اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۲ مهر ۱۴۰۴

حدیث ثقلین

متن فارسی

از طرق صحیح و ثابت و متواتر از بیست و اند نفر از صحابه پیغمبر نقل شده که فرمود: «انی تارک فیکم الثقلین او الخلیفتین، ما ان تمسکتم به لن تضلوا بعدی، کتاب الله و عترتی، و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض. / من به جای می گذارم یا جانشین خود میکنم در بین شما دو چیز گرانقدر را یا دو جانشین خود را که هرگاه به آن دو دست زدید هیچگاه بعد از من گمراه نخواهید شد، کتاب خدا و عترت من، اهل بیتم، این دو از هم جدا نخواهند شد تا در حوض کوثر به من باز گردند.»

پیامبر خدا این خطبه را در مقابل گروهی بسیار از یارانش که تعداد آنها به صد هزار یا بیشتر می رسید ایراد فرمود: این امام ” زرقانی مالکی ” است، حکایت می کند از علامه سمهودی که او گفت: این خبر به ما می فهماند در هر دوره تا قیام قیامت کسی وجود دارد که شایستگی تمسک به او میان عترت باشد تا ترغیب مذکور در خبر بر تمسک به او مدلول پیدا کند چنانکه کتاب خدا قرآن چنین است: از این رو اینان امان اهل زمین اند، وقتی اینان بروند اهل زمین خواهند رفت…

کدام انسان است بتواند سخن پیامبر (ص) را در الفاظ حدیث ثقلین: انی قد ترکت فیکم ما ان اخذتم به لن تضلوا بعدی……بشنود، یا کلام دیگر آن حضرت (ص). ایها الناس انی تارک فیکم آمرین لن تضلوا ان اتبعتموهما و هما کتاب الله و اهل بیتی، عترتی.ای مردم من در میان شما دو چیز میگذارم اگر از آندو پیروی کردید گمراه نخواهید شد آن دو کتاب خدا و اهل بیت من عترت مناند.” یا بگوشش برسد در تعبیر سومی فرمود است:من همین را برای آن دو (ثقلین) از خدای خود خواستم، پس شما بر آن دو پیشی نگیرید که هلاک خواهید شد و نسبت به آنان کوتاهی نکنید که نابود خواهید شد و آنان را چیزی نیاموزید که آنان از شما دانا ترند. “یا بر سخن پیغمبر (ص) در تعبیر چهارمی واقف گردد:”یاری کننده آندو یاری کننده من است و هر کس ترک نصرت آنان کند از یاری من دست کشیده، و دوستدار آن دو دوستدار من، و دشمن آن دو، دشمن من است. 

الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 3، ص: 118

متن عربی

فی الصواعق «1») (ص 136): «إنّی تارکٌ- أو مخلّفٌ- فیکم الثقلین- أو الخلیفتین- ما إنْ تمسّکتم به لن تضلّوا بعدی، کتاب اللَّه و عترتی أهل بیتی، و إنّهما لن یفترقا حتی یردا علیَّ الحوض».

فقد خطب به الصادع بالحقِّ علی رءوس الأشهاد، فی ملأ من الصحابة تبلغ عدّتهم مائة ألف أو یزیدون، و أنبأ فی ذلک المحتشد الحافل عن خلافة آل بیته الطاهر، و علیٌّ سیّدهم و أبوهم.

و هذا الإمام الزرقانی المالکی یحکی فی شرح المواهب (7/8) عن العلّامة السمهودی أنَّه قال: هذا الخبر یُفهم وجود من یکون أهلًا للتمسّک به من عترته فی کلّ زمن إلی قیام الساعة، حتی یتوجّه الحثُّ المذکور علی التمسّک به، کما أن الکتاب کذلک، فلذا کانوا أماناً لأهل الأرض، فإذا ذهبوا ذهب أهل الأرض. انتهی.

فأیُّ رجل یسعه أن یسمع

قوله صلی الله علیه و آله و سلم فی لفظ من حدیث الثقلین: «إنّی قد ترکت فیکم ما إن أخذتم به لن تضلّوا بعدی: الثقلین» «2».

أو یقرأ قوله صلی الله علیه و آله و سلم فی لفظه الآخر: «أیّها الناس إنّی تارکٌ فیکم أمرین لن

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 3، ص: 119

تضلّوا إن اتّبعتموهما، و هما: کتاب اللَّه و أهل بیتی عترتی».

أو یقرع سمعه قوله صلی الله علیه و آله و سلم فی لفظه الثالث: «فسألت ذلک لهما- الثقلین- ربّی، فلا تقدموهما فتهلکوا، و لا تقصروا عنهما فتهلکوا، و لا تعلّموهما فهم أعلم منکم». «3»

أو یقف علی قوله صلی الله علیه و آله و سلم فی لفظه الرابع: «و ناصرهما لی ناصرٌ، و خاذلهما لی خاذلٌ، و ولیّهما لی ولیٌّ، و عدوّهما لی عدوٌّ» «4».