کرده است: «در زمان پیامبر (ص) هیچکس را همتای ابو بکر نمی شمردیم. و سپس همتای عمر و آنگاه عثمان، و چون از این سه می گذشتیم، دیگر اصحاب پیامبر (ص) را رها کرده میانشان امتیازی قائل نمی شدیم.» «2»
بخاری در تاریخش، آن روایت را به این شکل نوشته است: «در زمان پیامبر (ص) و پس از وی می گفتیم: بهترین اصحاب پیامبر (ص) ابو بکر است بعد عمر سپس عثمان.» «3»
احمد حنبل در «مسند» از زبان عبد اللّه بن عمر چنین ثبت کرده است: «ما وقتی پیامبر خدا (ص) زنده بود و اصحابش بسیار بودند چنین بر می شمردیم:
ابو بکر، عمر، عثمان. و آنگاه دم فرو می بستیم» «4»
ابو داود و طبرانی از ابن عمر چنین روایت کرده اند: «ما وقتی پیامبر خدا (ص) زنده بود اینطور می گفتیم: برترین فرد امت پیامبر (ص) پس از وی ابو بکر است و بعد عمر و سپس عثمان. پیامبر خدا (ص) این سخن را می شنید و تکذیبش نمی کرد» «1»
ابن سلیمان در «فضائل اصحاب» روایتی دارد از طریق سهیل بن ابی صالح از پدرش از عبد اللّه بن عمر که «ما می گفتیم: هر گاه ابو بکر و عمر و عثمان بروند مردم برابر و همسان می شوند. پیامبر (ص) این را می شنید و تکذیب نمی کرد» «2»
نوشته: «ما در زمان پیامبر (ص) می گفتیم: ابو بکر و عمر و عثمان. یعنی به خلافت می نشینند» یا بعبارت ترمذی: ما وقتی پیامبر خدا (ص) زنده بود می گفتیم …» «3» یا چنانکه بخاری در تاریخش نوشته: «ما در زمان پیامبر (ص) می پرسیدیم چه کسی پس از پیامبر (ص) عهده دار این کار (حکومت) خواهد شد. می گفتند: ابو بکر، بعد عمر، سپس عثمان. آنگاه سکوت می کردیم» «4»
این روایت را آن جماعت پایه ای ساخته اند برای به کرسی نشاندن آنچه انتخابات می نامند و حاکمیت ابو بکر و عمر و عثمان را از طریقش انجام یافته می دانند. متکلمان آن جماعت، در بحث امامت به همین روایت استناد و استدلال می کنند، و بدنبال ایشان علمای حدیث به آن اهتمامی عجیب می نمایند و در ثبت آن دم از تصویب و صحت و اهمیت می زنند و بس می بالند و شادی می نمایند، خیلی از آنها چون بدین روایت رسیده اند، در شرحش پر گفته و در مجالش تاخته اند. آنچه را «خلافت راشده» می نامند بر شالوده همین روایت نهاده است، و در صحت و مشروعیت بیعت سقیفه- که تاریخ اسلام را به نکبتش آلوده و مسلمانان را پراکنده و روابط دینیشان را گسسته و مصیبت ها بر سرشان تا به امروز در آورده است- به همین اشاره می نمایند «5». به همین سبب با توفیق الهی، سخن را در این خصوص بسط می دهیم تا حق مطلب ادا گردد و ماهیت این روایت به روشنی آشکار شود. آنگاه هر که به گمراهی می رود دانسته و پس از اتمام حجت رفته باشد و هر که صراط مستقیم حقیقت را می جوید در پرتو مشعلی فروزان آن راه پوید.
عبد اللّه بن عمر، در دوره پیامبر (ص)- آن زمان که ادعا می کند افراد مردم را به لحاظ خوبی و برتری متمایز می ساخته و تعیین مقام می کرده است- در عنفوان جوانی بوده، حتی در سال هایی از آن دوره، به حد بلوغ نمی رسیده است و به همین جهت پیامبر گرامی به او اجازه شرکت در جنگ «بدر» و «احد» را نداد و تنها در جنگ خندق- که بنابر نوشته «صحیح» «1» پانزده سال بیش نداشته- او را اجازه جنگ داد. بنابر همه اقوالی که در تاریخ ولادت و هجرت و وفات پیامبر (ص) هست، عبد اللّه بن عمر به هنگام وفات پیامبر (ص) بیش از بیست سال نداشته است.
طبعا چنین کسی را با این سن و سال عهده دار تعیین خوبی و برتری اصحاب کهنسال و برجسته ترین چهره های امت اسلام نمی کنند و از او در این باره نظر نمی خواهند و وی را داور نمی سازند، زیرا داوری در این زمینه، و تشخیص و تعیین مایه افضلیت آنان، مستلزم ممارستی طولانی و معاشرتی مستمر و تجربه ای فراوان و رأیی صائب و بینشی ژرف و دقت نظری بی نهایت است و پختگی عقلی می خواهد که خود مقرون با درایت و تجارب حیاتی است.
چنین کار از کسی ساخته است که علاوه بر همه این ها، مقتضیات فضیلت و مایه برتری را تشخیص بدهد و به درستی بشناسد و روحیه اشخاص را کاویده و به درون ضمیرشان در آمده، و ضمنا قدرتی نفسانی داشته باشد که دستخوش تمایلات هوا خواهانه نگردد، و عبد اللّه بن عمر، چون در آن زمان خردسال بوده از این جمله خصال بهره نداشته است، و همین روایتش، خود بزرگترین گواه است بر فقدان آن ملکات فاضله. ابو غسان دوری می گوید: نزد علی بن جعد بودم. این روایت عبد اللّه بن عمر را در حضورش خواندند که می گوید در زمان پیامبر خدا (ص) ما برتری افراد را بر یکدیگر تعیین می کردیم و می گفتیم: بهترین فرد این امت پس از پیامبر (ص) ابو بکر است و عمر و عثمان. و این گفته به اطلاع پیامبر (ص) می رسید و تکذیب نمی نمود. علی بن جعد گفت: این پسرک را نگاه کنید که بلد نبود زنش را طلاق بدهد، می گوید: ما برتری افراد را بر یکدیگر تعیین می کردیم …! «1»
کسی که عبد اللّه بن عمر را شناخته و تاریخ سیاه زندگیش را خوانده باشد، می داند که نه تنها در عنفوان جوانی، بلکه در سالخوردگی نیز سست رأی و خام و نابخرد و هواپرست بوده و از آن خصال- که گفتیم لازمه تشخیص و تمیز شخصیت های امت است- بهره نداشته است. بزودی پاره ای از آراء و نظریات سخیف و نادرستش را به نظرتان خواهیم رساند.
بگذار عبد اللّه بن عمر و امثالش- به خیال خود برای اصحاب و مولای متقیان تعیین مقام و مرتبه نمایند و تنی چند را برگزیده بر دیگران ترجیح و مزیت نهند، لکن «پروردگارت هر چه بخواهد می آفریند و برمی گزیند، و برگزیدن و ترجیح دادن حق آنان نیست، و هیچ مرد و زن مؤمن هنگامی که خدا و پیامبرش فرمانی صادر کردند حق برگزیدن و ترجیح دادن و اختیار کار خویش ندارند» «2»
بگذار بخاری و پیروانش روایت باطل و بی اساس را «صحیح» به شمار آورند.
