اولین دایرةالمعارف دیجیتال از کتاب شریف «الغدیر» علامه امینی(ره)
۲۱ مهر ۱۴۰۴

هیچ فردی از قریش نباید زیر شکنجه اعدام شود، جز قاتل عثمان

متن فارسی

پاره ای از روایات جعلی در فضیلت عثمان

20/ ابن عدی روایتی ثبت کرده است از طریق مصعب بن سعید مصیصی از عیسی بن یونس از وائل بن داود از بهی از زبیر – رضی الله عنه که می گویند پیامبر (ص) فرموده است: “بعد از امروز هیچ فردی از قریش نباید زیر شکنجه اعدام شود جز قاتل عثمان . در صورتی که او را چنین اعدام نکنند بدانید که مثل گوسفند سر بریده خواهید شد. “

“ذهبی ” این روایت را در ” میزان الاعتدال ” با دو حدیث دیگر که از طریق مصعب بن سعید نقل شده ثبت کرده است و می گوید : ” اینها حرف های نامعلوم و بی اساس و آفت هائی بیش نیست . ” ابن عدی می گوید : ” مصعب روایات نامعلوم و نادرستی را از زبان اشخاص طرف اعتماد نقل می کند و در احادیث مکتوب دست می برد . و او از حران است ساکن معصیصه . روایات دیگری هم دارد و سستی روایاتش آشکار است . ” ابن حبان می گوید : تدلیس می کرده است . صالح بن جزره می گوید : پیری نابینا است که حرف زدنش را نمی فهمد . در سند روایت، نام عیسی بن یونس هست . دار قطنی درباره اش می گوید : ناشناخته است . دیگری ” بهی “است و او عبدالله ابو محمد برده آزاد شده مصعب بن زبیر است ، و این که از زبیر روایت کند نادرست است و در حقیقت از عبد الله بن زبیر روایت می کرده است . ابو حاتم می نویسد : روایت ” بهی ” قابل استناد نیست و پریشان گو است.

( الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب  ج 9   ص 435 )

متن عربی

20- أخرج ابن عدی «2»، من طریق مصعب بن سعید المصیصی، عن عیسى ابن یونس، عن وائل بن داود، عن البهیّ، عن الزبیر رضى الله عنه مرفوعاً: لا یُقتل قرشیّ بعد الیوم صبراً إلّا قاتل عثمان فإن لم یفعلوا فابشروا بذبح مثل ذبح الشاة.
قال الأمینی: ذکره الذهبی فی المیزان «3» (3/172) مع حدیثین من طریق مصعب ابن سعید، فقال: ما هذه إلّا مناکیر و بلایا.
و قال ابن عدی: یحدّث مصعب عن الثقات بالمناکیر و یصحّف و هو حرّانی «4» نزل المصّیصة «5» و له غیر ما ذکر و الضعف على روایاته بیّن. و قال ابن حبّان «6»: کان مدلّساً. و قال صالح بن جزرة: شیخ ضریر لا یدری ما یقول «7».
و فی الإسناد عیسى بن یونس، قال الدارقطنی: مجهول. و البهیّ هو عبد اللَّه أبو محمد مولى مصعب بن الزبیر و لا یصحّ روایته عن الزبیر بل یروی عن عبد اللَّه بن

                        الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب، ج 9، ص: 436

الزبیر، و قال أبو حاتم فی العلل: لا یحتجّ بالبهیّ و هو مضطرب الحدیث