انسان پژوهشگر، میتواند از آن احادیث ساختگی و دگرگون شده که در سلسله دروغ گویان آمده، فهرستی اتخاذ و از این رهگذر، به حساب دیگر این نوع احادیث که در مواضع مختلف کتب و مسانید اهل سنت پراکنده است، آگاهی حاصل نماید، اگر چه تمام، بلکه قسمت عمده آن را نمیتواند بشناسد، زیرا کتابی که اسامی حدیث سازان و ساختهها و بافتههایشان را نوشته و محصور کرده باشد در دست نیست و آنچه که در شرح حال عده کمی از آن جمعیت زیاد، یافت شده از گوشه و کنار تاریخ است که دست تصادف برای ما حفظ کرده است.
و اینک فهرست گروهی از آن حدیث سازان و بافتههایشان، ذیل آورده میشود:
ابو سعید ابان بن جعفر، بیش از 300 حدیث ساخته است.
ابو علی احمد جویباری و دو فرزند او عکاشه و تمیم، بیش از 10000 حدیث ساختهاند.
احمد بن محمد قیسی، که شاید به نام پیشوایان، بیش از 3000 حدیث ساخته است.
احمد بن محمد باهلی، احادیث موضوعهاش، بیش از 400 حدیث ساخته است.
احمد بن محمد مروزی، به نام افراد مورد اعتماد، بیش از 10000 حدیث پائین و بالا کرده است.
احمد ابو سهل حنفی، احادیث دروغش 500 است.
بشر بن حسین اصفهانی، دارای نسخه ساختگی است که در آن 150 حدیث است.
بشر بن عون، دارای نسخه ساختگی است که در حدود 100 حدیث دارد.
جعفر بن زبیر به نام رسول خدا 400 حدیث وضع کرده است.
حارث بن اسامة، احادیث ساختگیش در حدود 30 حدیث بوده است.
حسن عدوی، بیش از 1000 حدیث ساختگی روایت کرده است.
حکم بن عبد اللّه ابو سلمة، در حدود 50 حدیث ساخته است.
دینار حبشی، از انس، در حدود 100 حدیث ساختگی روایت کرده است «1».
زید بن حسن 40 حدیث ساخته است.
زید بن رفاعة ابو الخیر، دارای 40 حدیث ساختگی است.
سلیمان بن عیسی 20 و چند حدیث ساخته است.
شیخ بن ابی خالد بصری 400 حدیث ساخته است.
صالح بن احمد قیراطی، شاید بیش از 10000 حدیث پائین و بالا کرده باشد.
عبد الرحمن بن داود، دارای 40 حدیث ساختگی است.
عبد الرحیم فاریابی، بیش از 500 حدیث ساخته است.
عبد العزیز، ساختهها و دگرگون کردههایش 100 حدیث است.
عبد الکریم بن ابی العوجاء 4000 حدیث ساخته است.
عبد اللّه قزوینی، به نام شافعی، در حدود 200 حدیث ساخته است.
عبد اللّه قدامی، به نام مالک، بیش از 150 حدیث پائین و بالا کرده است «2».
عبد اللّه روحی، بیش از 100 حدیث ساختگی روایت کرده است.
عبد المنعم بیش از 200 حدیث دروغ روایت کرده است.
عثمان بن مقسم، از روایات ناشنیدهای که پیش شیبان داشته 25000 حدیث بوده است.
عمر بن شاکر، دارای 20 نسخه غیر محفوظه است.
محمد بن عبد الرحمن بیلمانی 200 حدیث دروغ، روایت کرده است.
محمد بن یونس کدیمی، بیش از 1000 حدیث ساخته است.
محمد بن عمر واقدی 30000 حدیث که اصل ندارد روایت کرده است.
معلی «1» بن عبد الرحمن واسطی 90 حدیث وضع کرده است.
میسرة بن عبد ربه بصری 40 حدیث ساخته است.
نوح بن ابی مریم، در فضیلت سورهها 114 حدیث ساخته است.
هشام بن عمار 400 حدیث دروغ روایت کرده است.
مجموع احادیث ساختگی و دگرگون شده اینان 98684 حدیث خواهد بود.
و به آن اضافه کنید، احادیثی را که از افراد زیر دور انداخته شده:
عباد بصری 60000 حدیث
عمر بن هارون 70000 حدیث
عبد اللّه رازی 10000 حدیث
ابن زباله 100000 حدیث
محمد بن حمید 50000 حدیث
نصر 20000 حدیث
که مجموع احادیث این عده 408684 خواهد شد.
و برای شخص بحث کننده، مخفی نخواهد بود که این عدد، نسبت به آن همه احادیث ساختگی، که دستهای جنایتکارانه ساختهاند، بسیار ناچیز خواهد بود «2».
الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج5، ص: 464