به یاوه هاشان گوش کن و از گستاخی شان در یاوه گوئی و نشر باطل مهراس. «هر گاه قانون (حاکم بر طبیعت و جامعه) از هوای دل و دلخواهشان پیروی می کرد آسمان ها و زمین و هر که در آن است تباه می گشت. ما برایت، آیتی از جانب پروردگارت آوردیم. و درود و ایمنی کسی راست که مایه هدایت را پیروی نماید» «3»
ابو عمر در کتاب «استیعاب» شرح حال علی (ع) می نویسد: حدیث ابن عمر را که می گوید: «ما در زمان پیامبر خدا (ص) می گفتیم: ابو بکر بعد عمر بعد عثمان. آنگاه سکوت می کردیم» ابن معین نادرست و زشت خوانده و درباره اش سخنی تند و خشن گفته است، زیرا کسی که چنین بگوید و عقیده داشته باشد بر خلاف اجماعی سخن گفته و عقیده بسته که علمای حدیث و فقهای سلف و خلف اهل سنت داشته اند و معتقد بر این که علی پس از عثمان- رضی اللّه عنه- از همه مردم برتر است، و این چیزی است که هیچ کس درباره اش اختلاف ندارد، بلکه اختلاف در برتری علی و عثمان بر یکدیگر است و نیز پیشینیان در برتری علی و ابو بکر بر یکدیگر اختلاف پیدا کرده اند. بنابر این همین اجماعی که صورت گرفته، دلیل بر این است که حدیث ابن عمر توهم و غلط است و اگر سندش صحیح هم باشد باز معنایش نادرست است. «1»
ابن حجر پس از نوشتن خلاصه سخن «ابو عمر» می نویسد: «در باره روایت عبد اللّه ابن عمر چنین نیز گفته شده که لازمه این که در آن هنگام (یعنی زمان پیامبر (ص)) علی را از دیگران برتر نمی دانسته اند، آن نیست که هیچ گاه و بعدا برتر ندانسته باشند. و آن اجماع پس از زمانی که ابن عمر معین می کند صورت گرفته است. بنابر این، حدیث عبد اللّه ابن عمر از نادرستی بیرون می آید.»
ابن حجر و کسی که بر سخن «ابو عمر» حاشیه زده، ندانسته اند اجماعی که از آن یاد می کنند، بر اساس و به استناد خصال و کردار و سابقه ای صورت گرفته که امیرالمؤمنین علی (ع) در زمان پیامبر (ص)- همان زمان که عبد اللّه بن عمر از اعلام برتریش بر دیگران خودداری کرده و سکوت نموده- داشته است نه به اعتبار فضائل یا کرداری که بعدها کسب کرده و بروز داده باشد، به استناد و بر مبنای همان فضائل و خصالی که قرآن و سنت از آن تمجید کرده اند. بنابر این اگر از اعلام برتری وی پس از ابو بکر و عمر و عثمان بر دیگران خودداری و سکوت نموده باشند، به معنی این است که او را همواره و بعدها نیز چنین شمرده اند. در اجماعی که صورت گرفته هر گاه او را به خاطر فضائل و خصال و روحیه و تفوق اخلاقیش که در قرآن و سنت به شرح آمده بر دیگران برتر دانسته اند چون آن فضائل و خصال را در تمام ادوار حیاتش خواه در دوره پیامبر (ص) و خواه روز وفاتش یا پس از آن داشته برتریش بر همگنان همیشگی است و اختصاص به زمان معینی ندارد، و گر نه، در صورتی که او را- در اجماعی که کرده اند- به خاطر سالخوردگی و امثال آن برتر دانسته و ترجیح داده اند، این ملاک ها و موازین چیزی نیست که در تشخیص و تعیین مرتبه اشخاص معتبر باشد. و ما نه اینها را به رسمیت می شناسیم و نه او را با این موازین تباه و سخیف بر دیگران برتری می دهیم و این ها همان ملاک ها و موازین تقلبی و پوچی است که آن جماعت در سقیفه و روز بیعت ابو بکر، به وسیله اش مردم ساده دل را به دام انداختند و تا امروز بر پای خرد ساده لوحان می بندند.
کاش کسی که بر ایراد «ابو عمر» بر حدیث عبد اللّه بن عمر حاشیه زده و توجیهی برای تصحیح حرف عبد اللّه بن عمر ساخته، اگر نمی خواست به همه آنچه در قرآن در باره مولای متقیان آمده و احادیث صحیح و ثابتی که در باره وی هست باور داشته باشد، حداقل آنچه را علمای حدیث جماعت خودش از قول «انس» آورده اند تصدیق می کرد و بر اساس آن، در باره حدیث عبد اللّه بن عمر سخن می گفت. «انس» می گوید: «رسول خدا (ص) فرمود: خدا دوست داشتن ابو بکر و عمر و عثمان و علی را همانگونه برایتان واجب شمرده که نماز و زکات و روزه و حج را واجب شمرده است. بنابر این، هر کس برتری آنان را انکار نماید، نماز و زکات و روزه و حجش درست و پذیرفته نخواهد بود»»

چه فرق فاحشی است میان نظر عبد اللّه بن عمر با عقیده و گفته پدرش عمر در باره علی بن ابیطالب (ع) که «این مولای من و مولای هر مؤمنی است. هر که او مولایش نیست مؤمن نیست» «2»
آن جماعت شاید برای پوشاندن رسوائی حرف عبد اللّه بن عمر، و به منظور رهائی از نقد گزنده «ابو عمر»- مؤلف «استیعاب»- روایتی از طریق جعدبة «1» بن یحیی از علاء بن بشیر عبشمی از ابن ابی اویس از مالک از نافع از عبد اللّه بن عمر جعل کرده اند که می گوید: «در دوره رسول خدا (ص) میان افراد برتری نهاده می گفتیم: ابو بکر و عمر و عثمان و علی». همچنین از طریق محمد ابی بلاط «2» از زهد بن ابی عتاب از عبد اللّه بن عمر این روایت را جعل کرده اند که «ما در زمان پیامبر (ص) می گفتیم: پس از وی ابو بکر عهده دار حکومت خواهد شد و بعد عمر و سپس عثمان و بعد علی. آنگاه سکوت می کردیم».
