اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۲ مهر ۱۴۰۴

کم کردن خلیفه از حد

متن فارسی

کم کردن خلیفه دوم از حد

از ابی رافع نقل شده: که شراب خواری را آوردند نزد عمر بن خطاب پس به او گفت: هر آینه تو را می فرستم پیش مردی که او را ملایمت و ترحمی درباره تو نمی گیرد، پس او را پیش مطیع بن اسود عدوی فرستاد پس گفت: وقتی که فردا را صبح کردم او را حد می زنم پس عمر آمد و او می زد او را زدن سختی.پس عمر گفت: این مرد را کشتی چند ضربه او را زدی گفت: شصت ضربه، گفت من قصاص می کنم از او به بیست ضربه.ابو عبیده در معنای آن گوید: عمر می گفت من قرار می دهم سختی این زدن را قصاص به بیست شلاقی که باقیمانده است از حد پس آن را نزن به او.سنن کبری ج 8 ص 317، شرح ابن ابی الحدید: ج 3 ص 133

امینی گوید: نگاهی به این مرد بکن چگونه در حکم خدا رنگ به رنگ می شود ؟ یک روز دو برابر می کند حد شراب خوار را و آن چهل شلاق است پیش اهل سنت هشتاد شلاق می زند پس از آن در روز دیگر دلش به حال متهم می سوزد و بیست ضربه شلاق کم می کند و تلافی می کند شدت زدن را به کم کردن مقداری بعد از سپردن شراب خوار به مردی که او را به خشونت و شدت می شناخت و تمام آن زاید است بر قانون خدائی که پیامبر منزه آن را آورده است. و در حدیث است که فردای قیامت مردی را می آورند که بیش از مقدار حد زده است پس خداوند می فرماید:برای چه زیادتر از آنچه که دستور دادم زدی ؟ می گوید: ای پروردگار برای تو غضب کردم و بیشتر زدم پس می فرماید: آیا هر آینه غضب تو شدیدتر از غضب من بود ؟ و کسی را می آورند که تقصیر کرده در حد پس به او می فرماید: بنده من چرا تقصیر کردی می گوید : من بر او ترحم کردم، پس می فرماید، آیا رحم تو بیشتر از رحمت من بود ؟و چه بسیار برای این حدیث نظائری است که حافظین آن را نقل کرده اند رجوع به کنز العمال ج 3 ص 196 کن.

(الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 6، ص: 242 )

متن عربی

55- تنقیص الخلیفة من الحدّ

عن أبی رافع: أنّ عمر بن الخطّاب أُتی بشارب فقال: لأبعثنّک إلی رجل لا تأخذه فیک هوادة، فبعث به إلی مطیع بن الأسود العدوی فقال: إذا أصبحت غداً

                        الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 6، ص: 242

فاضربه الحدّ، فجاء عمر و هو یضربه ضرباً شدیداً، فقال: قتلت الرجل کم ضربته؟ قال: ستّین، قال: أقصّ عنه بعشرین. قال أبو عبیدة فی معناه: یقول اجعل شدّة هذا الضرب قصاصاً بالعشرین التی بقیت من الحد فلا تضربه إیّاها.

السنن الکبری (8/317)، شرح ابن أبی الحدید «1» (3/133).

قال الأمینی: أُنظر إلی الرجل کیف یتلوّن فی الحکم فیضعّف یوماً حدّ الشارب و هو الأربعون- عند القوم- فیجلد ثمانین «2» ثمّ یرقّ للمحدود فی یوم آخر فینقّص منه عشرین، و یتلافی شدّة الکیف بنقیصة الکم بعد تسلیم الشارب إلی رجل یعرفه بالشدّة، و الکلّ زائد علی الناموس الإلهیّ الذی جاء به النبیّ الأقدس. و فی الحدیث: یؤتی بالرجل الذی ضرب فوق الحدّ فیقول اللَّه: لم ضربت فوق ما أمرتک؟ فیقول: یا ربّ غضبت لک، فیقول: أ کان لغضبک أن یکون أشدّ من غضبی؟ و یؤتی بالذی قصّر فیقول: عبدی لم قصّرت؟ فیقول: رحمته. فیقول: أ کان لرحمتک أن تکون أشدّ من رحمتی؟ «3».

و کم لهذا الحدیث من نظائر أخرجه الحفّاظ، راجع کنز العمّال «4» (3/196).