اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۲ مهر ۱۴۰۴

معنای صدقه دادن برای اموات

متن فارسی

حدیث صحیحى که از سعد آمده است که: از رسول خدا پرسید: اى رسول خدا مادرم مرده است و می دانم که اگر او زنده بود، صدقه می داد. اینک اگر از ناحیه او صدقه بدهم برای او فایده ای خواهد داشت؟ رسول خدا فرمود: آری. آنگاه پرسید: چه صدقه ای نافع تر است ای رسول خدا؟ فرمود: آب: سعد چاهی را حفر کرد و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «این براى مادر سعد.»

پس اینکه فرموده: «آب براى مادر سعد» منظور این است که ثواب آن هدیه روح مادر سعد است، نه اینکه او معبود است و فرزندش مى‏‌خواهد بدین وسیله او را عبادت کند و بدو تقرب جوید.

و همه مسلمین در نذرهایشان مثل سعد هستند، نه اینکه بت‌‏پرست باشند.
و «این براى فلان» مثل این است که گفته شود: صدقات مال فقراء و مساکین است نه مثل اینکه بگوید: براى خدا نماز مى‏‌خوانم و نذر مى‏‌کنم».
پس اگر چیزى براى پیامبر ذبح و یا نذر شد منظور این است که از ناحیه او صدقه باشد و ثوابش هدیه روح مبارکش گردد نه اینکه نعوذ باللّه او معبود است، پس نذرها یک نوع هدایائى است که زنده‌‏ها براى اموات مى‏‌فرستند و این عمل هم مشروع است و هم ثواب دارد.

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 263

متن عربی

فمنها ما

صحَّ عن سعد: أنّه سأل النبیّ صلى الله علیه و آله و سلم قال: یا نبیّ اللَّه إنَّ أُمّی قد أفتلتت، و أعلم أنّها لو عاشت لتصدّقت، أ فإن تصدّقت عنها أ ینفعها ذلک؟ قال: «نعم». فسأل النبیّ صلى الله علیه و آله و سلم أیّ الصدقة أنفع یا رسول اللَّه؟ قال: «الماء». فحفر بئراً و قال: هذه لأُمِّ سعد، 

فهذه اللام هی الداخلة على الجهة التی وجّهت إلیها الصدقة لا على المعبود المتقرّب إلیه، و هی کذلک فی کلام المسلمین، فهم سعدیّون لا وثنیّون. و هی کاللام فی قوله: إنّما الصدقات للفقراء. لا کاللام التی فی قول القائل: صلّیت للَّه و نذرت للَّه؛ فإذا ذبح للنبیّ أو الولیّ أو نذر الشی‏ء له فهو لا یقصد إلّا أن یتصدّق بذلک عنه، و یجعل ثوابه إلیه فیکون من هدایا الأحیاء للأموات المشروعة المثاب على إهدائها، و المسألة مبسوطة فی کتب الفقه، و فی کتب الردِّ على هذا الرجل و من شایعه. انتهى.           

الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج‏5، ص: 263