شاید کسانی که دوره «غدیر» مخصوصا جلد ششم (11 و 12 فارسی) به بعد را مطالعه کرده اند بدانند و اذعان داشته باشند که نظر عبد اللّه بن عمر و هم مسلکانش در ترجیح و تقدم ابو بکر بر همه اصحاب و مردم یا ترجیح و تقدم عمر و عثمان پس از وی بر دیگران تا چه اندازه سخیف و نابخردانه است. هر گاه اکثریت اصحاب در زمان پیامبر (ص) هیچکس را همتای ابو بکر نمی دانستند، چه شد که در سقیفه تغییر عقیده دادند و آن اختلاف سهمگین که آنجا پدیدار گشت چه بود و از کجا بوجود آمد، اختلافی که مصیبت ها بر سر ملت آورد که تاکنون گرفتار آنند و در جلد هفتم (13 و 14 فارسی) به تفصیل بیان کردیم؟! برجسته ترین اصحاب از مهاجران و انصار برای ابو بکر- آن روز که خلعت خلافت بر تن در پیچید- هیچ فضیلتی که به او شایستگی تصدی بدهد قائل نبودند و چون چنین فضیلتی به هیچوجه در وی سراغ نداشتند که بتوانند دلیل بیعت خویش ساخته و مردم را قانع گردانند، از بیعت با او خودداری ورزیده و دست باز کشیدند و هیچ اقدامی ننمودند، و چنانکه تاریخ حکایت می کند، روز اول جز دو یا چهار پنج نفر با او بیعت نکردند، و بعدا بر اثر دعوتی که آمیخته به ارعاب و تهدید و اعمال زور و خشونت بود مردم ناگزیر از بیعت شدند، و آنان که به بیعت با ابو بکر می خواندند حرفی جز تهدید به قتل و زدن و سوزاندن نداشتند و تنها استدلال و بهانه شان این بود که «ابو بکر پیش کسوت و سالخورده است و در غار یار پیامبر خدا بوده است». این نهایت تلاشی بود که در پرداختن و ساختن فضیلت برای او نمودند!
ابن حجر می نویسد: «این- یعنی فضیلت یار غار پیامبر (ص) بودنش- بزرگترین فضیلتی بود که به او شایستگی و حق خلافت پیامبر (ص) را بخشید، و به همین سبب عمر بن خطاب می گفت: ابو بکر یار و مصاحب پیامبر خدا است یکی از دو تنی است که در غار بودند، بنابر این او از همه مسلمانان برای تصدی امورتان شایسته تر است» «1»
کسی نیست از ابن حجر بپرسد مصاحبت دو روزه ابو بکر در غار با پیامبر (ص) که بصور گوناگون ممکن است مورد نظر قرار گیرد و در آن خیلی حرف هست، مصاحبتی است که به او هیچ دانائی و درایت و اطلاعی نداده، حتی این قدر که بتواند یار و مصاحب خویش را- پیامبر (ص) را- وصف نماید! چنانکه وقتی تنی چند یهودی پیش او آمده گفتند: دوست و مصاحبت را برای ما وصف کن.
گفت: جماعت یهود! من در غار همراهش بودم چون این دو انگشتم. و دوشادوشش از کوهسار حرا بالا رفتم. لکن سخن گفتن در باره حضرتش سخت است! علی بن ابیطالب اینجاست! پس به خدمت علی رفته گفتند: ابو الحسن! پسر عمویت را برای ما وصف کن. و او به وصف حضرتش پرداخت … «2»
چطور ابو بکر به استناد چنین مصاحبتی شایسته جانشینی پیامبر (ص) گشت و سزاوارترین فرد به تصدی امور مسلمانان؟! آن وقت علی بن ابیطالب با مصاحبتی مدید که از کودکی تا آخرین لحظه حیات پیامبر (ص) ادامه داشت و مثل سایه به دنبالش بود و پیروش و در قرآن خودش شمرده شد و ولایتش با ولایت خدا و ولایت پیامبرش مقرون گشت و دوستیش مزد رسالت شناخته شد، آری چنین مصاحبتی شکوهمند، مایه استحقاق خلافت نگشت و صاحبش اولویت تصدی امور مسلمانان را نیافت. با این که خود پیامبر (ص) فرمود هر که من مولای اویم علی مولای او خواهد بود؟! این براستی چیز شگفت انگیز و حیرت آوری است!
نمی دانم اتفاقی را که در زمان پیامبر اکرم در ترجیح و تفوق ابو بکر و سپس عمر و عثمان بر دیگران بوده چطور اصحاب عادل و راسترو به محض وفات حضرتش از یاد برده اند؟! و چرا بر این ترجیح و تفوق که پیامبر اکرم می شنیده و تکذیب نمی نموده همداستان نگشته اند؟! و بر سر این که چه کسی برتری داشته و سزاوار تصدی خلافت می باشد اختلاف پیش آمده و کشمکش و زد و خورد و بد و بیراه گوئی و چیزی نمانده بوده که در کشاکش آن اختلاف و نزاع، برادر پیامبر (ص) به کشتن رود و جگرگوشه اش فاطمه زهرا آن مصیبت ها را کشیده و جرائمی صورت گرفته که روزگار فراموشش نخواهد کرد، و دفن پیامبر (ص) سه روز به تأخیر افتاده و اصحاب چندان سرگرم و گرفتار گشته اند که جنازه اش را از یاد برده اند و ابو بکر و عمر در دفنش شرکت نکرده اند «1»؟! چنانکه نووی در شرح «صحیح» مسلم می گوید: «عذر ابو بکر و عمر و سائر اصحاب (در عدم شرکت در دفن پیامبر اکرم ص) واضح بوده است، زیرا دیده اند اقدام به بیعت از بزرگترین مصالح مسلمانان است و ترسیده اند اگر بیعت گیری را به تأخیر بیندازند اختلاف و نزاع و کشمکشی رخ بدهد و مفاسد سهمگینی ببار آید. به همین جهت دفن پیامبر (ص) را به تأخیر انداخته اند و پیمان بیعت را که مهمترین کار بوده به انجام رسانده اند تا کشمکشی در مورد کفن و دفن پیامبر (ص) یا غسل و نمازش یا دیگر کارها بوجود نیاید.» «2»
وانگهی اگر حقیقت چنان است که عبد اللّه بن عمر ادعا می کند و می پندارد پس چرا ابو بکر در سقیفه آن دو نفر- یعنی عمر و ابو عبیده- را بر خود مقدم می داشت و ترجیح می نهاد و می گفت: با یکی از این دو تا بیعت کنید. یا می گفت:
من حاضرم با یکی از این دو تا بیعت کنید، بنابر این با هر یک از آن دو می خواهید بیعت کنید. چرا چنین می گفت؟! چرا ابو بکر به ابو عبیده جراح گور کن می گفت: بیا تا با تو بیعت کنم. چون رسول خدا می گفت: تو امین این امتی؟! «1»
پس چرا ابو بکر در نطقی می گفت: «بخدا قسم من بهترین فرد شما نیستم، و به تصدی این مقام مایل نبودم»!؟ یا می گفت: «هان! من انسانی بیش نیستم و از هیچکدامتان بهتر نیستم. بنابر این مرا مواظبت نمائید»؟! یا می گفت: «من که بهترین فرد شما نیستم به زمامداریتان گماشته شدم»؟! یا می گفت: مرا برکنار کنید! مرا بر کنار کنید! من بهترین فرد شما نیستم»؟! «2»
چرا وقتی ابو بکر برای جانشینی خویش عمر بن خطاب را انتخاب کرد و بر دیگران ترجیح داد، همه اصحاب به خشم آمدند و هر یک از آنان می خواست در عوض عمر خودش خلیفه باشد؟! «3»
چرا طلحة بن عبید اللّه- یکی از ده نفری که می گویند مژده بهشت یافته اند- روزی که ابو بکر، عمر را به جانشینی برگزید به او پرخاش کرد و گفت: جواب پروردگارت را چه خواهی داد که مرد خشن و سنگدلی را به حکومت (یا بر امت) گماشته ای؟!
