اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۳ آذر ۱۴۰۳

فرشتگان بر عثمان نماز می گزارند

متن فارسی

پاره ای از روایات جعلی در فضیلت عثمان

48/ طبرانی روایتی ثبت کرده می گوید بکر بن سهل به ما گفته است که‌ محمد بن عبد الله بن سلیمان خراسانی از عبد الله بن یحیی اسکندرانی و نیزابن مبارک از معمر از زهری از سالم از پدرش روایت کرده است، می گوید: “وقتی عمر ضربه خورد و فرمان تشکیل شورا را صادر کرد دخترش حفصه پیش او آمده گفت : پدر مردم می گویند اینهایی ‌که تو به عضویت شورا درآورده ای مورد رضایت نیستند . عمر گفت : مرا تکیه بدهید. او را تکیه دادند . گفت : ممکن است درباره عثمان بگویید (که مورد رضایت ما نیست). من از پیامبرخدا (ص) شنیدم که می فرمود : عثمان چون بمیرد فرشتگان آسمان بر او نماز می گزارند (یا درود می فرستند). پرسیدم : فقط برای عثمان یا برای همه‌ مردم (درود می فرستند)؟ گفت : نه ، فقط برای عثمان… (تا آخر روایت که ‌در آن برای هر یک از شش عضو شورا فضیلت و افتخاری نقل می کند) . ذهبی در ” میزان الاعتدال ” در این باره می گوید : روایتی است جعلی و ساختگی . ابن حجر نیز در ” لسان المیزان ” می گوید : جعلی بودنش از خودش هویدا است.

امینی گوید : ما بر گفته آنها می افزاییم : بکر بن سهل دمیاطی را – چنانکه ذهبی می گوید : نسایی ضعیف و سست روایت شمرده است و در ” لسان المیزان ” آمده که از جعلیات وی این سخن است : ” روز جمعه ای زود برخاسته ‌تا عصر هشت قرآن ختم کردم ” این را بشنو و حیرت کن . مسلمه بن قاسم می گوید : مردم درباره او حرفها زده اند و او را بخاطر روایتی که از زبان‌ سعید بن کثیر نقل کرده جاعل و روایت ساز خوانده اند . در سند آن روایت علاوه بر بکر بن سهل دمیاطی نام محمد بن عبد الله آمده است که مجهول و ناشناس است .

(الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ج 9  ص 510 )

متن عربی

48- أخرج الطبرانی، قال: حدّثنا بکر بن سهل قال: حدّثنا محمد بن عبد اللَّه

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 510

ابن سلیمان الخراسانی، عن عبد اللَّه بن یحیى الإسکندرانی، حدّثنا ابن المبارک، عن معمّر، عن الزهری، عن سالم، عن أبیه قال: لمّا طُعِن عمر و أمر بالشورى دخلت علیه حفصة ابنته فقالت: یا أبت إنّ الناس یقولون: إنّ هؤلاء القوم الذین جعلتهم فی الشورى لیسوا برضى. فقال: أسندونی. فأسندوه فقال: عسى أن تقولوا فی عثمان! سمعت رسول اللَّه صلى الله علیه و آله و سلم یقول: یموت عثمان یصلّی علیه ملائکة السماء. قلت: لعثمان خاصّة أو للناس عامّة؟ قال: بل لعثمان خاصّة. الحدیث بطوله لکلّ واحد من الستّة أصحاب الشورى منقبة «1».
قال الذهبی فی المیزان «2»: حدیث موضوع. و قال ابن حجر فی اللسان: الوضع علیه ظاهر.
قال الأمینی: بکر بن سهل الدمیاطی، ضعّفه النسائی، کما ذکره الذهبی، و فی لسان المیزان: و من وضعه قوله: بکرت یوم الجمعة فقرأت إلى العصر ثمانی ختمات. ثمّ قال: فاسمع إلى هذا و تعجّب. و قال مسلمة بن قاسم: تکلّم الناس فیه و وضعوه من أجل الحدیث الذی حدّث به عن سعید بن کثیر «3». و فی الإسناد محمد بن عبد اللَّه مجهول لا یُعرف