چرا ابو بکر روزهای آخر خلافتش پشیمان گشته و می گفت: کاش روز سقیفه بنی ساعده مسؤلیت حکومت را به گردن یکی از آن دو نفر- یعنی عمر و ابو عبیده- انداخته بودم، و یکی از آنها امیر (و حاکم) می بود و من معاون و مشاورش؟! «4»
چرا روز وفات پیامبر (ص) عمر پیش ابو عبیده جراح آمده و گفت: دستت را دراز کن تا با تو بیعت کنم، چون تو به گفته رسول خدا (ص) امین این امتی»؟! «5»
چه باعث شد که عمر بن خطاب به ابن عباس بگوید: «بخدا قسم ای خاندان بنی عبد المطلب! از میان شما علی برای تصدی این کار (یعنی خلافت) شایسته تر از من و از ابو بکر بود.» «1»
و چرا وقتی مجروح گشت گفت: «آن … «یعنی علی بن ابیطالب ع) اگر عهده دار خلافت شود مردم را به راه روشن خواهد برد.» عبد اللّه بن عمر از او پرسید: پس به چه سبب علی را مقدم نمی داری؟ گفت: «مایل نیستم چه در زندگی و چه پس از مرگم او را به خلافت بگمارم»؟! «2»
چرا به اعضای شورای شش نفره گفت: «بخدا اگر آن … (یعنی علی بن ابیطالب ع) را به حکومت بگمارند خلق را بر طریق حق (یعنی قانون اسلام) خواهد برد». پرسیدند: این را در حقش می دانی و باز او را به جانشینی اختیار نمی نمائی!؟ گفت: «اگر جانشین تعیین نمایم کسی که بهتر از من است (یعنی ابو بکر) تعیین جانشین کرده است، و در صورتی که بی جانشین بگذارم کسی که بهتر از من است (یعنی پیامبر ص) جامعه را بی جانشین گذاشته است»؟! «3»
چرا عمر روزی که زخم برداشت آرزو می کرد سالم بن- معقل یکی از آزاد شدگان- زنده می بود، و می گفت: «اگر سالم زنده می بود تعیین خلیفه را به شورا وا نمی گذاشتم» «4»؟! یا به عبارت طبری «… او را به خلافت می گماشتم» یا بصورتی که باقلانی نوشته: «… در تعیین خلیفه به نظری صائب می رسیدم و درباره اش هیچ گونه شک و تردیدی برایم نمی بود»؟!
چرا می گفت: «اگر یکی از آن دو نفر، یعنی سالم آزاد شده ابو حذیفه و ابو عبیده جراح، می بودند و این کار (یعنی خلافت) را به عهده یکی از ایشان می گذاشتم اطمینان خاطر داشتم»؟! «1»
چرا در جواب کسانی که به او گفتند: برای چه ولیعهد تعیین نمی کنی؟
می گفت: «اگر ابو عبیده جراح می بود او را به حکومت می گماشتم و چون به- درگاه پروردگارم بازخواست می شدم که چرا او را به جانشینی خویش بر امت محمد (ص) گماشته ام، می گفتم: از بنده و دوستت شنیدم که می گفت: هر امتی امینی دارد و امین این امت ابو عبیده جراح است. و اگر خالد (بن ولید) زنده می بود او را به خلافت می گماشتم و چون به درگاه پروردگارم بازخواست می شدم که چه کسی را بر امت محمد خلیفه ساخته ای؟ می گفتم: از بنده و دوستت شنیدم که در باره خالد می گفت: یکی از شمشیرهای خدا است که بر سر مشرکان آخته است»؟! «2»
چرا می گفت: «اگر ابو عبیده (ی جراح) می بود مشورت نمی کردم و او را به جانشینی بر می گزیدم، و در صورتی که در این باره بازخواست می شدم جواب می دادم: کسی را که امین خدا و امین پیامبر او است به خلافت برداشته ام» «3»؟!
در جلد پنجم ملاحظه کردید که عائشه به عبد اللّه بن عمر می گوید: «فرزندم! به عمر سلام برسان و بگو: امت محمد را بی سرپرست مگذار و جانشینی بر ایشان بگمار و آنان را پس از خویش وامگذار، زیرا من از خطر فتنه بر ایشان بیمناکم.»
عبد اللّه بن عمر نزد پدر آمده پیغام عائشه را می رساند. عمر می گوید: «چه کسی را می گوئی به جانشینی برگزینم! اگر ابو عبیده جراح می بود او را جانشین خویش ساخته عهده دار حکومت می کردم و چون به درگاه پروردگارم وارد گشته و بازخواست می شدم که چه کسی را بر امت محمد گماشتی؟ می گفتم: پروردگارم! از بنده و پیامبرت شنیدم که هر امتی امینی دارد و امین این امت ابو عبیدة بن جراح است.
همچنین در صورتی که معاذ بن جبل زنده می بود او را به جانشینی بر می گزیدم و چون به درگاه پروردگارم در می آمدم و از من می پرسید: چه کسی را بر امت محمد گماشتی؟ جواب می دادم: پروردگارم! از بنده و پیامبرت شنیدم که معاذ بن جبل در رستاخیز پیشاپیش علما می آید.
و در صورتی که دستم به خالد بن ولید می رسید او را عهده دار حکومت می کردم و چون به درگاه پروردگارم در آمده بازخواست می شدم که چه کسی را بر امت محمد گماشتی؟ جواب می دادم: پروردگارم! از بنده و پیامبرت شنیدم که خالد بن- ولید یکی از شمشیرهای خدا است که بر سر مشرکان آخته است».
چرا عمر اعضای شورای شش نفره را همسان دانست و آنها را برابر نهاد، و وقتی به او گفتند: جانشینی تعیین کن، گفت: «کسی را نمی شناسم که برای تصدی این کار (یعنی حکومت) شایسته تر و ذیحق تر از این چند نفر یا گروهی باشد که رسول خدا (ص) به هنگام در گذشت از آنها خشنود بود» و آنگاه علی را نام برد و عثمان را و زبیر و طلحه و سعد و عبد الرحمن را؟! «1»
حرف عبد اللّه بن عمر کجا و سخن عبد الرحمن بن عوف به علی و عثمان کجا که «من در باره شما دو نفر از مردم پرسیدم و دیدم هیچ کس نیست که کسی را همتای شما بداند» یا این سخنش: «مردم! من در پنهان و آشکار از شما پرسیدم و دیدم هیچ کس را همتای یکی از این دو تن نمی دانید و جز به علی یا عثمان راضی نیستید»؟! «2»
پس چرا عبد الرحمن بن عوف در شورای شش نفره برای بیعت خلافت، نخست دست به طرف علی (ع) دراز کرد و او را بر عثمان مقدم داشت، و فقط به خاطر این که شرط ادامه رویه ابو بکر و عمر را نپذیرفت و عثمان پذیرفت با عثمان بیعت کرد؟! «3» و در باره این شرط در جلد نهم سخن گفتیم.
چرا ابو وائل به عبد الرحمن بن عوف اعتراض داشت که چطور علی را رها کرده با عثمان بیعت کردید؟! «4»
چرا معاویه می گفت: «این کار (یعنی حکومت) متعلق به بنی عبد مناف بود که خاندان پیامبر خدایند. اما چون پیامبر خدا (ص) در گذشت مردم ابو بکر و عمر را- بدون اینکه منشأ خانوادگی سلطنتی یا خلافتی داشته باشند- به حکومت گماشتند»؟! «1»

چرا روز وفات پیامبر (ص) عباس عمویش به علی (ع) می گفت: «دستت را پیش آور تا با تو بیعت کنیم»؟! «2»
چرا عباس عموی پیامبر (ص) به ابو بکر می گفت: «اگر خلافت را به استناد رسول خدا (ص) مطالبه کرده ای حق ما را گرفته ای، و در صورتی که باتکای مؤمنان مطالبه کرده ای، ما از مؤمنانیم و پیش کسوت آنان. و هر گاه بگوئی تصدی این حکومت به وسیله مؤمنان برایت واجب گشته، واجب نگشته چون ما موافق نیستیم …»؟! «3»
چرا عمار یاسر از بیعت با عثمان خودداری کرده و وقتی ابو سرح به عبد الرحمن بن عوف گفت: «اگر می خواهی قریش اختلاف پیدا نکنند، با عثمان بیعت کن.» به او پرخاش کرد؟! و مقداد و جمعی از معاریف اصحاب از بیعت با عثمان خودداری ورزیده و حکومتش با ارعاب و تهدید برقرار گشت؟! و عمار یاسر به عبد الرحمن گفت: «اگر می خواهی مسلمانان اختلاف پیدا نکنند با علی (ع) بیعت کن»، و مقداد سخنش را تأیید کرده گفت: «عمار درست می گوید. اگر با علی بیعت کنی همگی اطاعت خواهیم کرد»؟! «4»
علی (ع) به عبد الرحمن گفت: «این اولین روزی نیست که علیه ما همپشت و همداستان می شوید. بنابر این باید به نیکوئی شکیبائی ورزید و از خدا علیه اظهاراتتان مدد جست. «5» بخدا! فقط به این منظور عثمان را به حکومت گماشتی که آن را به تو باز گرداند. و خدا هر روز تقدیری دارد و حالی نو پدید می آورد «1».» «2»؟!
چرا سعد بن ابی وقاص به عبد الرحمن بن عوف گفت: «اگر حکومت برای تو می بود و عثمان از بیعت با تو سر باز زده بود و مرا می خواندی با تو همراهی و موافقت می نمودم، ولی اگر حکومت را برای عثمان می خواهی باید بدانی که علی شایسته تر و ذی حق تر است برای حکومت و برای من خوشایندتر از عثمان. برای خودت بیعت بگیر و ما را راحت کن و سر بلند گردان»؟! «3»
چرا زبیر می گفت: «اگر عمر بمیرد با طلحه بیعت خواهم کرد. بخدا بیعت ابو بکر یک پیشامد ناگهانی و بی اندیشه بیش نبود که به انجام رسید»؟! «4»
چرا زبیر در جواب عمر که «آیا همه تان طمع به جانشینی من بسته اید!» معترضانه گفت: «چه مانعی دارد و چه چیز ما را از تصدی آن باز می دارد! تو عهده دار حکومت شدی و به انجامش پرداختی در حالیکه ما در قریش کمتر و پائین تر از تو نیستیم و نه به لحاظ سابقه مسلمانی و نه از لحاظ خویشاوندی با پیامبر (ص) از تو فروتریم»؟! «5»
چگونه با نطق معروف «شقشقیه» علی (ع) سازگاری می نماید که «هان! بخدا قسم پسر ابو قحافه (یعنی ابو بکر) در حالی جامه خلافت بر تن در پوشید که به خوبی می دانست مقام و منزلت من نسبت به خلافت بسان مقام و نقشی است که محور آسیا نسبت به آن دارد …» «6»؟! و با دیگران فرمایشاتش که با تفصیل و تعیین مقام ادعائی عبد اللّه بن عمر متضاد است.
یا چگونه ممکن است ابو عبیده جراح به موجب حدیثی- که ابن ماجه در سننش «صحیح» شمرده و ترمذی در «صحیح» خویش- پس از ابو بکر و عمر دوست داشتنی ترین فرد برای رسول خدا (ص) باشد؟! ابن ماجه و ترمذی از ابن شقیق روایت کرده اند که «از عائشه- رضی اللّه عنها- پرسیدم: کدام یک از اصحاب پیامبر خدا (ص) برای او دوست داشتنی تر بودند؟ گفت: ابو بکر.
پرسیدم: بعد از او که؟ گفت: عمر. پرسیدم: بعد از او؟ گفت: ابو عبیدة بن جراح. پرسیدم: بعد که؟ سکوت کرد.» «1»
این را احمد حنبل در مسندش «2» و ابن عساکر در تاریخش «3» ثبت کرده است.
چقدر فرق و اختلاف است بین حرف عبد اللّه بن عمر با آنچه از زبان ابن ابی ملیکه روایت کرده اند: «از عائشه پرسیدند: اگر رسول خدا (ص) جانشین می خواست تعیین کند چه کسی را تعیین کرده بود؟ گفت: ابو بکر را.
پرسیدند: بعد که را؟ گفت: عمر را. پرسیدند: بعد که؟ گفت: ابو عبیده را.
و به همین جا حرفش را ختم کرد!» «4»
عبد اللّه بن عمر مگر آن مردمی را از یاد برده است که بلال حبشی را بر ابو بکر ترجیح می دادند و برتر می دانستند تا جائی که خود بلال به آنان گفت:
چگونه مرا از او برتر می شمارید در حالیکه من یکی از کارهای نیک او «5» هستم؟!» «6»
حرف بیهوده پسر عمر کجا و سروده کعب بن زهیر کجا:
داماد پیامبر و بهترین و سرآمد همه مردمان
هیچکس را یارای افتخار در برابر افتخاراتش نیست
پیش از همه همراه پیامبر «امی» نماز خواند
پیش از همگان و همه پرستندگان و آنگه که پروردگار ناشناخته و بی پرستش بود؟! عبد اللّه بن عمر چطور ادعا می کند اصحاب و مردم در زمان پیامبر (ص) ابو بکر و عمر و عثمان را بر همه مسلمانان ترجیح داده و برتر می دانستند، در حالی که می بینیم کعب بن زهیر- که از اصحاب است- چنین می سراید و علی (ع) را از همه برتر می شمارد و از پیامبر (ص) گذشته هیچ کس را همتا و همپایه اش نمی داند؟!
یا ربیعة بن حارث بن عبد المطلب می گوید:
تصورش را نمی کردم که حکومت از خاندان بنی هاشم
به دیگری منتقل شود و بالاتر از آن از ابو الحسن!
مگر او نخستین کسی نیست که رو به قبله مسلمانان نماز گزارد
یا داناترین فرد خلق به آیات قرآن و سنت و قانون؟
و کسی که بیش از همه و تا واپسین دم با پیامبر (ص) بود
و در غسل و کفن کردن پیامبر (ص) به او جبرئیل مدد می کرد؟
کسی که هر فضیلت ادعائی دیگران در او جمع است
و دیگران هیچیک از خوبی ها و فضائلش را ندارند؟
چه باعث شد که روی از او برتابید؟ بگوئید تا بدانیم!
بیعتتان سرآغاز فتنه ها و از دین برگشتگی است!
و فضل بن ابی لهب چنین می سراید:
هان! بهترین شخص در میان مردم پس از محمد (ص)
همان که در اتصاف به فضائل و پرهیز چون اوست
و برگزیده اش در جنگ خیبر و فرستاده اش
برای دریدن پیمان مشرکان بر فراز ابو بکر
و اولین کسی که نماز گزارد و همتای پیامبر (ص)
و اولین کسی که در «بدر» سرکشان را به خاک در غلتاند
آن، علی ی خوب است، و که برتر از او است؟!
ابو الحسن که هم قوم پیامبر (ص) است و هم خویشش؟!
عبد اللّه بن ابو سفیان بن حارث چنین می سراید:
پس از محمد (ص) زمامدار علی است
همه جا یار و همراهش بوده است
وصی راستین رسول خدا و هم عهد وی است
و نخستین کسی که نماز گزارد و تن به آئین سپرد
نجاشی یکی از قبیله «بنی حرب بن کعب» چنین می سراید:
علی و پیروانش را همسان و در ردیف
پسر «هند» قرار داده اید، خجالت نمی کشید؟!
آن که پس از پیامبر (ص) از همه مردم
برتر است و در میان جهانیان یگانه همتای پیامبر (ص) است
و دامادش، و چه کسی همانند اوست
آن روز که موی سر از غم و وحشت سپید گردد (در روز قیامت)؟!
جریر بن عبد اللّه بجلی چنین می سراید:
درود خدا بر احمد
بر فرستاده پادشاه دارای نعمت
و پس از وی بر آن پاک درود
بر خلیفه ما بر آن قائم استوار
بر علی، یعنی وصی پیامبر که
از پیامبر در برابر سرکشان همه اقوام دفاع می کرد
و برتری و پیشاهنگی او راست و افتخارات
و می دانیم که حق خاندان پیامبر پایمال نکردنی است!
زجر بن قیس در سروده ای به دائیش- جریر- چنین می گوید:
جریر بن عبد اللّه! رو از هدایت مگردان
و با علی بیعت کن که من خیر خواه توام
زیرا علی بهترین کسی است که پا به گیتی نهاده
به استثنای احمد. هشدار که مرگ در کمین آدمی است!
و بر زبان اشعث بن قیس کندی چنین رفته است:
سفیر آمد، سفیر وصی پیامبر (ص)
علی آن هاشمی مهذب و پیراسته
فرستاده وصی، وصی پیامبر (ص)
و بهترین فرد وجود
وزیر پیامبر (ص) و دامادش
و بهترین فردی که در جهان هست
برتری و پیشاهنگی در کارهای نیک
از آن او است و پیروی پیامبر (ص) در پیرویش
می دانید در نتیجه آن گونه پندارها که عبد اللّه بن عمر داشته و نشر داده و بر اثر ترجیح دادن آن سه نفر بر علی (ع) و اصحاب در سترای و راسترو، وضع سیاسی جامعه اسلامی دستخوش تحولات انحطاطی شده است و نظام حکومت و شیوه تصدی زمامدار از حالت اسلامی بدور گشته، انتخاب تنی چند جای نص و تعیین الهی را گرفته و دموکراسی قلابی رفته رفته به دیکتاتوری محض انجامیده است و حاکم چه مردم راضی بوده اند و چه ناراضی بر ایشان گماشته می شده، تا آنکه حکومت به شورای کوچک و محدودی واگذار گشته و چه شورائی! شمشیر عبد الرحمن بن عوف- که در آن هنگام یکه تاز میدان بوده است- بر سر اعضای شورا و مخالفان آخته و مسلط گشته است، و بالاخره کار به برقراری سلطنت خشونتبار و استبدادی کشیده است و به حاکمیت آزاد شدگان و اسیران فتح مکه و پسرانشان انجامیده و به هرزه ها و بلهوسان و شهوت پرستان و می گساران، و معاویه می گسار رباخوار توانسته پسر تبهکار و شهوترانش یزید را ولیعهد سازد و بر گردن مسلمانان بنشاند و گستاخانه بگوید: «چه کسی با ملاحظه فضل و عقل و وضعیت خانوادگیش شایسته تر از او (یعنی یزید) است؟! گروهی هستند که فکر نمی کنم تا بلاهائی بر سرشان در نیاوردم که ریشه شان را برکند دست از مخالفت و کارشکنی بردارند. من تهدید و اخطارم را کردم اگر تهدید اثر و فایده ای داشته باشد.» «1»
دوره ای پیش آمد که شخصیت های برجسته امت و مشاهیر اصحاب و مردان صالح و خیرخواه و دیندار را در امور حکومت کوچکترین اختیار حق تصرفی نبود و نه تنها اجازه دخالت در اداره کشور و سرنوشت مسلمانان نداشتند، بلکه توسط قدرت حاکمه سرکوب و تحت فشار اقتصادی و سیاسی بودند و به چشم خویش می دیدند که قانون الهی از میدان حکومت و اداره رخت بربسته، و قرآن پشت سر انداخته شده، و عبادات از صورت اصلی خویش بگشته و سنن پیامبر (ص) متروک مانده است و جرأت اعتراض و امکان تعرض در خود نمی یافتند!
پناه بر خدا! چگونه به خود جرأت می دهند که بر خلاف ندای قرآن کریم در مورد مراتب و منزلت اصحاب سخن بگویند و حرمت پیامبر (ص) را نگاه ندارند؟! با چه جرأتی بر خلاف فرمایش خدا و پیامبرش مقام علی (ع) را پائین تر از ابو بکر و عمر و عثمان می شمارند و عظمتش را در ردیف عامه مردم می پندارند!؟
چطور ندای قرآن کریم را که «کتابی است آیاتش باز نموده و قرآنی عربی و روان برای قومی که بدانند» نشنیده و نبوده می گیرند و آن همه حدیث را که حاکی برتری علی (ع) است دروغ می انگارند و خدا و پیامبرش را تکذیب می نمایند؟!
آن سخنان پیامبر (ص) را که می فرماید: خدا علی را برگزیده و برتری داده و او یکی از دو مایه خیر است و او پس از وی بهترین انسان است و دوست داشتنی ترین فرد برای خدا و وی، و نسبت به وی همان منزلت را دارد که وی با خدا، و نسبت به وی حکم سر را با تن دارد، با وی همان منزلت را که هارون با موسی جز این که بعد از وی پیامبری نخواهد بود، و گوشت و خونش با وی یکی است، و حق با او است، و فرمانبرداریش فرمانبرداری از وی، و سرکشی در برابرش سرکشی در برابر وی، و وی با هر که با او در صلح و آشتی باشد در صلح و آشتی است و با هر که با او در جنگ، در ستیز «2». و او دریافته لطف ذات الهی است «3».
و بسیاری احادیث نبوی دیگر که با پندار پسر عمر منافات داشته، در تضاد است.
این احادیث و صدها نظیرش، تکذیب و انکاری است که توسط پیامبر (ص) در مورد آن حرف پندار گونه صورت گرفته است که «هر گاه ابو بکر و عمر و عثمان بروند مردم همسان و برابر خواهند بود!»
آیا آیات «مباهله» و «تطهیر» و «ولایت» و نظائرش که در حق علی بن ابیطالب (ع) نازل گشته و به سیصد آیه می رسد «1» با آن حرف یاوه که پسر عمر زده متضاد و ناسازگار نیست؟!
آیا کور و بینا برابرند؟! یا تاریکی و روشنائی همسانند؟! «2»
آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند برابرند؟! «3»
آیا کسی که مؤمن است با کسی که زشتکار است برابر است؟! برابر نیستند! «4» آن دو جماعت، کور و کر را با بینا و شنوا می مانند، آیا آن دو مشابه و یکسانند؟! «5»
آیا کسی که دلیلی تابان از پروردگارش دارد با کسی که کار زشتش برایش جلوه نموده همسان است؟! «6»
آیا کسی که به روی در افتاده راه می پیماید براه تر است یا کسی که ایستاده بر راه راست می رود؟! «7» بگو: پلید و پاک- هر چند کثرت پلیدان تو را به شگفتی اندازد- برابر و هم طراز نیستند. «8» مردان پا به دامن کشیده ای که آسیب دیدنی اند با مجاهدان راه خدا برابر نیستند. «1» دوزخیان با بهشتیان همسان نیستند. «2» کور با بینا و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند برابر نیستند. «3» آیا در قرآن اندیشه نمی کنند یا بر دل ها قفل های خاص آن نهاده است!؟ «4»
می دانید چه باعث شده که پسر عمر چنین حرف نابخردانه ای بزند و نسبت ناروائی به اصحاب پیامبر (ص) بدهد و به آنان بهتان ببندد که آن سه نفر را بر می گزیده و بر دیگران مزیت می نهاده اند و از آن که می گذشته، هیچکس را بر دیگری برتری نمی داده و می گفته اند: دیگر اصحاب پیامبر (ص) را رها کرده میانشان امتیازی قائل نمی شویم. و می گفته اند: چون ابو بکر و عمر و عثمان بروند مردم برابر خواهند بود. و پیامبر (ص) سخنشان را می شنیده و تکذیب نمی کرده است؟!
می دانید پس از آن همه حدیث که در برتری علی (ع) در «صحاح» و «مسند» ها از قول پیامبر (ص) هست چطور دیگران را بر او برتری می نهاده و بر می گزیده اند؟! و با چه ملاک و ضابطه ای و با کدام میزان؟! و مگر چنین چیزی شدنی و درست است؟! پس از آن همه حدیث که از پیامبر (ص) ثبت و در برابر ماست و می گوید:
علی (ع) از همه بردبارتر است و خوش اخلاق تر، و داناتر، و قرآن و سنت شناس تر، و پیش گام تر در ایمان به اسلام، و نخستین کسی که با پیامبر (ص) نماز گزارده، و به پیمان خدا وفادارتر، و به کار خدا ایستاده تر، و در راه و به خاطرش سختگیرتر، و در تقسیم و توزیع تساوی خواه تر، و در میان خلق دادگرتر، و در دادگستری ماهرتر و بیناتر، و به درگاه ایزد بلند پایه تر، و در قضاوت سرآمد، و نخستین کسی که در آستان پیامبر (ص) به کوثر درآید، و به راه دین از همه کوشاتر و رنجبرتر، و خدا و پیامبرش را از همه دوست داشتنی تر، و به نزدشان گرامی تر، و به پیامبر (ص) در خویشی نزدیکتر، و مؤمنان را صاحب اختیارتر از خودشان و همانگونه که پیامبر (ص) هست، و با پیامبر (ص) هم عهدتر. «5» و فرشته وحی بانگ بر می دارد که دلیری رزم آور جز علی نیست و شمشیری جز ذو الفقار. «1»
پس از این جمله، مگر موضوعی و موردی برای تعیین مقام و منزلت علی (ع) یا تعیین مراتب اصحاب می ماند که پسرکی مثل عبد اللّه بن عمر، یا دیگری بدان پردازد و تنی چند را بر حضرتش مقدم دارد و رجحان نهد؟! پناه بر خدا! و توبه به درگاهش!
جاحظ می گوید: «در گیتی کسی نیست که چون سخن از پیشاهنگی اسلام و پیشروی در مراتب اسلامی به میان آید و از مددکاری و پاسداری اسلام و از دینشناسی، و پارسائی و زهد اقتصادی و پاکدامنی در ثروت که مردم بر سرش کشمکش می نمایند، و از بخشندگی و صدقه، در جمله این صفات نامدار باشد و نامش فرا یاد آید جز علی- رضی اللّه عنه.» «2»
چطور شد آنها که پسر عمر بنامشان داستان می کند پس از ذکر سه نفر، دیگر اصحاب پیامبر (ص) را رها نموده میانشان فرق و امتیازی قائل نمی شدند، در حالی که در میانشان ده نفری وجود داشته که آن جماعت می گویند مژده بهشت یافته اند؟!
اگر به راستی آن ده نفر مژده بهشت یافته و «عشره مبشره» باشند، چطور میان آن ده نفر با دیگر اصحاب و مردم امتیازی قائل نمی شده اند و آنان را با دیگران همسان و برابر می شمرده اند؟! چگونه از آن سه نفر گذشته، همه مسلمانان را برابر می پنداشته اند، در حالی که در میان ایشان ابوذر وجود داشته است که رسول خدا (ص) او را از دیده هدایت و نیکوکاری و پرستش و زهد و راستی و کوشائی و اخلاق و هیئت و اندام شبیه ترین فرد امتش به عیسی دانسته است؟! «3»
و در میانشان عمار یاسر وجود داشته که پیامبر (ص) او را پوست میان دو دیده و بینی خویش می دانسته و پاکیزه ای پاکیزه گرا که سراپا ایمان است و به گرد حق می گردد هر جا که بگردد؟! «4»
و عبد اللّه بن مسعود که پیامبر (ص) در میزان الهی، سنجش شخصیت و کردار گرانبارتر از کوه «احد» می دیده است و بزرگان اصحابش او را بلحاظ هدایت و رفتار و حرکات شبیه ترین فرد به محمد (ص) می دانسته اند … «1»
و حذیفه یمانی که او را به خویش نزدیک و مقرب ساخته و علم گذشته و آینده را به وی آموخته است … «2»
و سلمان فارسی که درباره اش می فرماید: «هر که می خواهد به کسی بنگرد که دلش تابناک گردد به سلمان بنگرد» و «خدای عز و جل از یارانم چهار تن را دوست می دارد و به من اطلاع داده که دوستشان می دارد و دستور داده دوستشان بدارم که عبارتند از علی، ابوذر، سلمان، و مقداد» و این حدیثش به صحت پیوسته است که «سلمان از خاندان ما است» و امیر المؤمنین علی (ع) فرمود که «سلمان مردی از ما خاندان پیامبر (ص) است. دانش پیشینیان و معاصران را آموخته و دریافته است. لقمان حکیم را چه خواهید که او (یعنی سلمان) دریائی پایان ناپذیر است …» «3»
و عباس عموی پیامبر (ص) که حضرتش وی را چنان گرامی و بزرگ می داشته که پسر پدر را، و این ویژگی را خدا از میان خلق به وی اختصاص داده است. و پیامبر (ص) به او فرموده: «ابا الفضل! ترا خدا آن قدر ارزانی می دارد تا خشنود گردی» و در نطقی از مردم پرسیده: «چه کسی در پیشگاه خدا از همه مردم گرامی تر است؟ گفته اند: تو ای رسول خدا! فرموده: عباس از من است و من از اویم.» «4»
آورده اند که عمر در خشکسالی «عام الرماده» با توسل به عباس از خدا باران خواست. برای مردم نطق کرده گفت: «مردم! رسول خدا (ص) برای عباس مقامی قائل بود که پسر برای پدرش می بیند، او را بزرگ می داشت و شکوهمند می انگاشت و نیکوئی می نمودش. بنابر این ای مردم! در مورد عمویش عباس از او پیروی کنید و او را در مصیبتی که بر سرتان آمده به درگاه خدای عز و جل وسیله و واسطه گردانید …» «1»
و معاذ بن جبل، که آن جماعت این حدیث پیامبر (ص) را در باره اش «صحیح» شمرده اند که «او پس از انبیاء و پیامبران از همه پیشینیان و متأخران داناتر است، و خدا در برابر فرشتگان به وجود وی مباهات می نماید …» «2»
و «ابی بن کعب» که حاکم نیشابوری روایت ابو مسهر در باره او را «صحیح» شمرده است که می گوید: «رسول خدا (ص) او را سرور انصار نامید، و هنوز درنگذشته بود که او را سرور مسلمانان خواندند …» «3»
و «اسامة بن زید» دوست رسول خدا که در دو «صحیح» بخاری و مسلم هست که خود عبد اللّه بن عمر می گوید: چون بعضی انتصاب وی را به فرماندهی سپاه مورد انتقاد قرار دادند سپاهی که ابو بکر و عمر در آن بودند پیامبر (ص) در رد انتقادش فرمود: «قبلا هم شما انتصاب پدرش را به فرماندهی سپاه مورد انتقاد قرار دادید در حالی که به خدا در خور فرماندهی بود و برایم از دوست داشتنی ترین افراد، و این پس از پدرش برایم از دوست داشتنی ترین افراد است» «4»، همچنین فرموده است: «اسامة به استثنای فاطمه و نه دیگری از دوست داشتنی ترین افراد برای من است …» «5»
و جمعی دیگر از رجال صاحب فضیلت و مقام که در نسل اول امت محمد (ص) وجود داشتند.
آیا پسر عمر این مردان بزرگ را می شناخته و به منزلت و مقدار عظمتشان پی برده بوده و می دانسته که پیامبر گرامی (ص) چه تمجیدها از آنان کرده است، و با علم به این، ایشان را با دیگران و مثلا با پسران «هند» ی جگر خوار و «نابغه» و «زرقاء» همطراز و برابر و بی تفاوت و غیر ممتاز انگاشته است؟! اگر نمی دانسته یک بدبختی بوده است و اگر می دانسته بدبختی  سهمگین تر!
چگونه چنین حرفی زده در حالی که آن جماعت این سخن را به پیامبر اکرم (ص) نسبت داده اند: «به هر پیامبری هفت رفیق و معاون ارزانی شده است و به من چهارده تن: هفت تن از قریش که عبارتند از علی و حسن و حسین و حمزه و جعفر و ابو بکر و عمر. و هفت تن از مهاجران که عبارتند از عبد اللّه بن مسعود، سلمان، ابوذر، حذیفه، عمار، مقداد، و بلال؟!» «1»
آری، پسر عمر راضی نمی شود امیرالمؤمنین علی (ع) حتی پس از عثمان- زاده خانواده اموی و کسی که به واسطه اصحاب عادل و راسترو بی دفاع مانده و کشته شده است- از دیگر اصحاب برتر باشد و از این هم که او را بر معاویه- پسر «هند» ی جگر خوار و سرکش و اسرافکار و دیکتاتور معروف- ترجیح دهد و برتر بداند خوشش نمی آید و حاضر به این تفضیل نمی شود، آیات خدا را که در تمجید و تکریم علی بن ابیطالب (ع) به گوشش می خورد نشنیده گرفته بر خودخواهی و حق ناپذیری اصرار می ورزد و به هیچ وجه رضایت نمی دهد که مولای متقیان را حداقل از پسر «نابغه» ی بی تبار بی تبار زاده برتر بداند یا از مغیرة بن شعبه- زناکارترین فرد «ثقیف»- یا از امویان- که زاده شجره ای هستند که در قرآن لعنت شده- و آن عناصر اموی که پیامبر راستگو «قورباغه» خوانده شان و طرد و لعنشان کرده و آن بدکاران هرزه و آن هوسبازان تبهکار، یا از یک مشت اوباشی که در دوره جاهلیت زندگی یا دوره اسلام آوردنشان به گناهکاری و شرابخواری و پستی و پلیدی آلوده اند، امثال:
ابو بکر بن شعوب «2»، ابو طلحه زید بن سهل انصاری «3»، ابو عبیده بن جراح «1»، ابو محجن ثقفی «2»، ابی بن کعب «3»، انس بن مالک «4»، حسان بن ثابت «5»، خالد بن عجیر «6»، سعد بن ابی وقاص «7»، سلیط بن نعمان «8»، سهیل بن بیضاء «9»، ضرار بن ازور «10»، ضرار بن خطاب «11»، عبد الرحمن بن عمر «12»، عبد الرحمن بن عوف «13»، عبد اللّه بن ابی سرح (برادر شیری عثمان) «14»، عتبان بن مالک «15»، عمرو بن عاص «16»، قیس بن عاصم منقری «1»، کنانة بن ابی حقیق «2»، معاذ بن جبل «3»، نعیم بن مسعود اشجعی «4»، نعیمان بن عمرو بن رفاعه انصاری «5»، ولید بن عقبه (برادر عثمان از طرف مادر) «6».

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 10، ص: 11الی36